Γεώργιος Κονδύλης: ο "κεραυνός" (1879-1936)

γράφει ο Φιλίστωρ Ι.Β.Δ. (η βιογραφία αυτή γράφτηκε επί παραγγελία για ένα πολύ δημοφιλές site, αλλά περιέργως δεν δημοσιεύτηκε ποτέ. Επειδή προοριζόταν για αλλού, ίσως ξενίσει κάποιους το ξηρό ύφος της αφήγησης που δεν συνηθίζω στα γραπτά μου στο ιστολόγιο. Σκέφτηκα να το ξαναγράψω, αλλά πολλές φορές όταν ανασκευάζεις το αποτέλεσμα είναι δύο φορές χειρότερο. Σας το παραδίδω λοιπόν στην αρχική του μορφή...)

Πρόλογος – στρατιωτική σταδιοδρομία (1879-1922)

Γεννήθηκε 14 Αυγούστου 1879 στον Προυσό Ευρυτανίας και στα 18 του χρόνια κατατάχθηκε ως εθελοντής στο στρατό. Συμμετείχε στην Κρητική Επανάσταση (1896), στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο (1897) και τον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908) ως οπλαρχηγός. Διακρίθηκε για την στρατιωτική του επίδοση στους δύο Βαλκανικούς πολέμους προαγόμενος σε Λοχαγό τον Μάιο του 1914. Ακολούθως στρατεύτηκε στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα και ως διοικητής τάγματος του Στρατού της Αυτόνομης Ηπείρου έδρασε κυρίως στην περιοχή Κορυτσάς υπό την γενική αρχηγεία του Γ. Τσόντου – Βάρδα.

Στον Εθνικό διχασμό τάχθηκε ανεπιφύλακτα με τον Βενιζέλο με τον οποίο διατηρούσε απευθείας αλληλογραφία σε όλη αυτή την περίοδο. Ο Κονδύλης πρωταγωνίστησε στο περίφημο επεισόδιο της «Φαιάς Πέτρας» τον Αύγουστο του 1916, όπου αρνήθηκε να παραδώσει το οχυρό στους Γερμανοβούλγαρους επί τρεις ημέρες παρά τις διαταγές της κυβέρνησης Σκουλούδη και λίγο αργότερα προσχώρησε οριστικά στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας. Ως εντολοδόχος της κυβέρνησης της Άμυνας διεξήγαγε την στρατολογία στην περιοχή της Χαλκιδικής ασκώντας εκτεταμένη βία στον τοπικό πληθυσμό που αρνήθηκε να συμμετάσχει, ενώ εκτέλεσε δια απαγχονισμού τον Γρηγόριο Σενάπαλο επικεφαλής της αντιβενιζελικής στάσεως στον Πολύγυρο. Ακολούθως το 1917 διακρίθηκε στην μάχη του Chemin de Fer όπου ηγήθηκε της Ελληνικής επίθεσης στην πρώτη γραμμή, λαμβάνοντας τον βαθμό του ταγματάρχη μετά από εισήγηση αξιωματικών της Αντάντ.

Έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Ουκρανίας το 1919 αλλά και στην Μικρασιατική εκστρατεία, όπου διακρίθηκε στην μάχη στην περιοχή του Σαλιχλή, στην απελευθέρωση της Φιλαδέλφειας, αλλά και στην συντριβή του κινήματος του Τζαφέρ Ταγιάρ στην Ανατολική Θράκη. Μετά τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 κατά τις οποίες νόθευσε την ψηφοφορία στην μονάδα του αντικαθιστώντας τα αντιβενιζελικά ψηφοδέλτια στις κάλπες με βενιζελικά, εγκατέλειψε την μονάδα του και κατέφυγε με άλλους φανατικούς βενιζελικούς αξιωματικούς στην Κωνσταντινούπολη όπου ίδρυσαν την οργάνωση «Εθνική άμυνα Κωνσταντινούπολης». Η οργάνωση αυτή συντηρούταν οικονομικά από τους Έλληνες ομογενείς της Πόλης και διεξήγαγε σφοδρή προπαγάνδα εναντίον της Ελληνικής κυβέρνησης και υπέρ της επιστροφής του αυτοεξόριστου Βενιζέλου. Τα έντυπα της οργάνωσης ήταν τόσο επιθετικό απέναντι στην Ελληνική κυβέρνηση και τον Βασιλιά, ώστε ο Κεμάλ με αεροπλάνα να ρίπτει αντίτυπα του στις Ελληνικές προφυλακές για να εντείνει την  σύγχυση στο Ελληνικό στρατόπεδο.

Είσοδος στην πολιτική, η επιτυχημένη σταδιοδρομία του στα στρατιωτικά κινήματα (1923-1926)

Αμέσως μετά την κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου και την καταστροφή της Σμύρνης, γνωρίζοντας ότι η πτώση της κυβέρνησης ήταν επικείμενη, ο Κονδύλης αποβιβάστηκε με τους υπόλοιπους Αμυνήτες στην Ραιδεστό με πρόθεση να κηρύξει στρατιωτικό κίνημα για να καταλάβει την εξουσία. Τον πρόλαβε όμως η επανάσταση Πλαστήρα – Γονατά που κηρύχτηκε στην Χίο και στην Λέσβο και αναγκάστηκε να προσχωρήσει σε αυτή. Ακολούθως, αμνηστεύθηκε για την δράση του στην Κωνσταντινούπολη και έλαβε την διοίκηση της μεραρχίας Κρητών στο μέτωπο του Έβρου. Μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης (Ιούνιος 1923) απείλησε να μην συμμορφωθεί στους όρους της και για τον λόγο αυτό αποστρατεύτηκε. Όταν έγινε το κίνημα Γαργαλίδη – Λεοναρδόπουλου βρισκόταν συμπτωματικά στην Θεσσαλονίκη όπου ανέλαβε την διοίκηση  των πιστών στην κυβέρνηση στρατευμάτων. Αρχικά συνέτριψε τους αντεπαναστάτες υπό τον Ζήρα στην τοποθεσία Νάρες και ακολούθως μετέφερε σιδηροδρομικώς μια μεραρχία Κρητών σιδηροδρομικώς στην Θήβα και από εκεί στην περιοχή όπου είχαν προωθηθεί τα στρατεύματα των «αντεπαναστατών». Η παρουσία του έδωσε την αριθμητική υπεροχή στον Πλαστήρα και εξανάγκασε τους «αντεπαναστάτες» να παραδοθούν. Για την γρήγορη αυτή επέμβαση, εκτός του βαθμού του υποστράτηγου έλαβε και το προσωνύμιο «Κεραυνός» που θα τον συνοδεύει στα υπόλοιπα χρόνια του πολιτικού του βίου.

