Μαρτυρολόγιο του Φλεβάρη -πριν από 126 χρόνια

Από τον Οκτώβριο άρχισα να παρουσιάζω κάθε αρχή του μηνός το Ημερολόγιο του Ρωμηού 1889. Τα ημερολόγια αυτά ήταν ένα πολύ συνηθισμένο είδος εντύπου από το 1880 ως το 1930 περίπου. Κυκλοφορούσαν τον Δεκέμβριο και είχαν το ημερολόγιο της επόμενης χρονιάς, συνήθως με μια σελίδα για κάθε μήνα, διανθισμένο με διάφορες χρήσιμες πληροφορίες και με κάποια στιχουργήματα ή ανέκδοτα. Σταδιακά, προστέθηκε και φιλολογική ύλη, κι έτσι στα επόμενα ημερολόγια το ημερολογιακό στοιχείο είχε περάσει στο περιθώριο ή και απουσίαζε εντελώς -όπως, ας πούμε, στο Ημερολόγιο του Μπουκέτου, που έβγαλε γύρω στα 8 ετήσια τεύχη από το 1925 έως το 1932.

Ημερολόγια τέτοια βγαίνουν ακόμα, πολυσέλιδα και φιλολογικά. Με ένα από αυτά, το Λεσβιακό ημερολόγιο, έχω συνεργαστεί κι εγώ ως εκ πατρός Λέσβιος.

Ο Σουρής, όσο έβγαζε τον Ρωμηό, την έμμετρη εβδομαδιαία εφημερίδα του, έβγαλε και μερικά “Ρωμηού ημερολόγια”, αν και όχι κάθε χρόνο (Στην Ανέμη υπάρχουν τρία ή τέσσερα). Το “Ρωμηού ημερολόγιον με το μαρτυρολόγιον” του 1889, που λογικά θα κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1888.

Γραμμένο ολόκληρο από τον Σουρή (“Εργασία του Σουρή τύποις αδελφών Περρή) είχε 36 σελίδες και απαρτιζόταν μόνο από το έμμετρο και σατιρικό “μαρτυρολόγιο” του κάθε μήνα (“Των μηνών η δωδεκάς / με προσθέσεις μερικάς”), με λίγα σκίτσα από τον σκιτσογράφο του Ρωμηού, χωρίς να έχει καν σελίδες με ημερολόγιο.

Όπως μπορείτε να δείτε, ήταν όλο έμμετρο, από τον τίτλο ίσαμε την αναφορά της τιμής στο οπισθόφυλλο: Εις μεν το εσωτερικόν λεπτά πενήντα η τιμή εις δε το εξωτερικόν εξήντα με προπληρωμή.

Tο μαρτυρολόγιο του Φλεβάρη είναι μάλλον μικρό, ίσως επειδή πρόκειται για τον Κουτσοφλέβαρο. Οπότε το ανεβάζω σε εμβόλιμο άρθρο, την ίδια μέρα με το Μηνολόγιο.

Φλεβάρης·—Μην απαίσιος, χωλός και απεχθής…
Ο ήλιος ευρίσκεται απάνω στους Ιχθύς.

Κατάλογος απείρων
πατέρων και μαρτύρων.

Ο Τρύφων, μάρτυς θαυμαστός, εν αμαρτίαις νήφων
και Τρύφων ο Μουτσόπουλος, οπού δεν χάνει ψήφον,                         Δήμαρχος Πειραιά -από αυτόν ονομάστηκε η Ακτή Μουτσοπούλου
η άχραντος Υπαπαντή και του Χριστού η μάνα,
ο θεοδόχος Συμεών και η προφήτις Άννα,
Βουκόλος και Ισίδωρος ο και Πηλουσιώτης,
ο Ζαχαρίας, έμπορος, μα και προφήτης πρώτης,
Χαράλαμπος, Μελέτιος και Μαρτινιανός,
Πολύκαρπος και Πάνοπλος και ο Κασσιανός,
Ονήσιμος, Ταράσιος, Πορφύριος ο Γάζης,
από τους πρώτους ευσεβείς που ηύρε ο Καζάζης.

Οι δύο πρώτοι Λέοντες, ο Λέων ο Δεσπότης,
ο Πάπας Λέων έπειτα κι ο Λέων ο Μηλιώτης,
Αγάπη, κόρη και αυτή από τας θελκτικάς,
Παρθένιος, Λαμψακηνός κι ο άγιος Λουκάς,
αλλά κι ο Μπέλλος ο Λουκάς ο και λαπαροτόμος,

(Γιατρός από τη Θήβα)που έγραψε επίσης μελέτες για τα αρβανίτικα/αλβανικά

που με τας εγχειρήσεις του σε πιάνει κρύος τρόμος,

προς δε και ο Παππαλουκάς, ο στύλος του Τρικούπη,
η του Ασώτου εορτή, που χόρτασε χαρούπι,
Απόκρεω, τρεχάματα, μουτσούνες και κακό,
και τόσοι μπάλοι κοστουμέ και μπάλοι καλικό.

Τελώνης ο αμαρτωλός και οι λοιποί Τελώναι,
που όσον έκλεψαν παρά στη φυλακή τον τρώνε,
η Θεοδώρα έπειτα, η άλλως και Αυγούστα,
που δεν αγόρασε ποτέ γουναρικό και φούστα,
Τιμόθεος, τα σύμβολα λατρεύων παραφόρως,
κατόπιν ο ηθοποιός και μάρτυς Νικηφόρος,
δύο ευρέσεις ενταυτώ μετά μεγάλου τρόμου
της παναγίας κεφαλής του Γιάννη του Προδρόμου,
των Θεοδώρων η δυάς, ο εις ο Στρατηλάτης,
κι ο άλλος ο του Τήρωνος, διαίτης απλουστάτης,
εν οις και ο Θεόδωρος ο εκ της Αρκαδίας,
που των Ελλήνων προ καιρού εξήψε τας καρδίας.

Ο Θεόδωρος ο εκ της Αρκαδίας του προτελευταίου στίχου είναι βέβαια ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, κατ’ επανάληψη πρωθυπουργός και μέγας αντίπαλος του Τρικούπη.

Όσο για το μπάλο καλικό, μας είχε απασχολήσει σε προηγούμενο Μαρτυρολόγιο. Είναι χοροεσπερίδα όχι με αποκριάτικα κοστούμια (μπάλος κοστουμέ) αλλά με φορέματα με καλικό σχέδιο (kaliko print dress), λουλουδάτα και πολύχρωμα. Νομίζω, δηλαδή.

Όποιος άλλος θέλει, προσθέτει πληροφορίες για όσα δεν σχολίασα.

πηγή sarantakos.wordpress.com

ΥΓ. Για όσους θέλουν το Μαρτυρολόγιον μπορούν να το δούν εδώ