Κυβέρνηση Παπαναστασίου (1924)

 Στη συνέχεια ο Κονδύλης στήριξε με πάθος την πτώση της Βασιλείας αποτελώντας μαζί με τους Πάγκαλο και Χατζηκυριάκο το στρατιωτικό σκέλος των οπαδών της αβασίλευτης δημοκρατίας. Στις εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923 εξελέγη πληρεξούσιος με την «Δημοκρατική Ένωση» και ως αδιάλλακτος αντιβασιλικός έλαβε για πρώτη φορά το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείο Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Παπαναστασίου τον Μάρτιο του 1924. Στην ορκωμοσία του ως υπουργός έσπασε το πρωτόκολλο του επίσημου ενδύματος, προσερχόμενος με απλή στολή συνταγματάρχη. Μετά το δημοψήφισμα και την πτώση του Θρόνου, ίδρυσε νέο πολιτικό κόμμα στο οποίο εντάχθηκε μικρή ομάδα πληρεξουσίων, παραιτήθηκε από υπουργός για να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση Παπαναστασίου, ενώ προέβη σε παρασκηνιακές ενέργειες και συνεννοήσεις για την πτώση της. Συνδέθηκε με στενή φιλία με τον βαθύπλουτο εργοστασιάρχη Μποδοσάκη, ο οποίος υπήρξε βασικός χρηματοδότης του στα επόμενα χρόνια.

Τον Οκτώβριο του 1924 ανέλαβε υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Μιχαλακόπουλου και καθώς έβλεπε την μεγάλη φθορά της κυβέρνησης αλλά και του πολιτικού συστήματος στην συνείδηση των πολιτών, τον Μάιο του 1925 δημιούργησε τις παραστρατιωτικές μονάδες των «κυνηγών» ώστε στην πρώτη ευκαιρία να τις χρησιμοποιήσει για να αναλάβει την εξουσία. Όταν έγινε το κίνημα του Παγκάλου τον Ιούνιο του 1925 στην σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Κουντουριώτη προσφέρθηκε να αναλάβει την Πρωθυπουργία και να χτυπήσει ενόπλως τους στασιαστές κάτι που δεν συνέβη λόγω της επέμβασης του Παπαναστασίου που δεν ήθελε να χυθεί «δημοκρατικό αίμα» στους δρόμους των Αθηνών. Ακολούθως, σε μια από τις πολλές του οβιδιακές μεταμορφώσεις, ο Κονδύλης ως πληρεξούσιος της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης μαζί με όσους των υποστήριζαν, έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στον Πάγκαλο συντελώντας να νομιμοποιηθεί το στρατιωτικό κίνημα με «κοινοβουλευτικό μανδύα». Τον Φεβρουάριο του 1926 ο Κονδύλης σχεδίασε ένα κίνημα για να ανατρέψει τον Πάγκαλο, αλλά συνελήφθη την τελευταία στιγμή και εκτοπίστηκε στη Σαντορίνη. Απελευθερώθηκε δύο μήνες αργότερα, όταν αποδέχθηκε δημοσίως την εκλογή Πάγκαλου στην Προεδρία της Δημοκρατίας, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του. Την ίδια στιγμή εξύφαινε νέα συνωμοσία για κίνημα κατά του δικτάτορα με συμμετέχοντες πολλούς κορυφαίους Παγκαλικούς στρατιωτικούς παράγοντες, όπως οι αρχηγοί των δημοκρατικών ταγμάτων Ναπολέων Ζέρβας και Βασίλειος Ντερτιλής, που είχαν απογοητευτεί από την αποτυχημένη διακυβέρνηση του Παγκάλου.

Η πρώτη Πρωθυπουργία και η συμπόρευση με τους «Φιλελευθέρους»(1926-1932)

στο υπουργείο Στρατιωτικών (1926)

Στις 21 Αυγούστου 1926 ο Κονδύλης χάρις τα δημοκρατικά τάγματα πέτυχε στο κίνημα του και συνέτριψε το παγκαλικό καθεστώς σε λίγες ώρες. Η άνοδος του στην εξουσία επικρίθηκε από όλα τα κόμματα και από μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης που ζητούσε επίμονα σχηματισμό Οικουμενικής κυβέρνησης και εκλογές. Στην σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών που ακολούθησε στις 26 Αυγούστου, τα αντίπαλα κόμματα δεν βρήκαν  κοινό τόπο συνεννόησης, και έτσι ο Κουντουριώτης του έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. 

Λίγες ημέρες μετά, στις 9 Σεπτεμβρίου, ο Κονδύλης αποφάσισε την διάλυση των «δημοκρατικών ταγμάτων» που είχαν καταστεί κράτος εν κράτει και ακολούθησε μεγάλη αιματοχυσία στο κέντρο των Αθηνών καθώς και πρωτοφανής λαϊκή εξέγερση από πολίτες όλων των κομμάτων και τάξεων που είχαν βαρεθεί την στρατοκρατία. Μετά τα δραματικά αυτά γεγονότα, ο Κονδύλης δέχτηκε ισχυρές πιέσεις από σύσσωμο τον Τύπο και την κοινή γνώμη και αναγκάστηκε να οδηγήσει τη χώρα σε ανόθευτες εκλογές στις 9 Νοεμβρίου 1926 με απλή αναλογική και αποχή του κόμματος του. Στις επόμενες εκλογές της 19ης Αυγούστου 1928, συμμετείχε με το «Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα» που έλαβε 9 έδρες και ο ίδιος εκλέχθηκε βουλευτής Καβάλας.

Η μεγάλη στροφή στον αντιβενιζελισμό και η Παλινόρθωση (1932-1935)

Πιτσίκας - Κονδύλης - Τσαλδάρης το 1933 στα παραπήγματα

Στις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου 1932 ο Κονδύλης μετονόμασε το κόμμα του σε Εθνικο - ριζοσπαστικό κι έλαβε 6 έδρες, συνεργαζόμενος με το Κόμμα των Φιλελευθέρων, εξελέγη ο ίδιος βουλευτής Τρικάλων. Δεν άργησε να διαπιστώσει την πολιτική φθορά που είχαν υποστεί οι Φιλελεύθεροι και ο Βενιζέλος προσωπικά από την διακυβέρνηση της προηγούμενης τετραετίας και έτσι έκανε τη μεγάλη στροφή και συνεργάστηκε με το αντιβενιζελικό Λαϊκό Κόμμα, λαμβάνοντας το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Στρατιωτικών από τον πρωθυπουργό Παναγή Τσαλδάρη τον Οκτώβριο του 1932. Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1933 συνεργάστηκε και πάλι με τους Λαϊκούς, αυξάνοντας τις έδρες του κόμματός του σε 11. Όταν εξερράγη το κίνημα του Πλαστήρα τα ξημερώματα της 6^ηςΜαρτίου, βρισκόμενος στην Λάρισα απείλησε τους κινηματίες με αντίποινα και άμεση στρατιωτική επέμβαση με όσα στρατεύματα είχε στην διάθεση του αν δεν κατέθεταν τα όπλα. Ακολούθως στην κυβέρνηση Τσαλδάρη που σχηματίστηκε, ανέλαβε και πάλι το Υπουργείο Στρατιωτικών και σταδιακά ξεκίνησε μια συντονισμένη προσπάθεια παραγκωνισμού των βενιζελικών αξιωματικών που είχαν εδραιώσει την θέση τους μετά το 1923.

Μετά την απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου στην Κηφισίας το καλοκαίρι του 1934, βάθυνε το χάσμα εκ νέου μεταξύ βενιζελικών και αντιβενιζελικών. Ο Βενιζέλος, ο εξόριστος Πλαστήρας στην Γαλλία και πολλοί επώνυμοι αξιωματικοί προετοίμασαν ένα στρατιωτικό κίνημα που εκδηλώθηκε την 1^η Μαρτίου 1935. Ο Κονδύλης αν και είχε πληροφορίες από μήνες για την συνωμοσία επέτρεψε να εκδηλωθεί το κίνημα, είτε για να το ενστερνιστεί, είτε για να το καταστείλει αναλόγως της δυναμικής του και των εξελίξεων. Οι κινηματίες εκτός από την κατάληψη του στόλου απέτυχαν να επικρατήσουν είτε στην Αθήνα είτε στην Θεσσαλονίκη, έτσι ο Κονδύλης εκδηλώθηκε αποφασιστικά για την καταστολή του κινήματος. Ανακλήθηκε στο στράτευμα με τον βαθμό του αντιστράτηγου και οδήγησε τις κυβερνητικές δυνάμεις σε νικηφόρο προέλαση στην Δυτική Θράκη εναντίον των στρατευμάτων των βενιζελικών κινηματιών υπό τον υποστράτηγο Καμμένο που συνετρίβησαν μέσα σε λίγες ώρες χωρίς να προβάλλουν αντίσταση. Πριν τις συντακτικές εκλογές της 9ης Ιουνίου 1935, ο άλλοτε πρωτεργάτης της έξωσης του Θρόνου από την Ελλάδα, τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της επαναφοράς της βασιλείας. Ο Κονδύλης οδηγήθηκε σε αυτή την απόφαση αναλογιζόμενος την συντριβή των κινηματιών, την λαϊκή μεταστροφή και την απόλυτη πολιτική επικράτηση των αντιβενιζελικών που είχαν πλέον επικρατήσει στον στρατό και στις δημόσιες υπηρεσίες και ζητούσαν να ανταποδώσουν την πολιτική καταπίεση που είχαν δεχθεί την προηγούμενη δεκαετία.

Κονδύλης με Ρέππα, Οικονόμου και Παπάγο 

Ακολούθησε μια περίοδος μεγάλης εσωστρέφειας της αντιβενιζελικής παράταξης καθώς υπήρχε εντός αυτής μια μετριοπαθή πτέρυγα υπό τον Πρωθυπουργό Τσαλδάρη που είτε ήθελε να ματαιώσει είτε να αναβάλλει την Παλινόρθωση. Ο στρατός όμως που είχε στις τάξεις του πλέον μόνο αντιβενιζελικούς αξιωματικούς συνεννοήθηκε με τον Κονδύλη και στις 10 Οκτωβρίου 1935 οι διοικητές των τριών όπλων Παπάγος, Ρέππας  και Οικονόμου εμπόδισαν τον Τσαλδάρη να μεταβεί στην βουλή και τον εξανάγκασαν σε παραίτηση. Χάρις την στρατιωτική αυτή επέμβαση, ο Κονδύλης σχημάτισε κυβέρνηση κατέλυσε το δημοκρατικό πολίτευμα με μειοψηφικό ψήφισμα της Ε΄ Εθνοσυνέλευσης και κήρυξε τον στρατιωτικό νόμο. Η 45ημερη διακυβέρνηση του Κονδύλη δεν ήταν παρά μια ατελείωτη σειρά διαταγμάτων που απένειμαν συντάξεις σε στρατιωτικούς, ανάπηρους πολέμου, οπλαρχηγούς του Μακεδονικού Αγώνα και αδικημένους στρατιωτικούς της δεκαετούς πολεμικής εξόρμησης. Ακολούθως εκδίωξε τον Ζαΐμη από πρόεδρο της δημοκρατίας, αυτοανακηρύχθηκε αντιβασιλιάς και στις 3 Νοεμβρίου διενήργησε ένα ολοφάνερα νόθο δημοψήφισμα, στο οποίο το 97,8% των ψηφοφόρων τάχθηκε υπέρ της βασιλείας. Η έλευση του βασιλιά Γεώργιου στις 25 Νοεμβρίου 1935 στο Φάληρο υποτίθεται ότι ήταν η ολοκληρωτική δικαίωση της πολιτικής του την τελευταία τριετία, όμως τελικά αποδείχθηκε το ακριβώς αντίθετο. Ο Βασιλιάς Γεώργιος επιθυμούσε την λήθη και την συνεννόηση με τους βενιζελικούς και τον Βενιζέλο προσωπικά, εξέφρασε την θέληση του να αμνηστευθούν οι κινηματίες του 1935 και οδήγησε τον Κονδύλη σε παραίτηση στις 30 Νοεμβρίου 1936.

Το απροσδόκητο τέλος – σύντομη αποτίμηση

Στις εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936 ο Κονδύλης συνέπραξε με την αντιβενιζελική «Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωση» (Ι. Θεοτόκης, Ι. Ράλλης κ.ά) των φανατικών βασιλοφρόνων και εξέλεξαν συνολικά 60 βουλευτές. Λίγες μέρες αργότερα, στις 31 Ιανουαρίου, ο Κονδύλης πέθανε από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 57 ετών.

Ο Κονδύλης υπήρξε ένας αυτοδημιούργητος σκληροτράχηλος αρχικά αξιωματικός μετέπειτα πολιτικός με ιδιαίτερη διαίσθηση των κοινωνικών αιτημάτων και διεργασιών, καθώς ο ίδιος προερχόταν από την κατώτερη κοινωνικά βαθμίδα. Ευφυής, εύστροφος, οξύνους με διορατικότητα και ισχυρή κρίση, ζύγιζε επιδέξια ανθρώπους και καταστάσεις. Ρεαλιστής μέχρι ωμότητας, προσγειωμένος, πατούσε πάντα γερά στο έδαφος, ποτέ δεν έχανε την επαφή με τις μάζες και το κοινό αίσθημα του λαού. Διέκρινε από μακριά τις «χαμένες υποθέσεις», άρπαζε γερά τις εμφανιζόμενες ευκαιρίες, υπήρξε αδυσώπητος στους εχθρούς του, γενναιόδωρος στους οπαδούς του. Αναδείχθηκε μέσα από τις συνεχείς επεμβάσεις του στρατού στην πολιτική, στις οποίες κατάφερνε πάντα να βρίσκεται στο πλευρό του νικητή.

Πηγές

Θεμιστοκλής Ζαφειρόπουλος, Ο Γεώργιος Κονδύλης και η εποχή του, Αθήνα 1984

Δαφνής Γρηγόριος, η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων (τόμοι Α΄+Β΄), εκδόσεις Κάκτος, Αθήνα 1997

Βερέμης Θάνος, ο στρατός στην Ελληνική πολιτική, εκδόσεις Κούριερ εκδοτική, Αθήνα 2000

Μερκούρης Σταμάτης, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ «ο κεραυνός» 1879-1936, εκδόσεις Αφοί Κυριακίδη

Γκλέτσος Κωνσταντίνος, Γεώργιος Κονδύλης (1879-1936), άρθρο στην εφημερίδα  «Απογευματινή» 

Κούκουνας Δημοσθένης, Οι Έλληνες πολιτικοί (ιστορικό βιογραφικό λεξικό τόμος Β΄ 926-1949), εκδόσεις Historia, Αθήνα 2015

istorikathemata.com

Σοφία Παλαιολογίνα: Η γυναίκα που οικοδόμησε την ρωσική αυτοκρατορία

Η ανιψιά του τελευταίου Παλαιολόγου - πρώτη τσαρίνα, θεμελίωσε το ρωσικό κράτος πάνω στην Ορθοδοξία και στη βυζαντινή παράδοση.

Ήταν στα μέσα του 15ο αιώνα όταν μια 17χρονη πορφυρογέννητη του Βυζαντίου, άφηνε πίσω της την Πόλη των Πόλεων, την ώρα που η Βασιλεύουσα βυθιζόταν στο σκοτάδι από τους Οθωμανούς, για να μεταλαμπαδεύσει το πνεύμα μιας Αυτοκρατορίας που έδυε, σε μιαν άλλη Αυτοκρατορία που μόλις είχε αρχίσει να ανατέλλει.
Την παραμυθένια ζωή της και την περιπετειώδη διαδρομή της, από τους μισοφωτισμένους διαδρόμους της παπικής Εκκλησίας μέχρι τις παγωμένες ρωσικές στέπες και από την «μυστική αποστολή» που κρυβόταν πίσω από τον αρραβώνα της με το Δούκα της Μόσχας, μέχρι την μυστηριώδη συλλογή βιβλίων που μετέφερε από την Κωνσταντινούπολη και τα ίχνη της αναζητούνται ακόμη και σήμερα, μας γνώρισε ο Γιώργος Λεονάρδος, δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου " Σοφία Παλαιολογίνα- Από το Βυζάντιο στη Ρωσία", όπως και πολλών άλλων ιστορικών μυθιστορημάτων.

Στη Ρωσία θα γυριστεί ταινία για τη Σοφία Παλαιολογίνα

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με την ευκαιρία ρωσικής κινηματογραφικής παραγωγής με θέμα την ζωή της Σοφίας Παλαιολογίνας ο κ. Λεονάρδος επισημαίνει την πολυδιάστατη προσωπικότητα της νεαρής, πρακτικής και φιλόδοξης αυτής γυναίκας που ενέπνευσε τον σύζυγο της στη δημιουργία της ισχυρής Ρωσίας, ενώ ως τσαρίνα η ίδια σφράγισε τον θεσμό της μοναρχίας στη χώρα της απολαμβάνοντας το σεβασμό ακόμη και του Στάλιν, σχεδόν πέντε αιώνες μετά το θάνατο της.
Η γυναίκα αυτή σφράγισε τη μεσαιωνική πολιτική και πολιτιστική Ιστορία της Ρωσίας, γεγονός που αναγνωρίζουν ακόμη και σήμερα οι Ρώσοι.
Με δημοσιογραφικούς τίτλους μας δίνει το στίγμα της ταυτότητας της ο γνωστός συγγραφέας: «Η Σοφία ήταν η ανιψιά του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου και κόρη του Θωμά Παλαιολόγου. Βαπτίσθηκε στον Μυστρά με το χριστιανικό όνομα Ζωή, και το 1460 όταν καταλήφθηκε η Πελοπόννησος από τους Τούρκους, η Ζωή μαζί με τους γονείς της και τα δύο αδέλφια της, αναχώρησε για την Κέρκυρα. Με την μεσολάβηση του Έλληνα Βησσαρίωνα, που είχε ήδη γίνει στη Ρώμη καθολικός καρδινάλιος, η Ζωή με τον πατέρα της και τα αδέλφια της, μεταβαίνει στη Ρώμη. Μετά τον πρόωρο θάνατο των γονιών της, ο Βησσαρίωνας αναλαμβάνει την κηδεμονία των τριών παιδιών, τα οποία ασπάζονται το καθολικό δόγμα. Η ζωή της όμως αλλάζει όταν Πάπας εκλέγεται ο Παύλος ο Β', ο οποίος θέλησε να προωθήσει έναν διπλωματικό γάμο για τη Ζωή. Της προξένεψαν τον Δούκα της Μόσχας, Ιβάν τον Γ', με στόχο να προσηλυτισθούν οι ορθόδοξοι Ρώσοι στον καθολικισμό. Καθώς η Ζωή ήταν από βυζαντινή αυτοκρατορική γενιά, ο Πάπας Παύλος την έστειλε στη Ρωσία ως κληρονόμο του Βυζαντίου, το οποίο είχε ήδη πέσει στα χέρια των Τούρκων. Πρώτος σταθμός, μετά την Ρώμη, ήταν η ρωσική πόλη Πσκοφ, όπου η νεαρή τότε κοπέλα, έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον ρωσικό λαό».

© Sputnik/Valentin Cheredintsev

Ο συγγραφέας του βιβλίου, θεωρεί κομβικό σημείο για τη ζωή της νεαρής κοπέλας την είσοδο της στην εκκλησία της πόλης: «εντυπωσιάσθηκε και παρότι είχε συνέχεια δίπλα της τον παπικό λεγάτο, ο οποίος την παρακολουθούσε, ασπάσθηκε την Ορθοδοξία, αγνοώντας τη θέληση του Πάπα. Στις 12 Νοεμβρίου του 1472, η Ζωή έγινε η δεύτερη σύζυγος του Δούκα της Μόσχας Ιβάν Γ', και έλαβε το όνομα Σοφία, ένα καθ' αυτό βυζαντινό όνομα».
Από την στιγμή εκείνη ξεκινά η λαμπρή πορεία της στην παγωμένη εκείνη χώρα, διηγείται ο κ.Λεονάρδος: «Η Σοφία έχοντας έντονο το θρησκευτικό συναίσθημα, πίεζε τον Ιβάν να απαλλαγεί από τον ζυγό των Τατάρων, καθώς τότε η Ρωσία ήταν υποτελής τους. Όντως, ο Ιβάν απελευθέρωσε την χώρα του και συνένωσε τα διάφορα ανεξάρτητα δουκάτα και πριγκιπάτα, κάτω από την εξουσία του».

© Sputnik/Balabanov

Η συμβολή της Σοφίας στη χώρα είναι πολλή μεγάλη, καθώς, όπως εξηγεί ο συγγραφέας, «εκείνη εισήγαγε το βυζαντινό τυπικό στη ρωσική αυλή, ενώ συνέβαλε στο στήσιμο του ρωσικού κράτους».
«Καθώς η Σοφία ήταν η μοναδική διάδοχος του Βυζαντίου, ο Ιβάν θεώρησε οτι κληρονομεί τον θρόνο του, έτσι, υιοθέτησε το κίτρινο χρώμα των Παλαιολόγων και τον δικέφαλο αετό του Βυζαντίου, ο οποίος υπήρχε μέχρι την επανάσταση του 1917 και επανήλθε μετά την κατάρρευση του σοβιετικού καθεστώτος. Ο Ιβάν ονόμασε την Μόσχα, Τρίτη Ρώμη. Επίσης, επειδή οι γιοι των βυζαντινών αυτοκρατόρων λάμβαναν το όνομα του Καίσαρα, έτσι και ο Ιβάν πήρε τον αυτόν τον τίτλο, που στα ρωσικά είναι Τσαρ (τσάρος). Χάρις επίσης στην βυζαντινή κληρονομιά της Σοφίας, ο Ιβάν προβίβασε την αρχιεπισκοπή της Μόσχας σε Πατριαρχείο, με το σκεπτικό οτι πρώτο Πατριαρχείο δεν είναι η τουρκοκρατούμενη πλέον Κωνσταντινούπολη, αλλά η Μόσχα».

© Sputnik/Alexey Filippov

Σύμφωνα πάντα με τον συγγραφέα, Γ.Λεονάρδο, «η Σοφία ήταν η πρώτη που ίδρυσε στη Ρωσία, στα πρότυπα της Κωνσταντινούπολης, μυστικές υπηρεσίες, προάγγελο της τσαρικής Οχράνα και της σοβιετικής ΚΑ-ΓΚΕ-ΜΠΕ. Τη συμβολή της αυτή αναγνωρίζουν μέχρι και σήμερα οι Ρωσικές αρχές, όπως αντικατοπτρίζεται και στη δήλωση του τέως διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας, Αλεξέϊ Πατρούσεφ, την Ημέρα των Σωμάτων Ασφαλείας, στις 19/12/2007, οτι η χώρα τιμά τη Σοφία για την προσφορά της, καθώς προστάτευσε τη Ρωσία από τους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς».
Σ' αυτήν επίσης, «οφείλεται η αλλαγή της όψης της Μόσχας, καθώς εκείνη έφερε ιταλούς και βυζαντινούς τεχνίτες, οι οποίοι έχτιζαν πέτρινα πλέον κτήρια, ναούς, όπως τον ναό του Αρχάγγελου Μιχαήλ, μέσα στο Κρεμλίνο, αλλά και τα τείχη του Κρεμλίνου, όπως υπάρχουν και σήμερα. Η Σοφία μάλιστα ανοικοδόμησε το ανάκτορο, στο οποίο και σήμερα υποδέχονται οι Ρώσοι πρόεδροι τους ξένους ηγέτες που επισκέπτονται την Μόσχα, την περίφημη Χρυσή Αίθουσα. Στα πρότυπα επίσης του Βυζαντίου, έβαλε και έσκαψαν από κάτω όλο το Κρεμλίνο, ώστε να υπάρχει δρόμος διαφυγής».

© Sputnik/Sergey Pyatakov

«Από το 1472, που πήγε η Σοφία στη Ρωσία, ξεκινά η ιστορία του σύγχρονου —τσαρικού κράτους. Οι Ρώσοι τότε λόγω κλίματος, δεν καλλιεργούσαν, ήταν μόνο κυνηγοί. Η Σοφία τους έπεισε να καλλιεργήσουν τα χωράφια που είχαν, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση του αγροτικής οικονομίας, σε όλη τη διάρκεια της τσαρικής διακυβέρνησης».
«Η Σοφία ήταν σεβαστή ακόμα και από το σοβιετικό καθεστώς», καθώς, σύμφωνα με τον κ. Λεονάρδο, «όταν οι σοβιετικοί γκρέμισαν το μοναστήρι της Αναλήψεως, που βρίσκεται στο Κρεμλίνο, μέσα στο οποίο φυλάσσονταν τα λείψανα των τσαρίνων, τα οστά της όχι μόνο δεν πετάχτηκαν, αλλά με εντολή του Στάλιν, φυλάχθηκαν στην σαρκοφάγο τους η οποία μεταφέρθηκε στον Αγιο Μιχαήλ».
Ο Γ. Λεονάρδος αναφέρει οτι η Σοφία έφερε από την τουρκοκρατούμενη Πόλη εξήντα (60) κάρα γεμάτα βιβλία, σπάνιους θησαυρούς, τα οποία φυλάχθηκαν σε υπόγειες στοές του Κρεμλίνου και αναζητώνται μέχρι σήμερα.
«Υπάρχουν γραπτές αναφορές», λέει ο κ. Λεονάρδος, «για την ύπαρξη αυτών των βιβλίων, τα οποία οι Δυτικοί ζητούσαν από τον εγγονό της Ιβάν τον Τρομερό να τους τα πουλήσει, κάτι το οποίο φυσικά αυτός δεν έκανε. Σήμερα υπάρχει μία εταιρία στη Ρωσία, έργο της οποίας είναι η ανακάλυψη αυτών των βιβλίων».
Η Σοφία Παλαιολογίνα άφησε την τελευταία της πνοή στις 7 Απριλίου του 1503, σε ηλικία 48 ετών. Για πρώτη φορά στα χρονικά της ρωσικής κοινωνίας αποδόθηκαν τιμές σε μία γυναίκα, έστω και σύζυγο τσάρου.
Εγγονός της ήταν ο Ιβάν Δ' ο Τρομέρος, ενώ ο σύζυγός της, Ιβάν Γ΄, ήταν ο πρώτος στη ρωσική ιστορία που ονομάσθηκε Μέγας, λόγω του έργου που πραγματοποίησε συνεπικουρούμενος από την Σοφία Παλαιολογίνα.

© Sputnik/Vladimir Fedorenko

«Η Σοφία μεταλαμπάδευσε τη Βυζαντινή αυτοκρατορία σε μία αναδυόμενη αυτοκρατορία, τη Ρωσική. Ήταν εκείνη που έχτισε το ρωσικό κράτος, μετέφερε το βυζαντινό τυπικό, και γενικά εμπλούτισε τη ρωσική δομή και κοινωνία. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν στη Ρωσία ονόματα που παραπέμπουν στο Βυζάντιο, συνήθως τελειώνουν σε —οφ», επισημαίνει στη συνομιλία μας ο κ.Λεονάρδος.
Όσον αφορά στην εικόνα της ο Γ. Λεονάρδος μας πληροφορεί ότι «δεν υπάρχουν πορτρέτα της, όμως, επί κομμουνιστικού καθεστώτος, επιστήμονες με τεχνικές ανασυγκρότησαν το πρόσωπο της από τα κόκκαλα. Έτσι έγινε η προτομή της που υπάρχει στην είσοδο του Μουσείου Ρωσικής Ιστορίας, διπλα στο Κρεμλίνο».
«Η κληρονομιά της Σοφίας είναι η Ρωσία…..», λέει επιγραμματικά ο συγγραφέας.

greece-russia2016

Βρέθηκε το κρανίο του Πλίνιου του Πρεσβύτερου;

 

Bρέθηκε το κρανίο του Πλίνιου του Πρεσβύτερου; Ο γρίφος ενός αρχαίου κρανίου που βρισκόταν ξεχασμένο σε ένα μουσείο της Ρώμης ενδέχεται να λυθεί. Δοκιμές θα επιβεβαιώσουν αν ανήκει τελικά στον ρωμαίο λόγιο Πλίνιο τον Πρεσβύτερο.

Το αρχαίο κρανίο βρισκόταν επί δεκαετίες ξεχασμένο σε ένα άσημο ιταλικό μουσείο, το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας της Ιατρικής στη Ρώμη. Σήμερα οι ερευνητές ελπίζουν να πετύχουν την ταυτοποίησή του. Εάν επιβεβαιωθούν οι υποθέσεις, τότε πρόκειται για το κρανίο του Πλίνιου του Πρεσβύτερου (23-79 μ.Χ.).
Ο λόγιος της ρωμαϊκής εποχής πέθανε πριν από περίπου 2.000 χρόνια στην προσπάθειά του να σώσει τους κατοίκους της Πομπηίας από την έκρηξη του Βεζούβιου. Είναι γνωστός ως συγγραφέας της Φυσικής Ιστορίας, ενός από τα αρχαιότερα εγκυκλοπαιδικά έργα του κόσμου. Μάλιστα ως ναύαρχος στο ρωμαϊκό ναυτικό κινητοποίησε έναν ολόκληρο στόλο για να διασωθούν οι επιζώντες της φυσικής καταστροφής στη νότια Ιταλία.
«Εργάστηκα 30 χρόνια για αυτήν την περίπτωση», λέει ο ερευνητής στρατιωτικής Ιστορίας Φλάβιο Ρούσο στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa). Ωστόσο, «ακόμη δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι. Υπάρχουν όμως πειστικές ενδείξεις και με επιπρόσθετες δοκιμές θα μπορέσουμε να πάρουμε μια σχεδόν οριστική απάντηση». Η ανθρωπολόγος Ιζολίνα Μαρότα από το Πανεπιστήμιο του Καμερίνο στην κεντρική Ιταλία προσφέρθηκε να βοηθήσει στην ταυτοποίηση του αινιγματικού κρανίου.
Η ιταλίδα ερευνήτρια θέλει να βάλει τα δόντια του κρανίου στο μικροσκόπιο και να τα συγκρίνει με γνωστά πορτραίτα του Πλίνιου του Πρεσβύτερου. Ερευνητές μπορούν μάλιστα να αντιπαραβάλουν ισότοπα στο σμάλτο των δοντιών με ισότοπα από το έδαφος του Κόμο, της γενέτειρας του Πλίνιου του Πρεσβύτερου. Ίσως έτσι καταφέρουν να λύσουν τον γρίφο. Με αυτήν μέθοδο είχε ταυτοποιηθεί το αλπικό χωριό από το οποίο καταγόταν ο Ötzi, ο διάσημος άνθρωπος των Παγετώνων από το Νότιο Τιρόλο. Εάν οι ερευνητές επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις τους για το κρανίο «θα πρόκειται για το πρώτο ταυτοποιημένο υπόλειμμα ανθρώπινης σορού από την αρχαία Ρώμη», επισημαίνει στο dpa ο ιστορικός τέχνης και δημοσιογράφος Αντρέα Τσόντσι.
Το αρχαίο κρανίο βρισκόταν επί δεκαετίες ξεχασμένο σε ένα άσημο ιταλικό μουσείο, το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας της Ιατρικής στη Ρώμη. Σήμερα οι ερευνητές ελπίζουν να πετύχουν την ταυτοποίησή του. Εάν επιβεβαιωθούν οι υποθέσεις, τότε πρόκειται για το κρανίο του Πλίνιου του Πρεσβύτερου (23-79 μ.Χ.).
Ο λόγιος της ρωμαϊκής εποχής πέθανε πριν από περίπου 2.000 χρόνια στην προσπάθειά του να σώσει τους κατοίκους της Πομπηίας από την έκρηξη του Βεζούβιου. Είναι γνωστός ως συγγραφέας της Φυσικής Ιστορίας, ενός από τα αρχαιότερα εγκυκλοπαιδικά έργα του κόσμου. Μάλιστα ως ναύαρχος στο ρωμαϊκό ναυτικό κινητοποίησε έναν ολόκληρο στόλο για να διασωθούν οι επιζώντες της φυσικής καταστροφής στη νότια Ιταλία.
«Εργάστηκα 30 χρόνια για αυτήν την περίπτωση», λέει ο ερευνητής στρατιωτικής Ιστορίας Φλάβιο Ρούσο στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa). Ωστόσο, «ακόμη δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι. Υπάρχουν όμως πειστικές ενδείξεις και με επιπρόσθετες δοκιμές θα μπορέσουμε να πάρουμε μια σχεδόν οριστική απάντηση». Η ανθρωπολόγος Ιζολίνα Μαρότα από το Πανεπιστήμιο του Καμερίνο στην κεντρική Ιταλία προσφέρθηκε να βοηθήσει στην ταυτοποίηση του αινιγματικού κρανίου.
Η ιταλίδα ερευνήτρια θέλει να βάλει τα δόντια του κρανίου στο μικροσκόπιο και να τα συγκρίνει με γνωστά πορτραίτα του Πλίνιου του Πρεσβύτερου. Ερευνητές μπορούν μάλιστα να αντιπαραβάλουν ισότοπα στο σμάλτο των δοντιών με ισότοπα από το έδαφος του Κόμο, της γενέτειρας του Πλίνιου του Πρεσβύτερου. Ίσως έτσι καταφέρουν να λύσουν τον γρίφο. Με αυτήν μέθοδο είχε ταυτοποιηθεί το αλπικό χωριό από το οποίο καταγόταν ο Ötzi, ο διάσημος άνθρωπος των Παγετώνων από το Νότιο Τιρόλο. Εάν οι ερευνητές επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις τους για το κρανίο «θα πρόκειται για το πρώτο ταυτοποιημένο υπόλειμμα ανθρώπινης σορού από την αρχαία Ρώμη», επισημαίνει στο dpa ο ιστορικός τέχνης και δημοσιογράφος Αντρέα Τσόντσι.
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Φωτογραφία Αρχείου: AP Photo/Andrew Medichini)
news24/7

Αι Αρχαίαι Θερμοπηγαί- Ο Ιπποκράτης

Διαφημιστικό έντυπο "Αι Αρχαίαι Θερμοπηγαί- Ο Ιπποκράτης- του Ιατρού Παντελίδου, εις Γιαλούς Νισύρου". Στάλθηκε από τον Ιατρό Παντελίδη από τη Νίσυρο στον Κωνσταντίνο Νικολαΐδη στην Κωνσταντινούπολη.

 Προέρχεται από το προσωπικό αρχείο της δωρήτριας του ΛΕΜΜ-Θ Ολυμπίας Νικολαΐδου. 

Η «Μεγάλη Εταιρία των Καταλανών», ἤτοι όταν οι Καταλανοί ρήμαζαν τις ελληνικές χώρες

Τις τελευταίες εβδομάδες το ζήτημα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας έχει προκαλέσει πλήθος συζητήσεων και διενέξεων σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Καζάνι που βράζει αυτή η οικονομικά εύρωστη αυτόνομη περιοχή της βορειοδυτικής Ισπανίας, απειλεί να “κατεδαφίσει” την ιβηρική χερσόνησο. Το αποτέλεσμα του φλέγοντος θέματος θα το αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον, αφού βέβαια δηλώσουμε πως η αυτοδιάθεση ενός λαού είναι αναφαίρετο δικαίωμά του. Όπως και να χει, το άκουσμα της λέξεως «Καταλονία» προκαλεί διάφορους συνειρμούς. Και αν στο μυαλό των περισσοτέρων έρχεται και εγκαθίσταται η μεγάλη ποδοσφαιρική ομάδα της F.C. BARCELONA, στο δικό μου, με όλες αυτές τις αναφορές του ονόματος στην ειδησεογραφία των ημερών μας, έρχεται η «Μεγάλη Εταιρία των Καταλανών», αυτή η απίστευτη ομάδα μισθοφόρων που τον 14^ο αιώνα προκάλεσε έναν σωρό δεινά στα νότια Βαλκάνια.

          Γύρω στο 1300 ολόκληρη η Μ. Ασία είχε ουσιαστικά υποταγεί στους Τούρκους. Λίγες ήταν οι πόλεις που άντεχαν στην τουρκική πλημμύρα, η Νίκαια, η Νικομήδεια, η Προύσα, οι Σάρδεις, η Φιλαδέλφεια, η Μαγνησία, καθώς και μερικά λιμάνια, η Ηράκλεια στον Πόντο, η Φώκαια και η Σμύρνη. Οι Τούρκοι φύλαρχοι μοίρασαν μεταξύ τους την κατακτημένη χώρα και έτσι η δυτική Μ. Ασία διασπάστηκε σε πλήθος από τουρκικές ηγεμονίες. Η παλαιά Βιθυνία περιήλθε στην εξουσία του Οσμάν, του ιδρυτή της οθωμανικής δυναστείας, η οποία έμελλε να συνενώσει κάτω από το σκήπτρο της όλες τις τουρκικές φυλές και να υποτάξει τόσο το Βυζάντιο όσο και τα νοτιοσλαβικά βασίλεια.

Η «Μεγάλη Εταιρία των Καταλανών» Καταλανοί στρατιώτες σε απεικόνιση εποχής

          Μπροστά στην καταστροφή το Βυζάντιο βρισκόταν ανήμπορο εξαιτίας της στρατιωτικής του αδυναμίας. Η Μ. Ασία που αποτελούσε τη σπονδυλική στήλη της βυζαντινής δυνάμεως, είχε χαθεί οριστικά για την αυτοκρατορία. Μάταια είχε υπολογίσει ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β΄ στη βοήθεια των Αλανών, που είχαν προθυμοποιηθεί να αγωνιστούν εναντίον των Τούρκων με αντάλλαγμα να εγκατασταθούν στην αυτοκρατορία. Ωστόσο έφτασαν 10χιλ. άνδρες με τα γυναικόπαιδά τους, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας. Με επικεφαλής τον συναυτοκράτορα Μιχαήλ Θ΄ προωθήθηκαν τα αλανικά στρατεύματα στη Μ. Ασία, δοκίμασαν όμως βαρειά ήττα στην πρώτη συνάντηση με τους Τούρκους και γρήγορα οπισθοχώρησαν για να εκτραπούν σε μανιώδη λεηλασία του βυζαντινού πληθυσμού!

          Στην κρίσιμη αυτή στιγμή εμφανίστηκε στον αυτοκράτορα μια νέα ανέλπιστη ευκαιρία. Ο Ρογήρος (Roger) de Flor, ο ένδοξος αρχηγός της καταλανικής Μεγάλης Εταιρίας, πρόσφερε τις υπηρεσίες του με τους ανθρώπους του στον αγώνα εναντίον των Τούρκων. Η έμπειρη στον πόλεμο καταλανική Εταιρία είχε υποστηρίξει τον Αραγώνιο βασιλιά της Σικελίας Φρειδερίκο στον αγώνα εναντίον των Ανδεγανών που επιχείρησαν να ανακαταλάβουν τη χώρα. Ύστερα από τη ειρήνη της Caltabellota, η οποία έθεσε τέλος στον πόλεμο ανάμεσα στους Γάλλους Ανδεγανούς και τους Ισπανούς Αραγώνες και οδήγησε στην ανεξαρτησία της Σικελίας κάτω από τον οίκο των τελευταίων, οι Καταλανοί μισθοφόροι έμειναν άνεργοι και αναζητούσαν νέο πεδίο δράσης. Ο βυζαντινός αυτοκράτορας δέχτηκε με χαρά την προσφορά τους και στα τέλη του 1303 ο Ρογήρος de Flor έφτασε με 6.500χιλ. άνδρες στην Κωνσταντινούπολη. Η αυτοκρατορία έθεσε όλες τις ελπίδες της στους Καταλανούς και μάλιστα δέχτηκε να καταβάλει εκ των προτέρων τον μισθό για τέσσερεις μήνες. Επιπλέον, ο αυτοκράτορας έδωσε στον Ρογήρο ως σύζυγο την ανιψιά του Μαρία Ασάν, τον ονόμασε Μέγα Δούκα και μάλιστα του απένειμε τον τίτλο του Καίσαρα!

          Στις αρχές του 1304 διαπεραιώθηκαν οι Καταλανοί στην Κύζικο και κινήθηκαν προς τη Φιλαδέλφεια, την οποία πολιορκούσαν οι Τούρκοι. Οι Τούρκοι δέχτηκαν βαριά ήττα και ο Ρογήρος de Flor μπήκε θριαμβευτής στην ελευθερωμένη πόλη. Η νίκη αυτή δείχνει ότι αρκούσε ένας μικρός αλλά ικανός στρατός για να σώσει την κατάσταση. Η τραγωδία των Βυζαντινών ήταν πως δεν διέθεταν τέτοια δύναμη και συντηρούνταν μόνο με μισθοφόρους. Ένας στρατός όμως από ξένους ήταν και δίκοπο μαχαίρι, αφού αποτελούσε ένα αυτόνομο σώμα και ήταν δυνατό να ξεφύγει από τον έλεγχο της αυτοκρατορίας, που δε διέθετε κανένα μέσο δυνάμεως ή εξαναγκασμού.

          Οι Καταλανοί, ύστερα από τη νίκη τους, επιδόθηκαν σε λεηλασίες, τρομοκρατούσαν ολόκληρη τη γύρω περιοχή στην ξηρά και στη θάλασσα, προκάλεσαν χωρίς διάκριση τόσο τους Βυζαντινούς όσο και τους Τούρκους και τελικά, αντί να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά των Τούρκων, επιτέθηκαν εναντίον της βυζαντινής πόλεως Μαγνησίας. Αίσθημα ικανοποίησης επικράτησε στην Κωνσταντινούπολη, όταν τελικά πείστηκαν να αποσυρθούν στην Ευρώπη. Πέρασαν τον χειμώνα 1304/05 στην Καλλίπολη και ήταν έτοιμοι να επανέλθουν την άνοιξη στη Μ. Ασία.

          Στο μεταξύ, εντάθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι σχέσεις ανάμεσα στον αυτοκράτορα και στην καταλανική Εταιρία. Στην Κωνσταντινούπολη αυξήθηκε η αγανάκτηση εναντίον των υπεροπτών μισθοφόρων και μάλιστα ο συναυτοκράτορας Μιχαήλ Θ΄ ήταν εχθρικά διακείμενος απέναντί τους. Οι Καταλανοί όμως ήταν δυσαρεστημένοι εξαιτίας της μη τακτικής πληρωμής τους, που την θεωρούσαν κύρια αιτία για τις εκτροπές τους. Αλλά τον Απρίλιο του 1305 ο Ρογήρος de Flor δολοφονήθηκε στο παλάτι της Κωνσταντινούπολης. Η αφελής βυζαντινή κυβέρνηση πίστεψε πως με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να απαλλαγεί από τους ανυπόφορους μισθοφόρους, στην πραγματικότητα όμως ξέσπασε μεγαλύτερο κακό. Οι εξαγριωμένοι Καταλανοί στράφηκαν εναντίον των Βυζαντινών για να εκδικηθούν τον αρχηγό τους και ξέσπασε ανοιχτός πόλεμος.

Βυζαντινές ενδυμασίες

          Στο κάστρο Άπρους ο ετερογενής στρατός του Μιχαήλ Θ΄, που ήταν ενισχυμένος με Αλανούς και Τούρκους(!), δέχτηκε αποφασιστική ήττα. Ο διάδοχος του θρόνου, που αγωνίστηκε γενναία στην πρώτη γραμμή, πληγώθηκε και γλίτωσε με τη φυγή του στο Διδυμότειχο. Το μόνο που μπόρεσε να κάνει ήταν να οργανώσει την άμυνα των πιο σπουδαίων πόλεων της Θράκης ενώ η πεδινή χώρα εγκαταλείφτηκε στη μανία του εχθρού. Δύο ολόκληρα χρόνια τα εδάφη της Θράκης λεηλατήθηκαν και ερημώθηκαν από τους Καταλανούς, ενώ ο μειωμένος στρατός τους αυξήθηκε με ενισχύσεις από την πατρίδα τους και με την προσέλευση τουρκικών σωμάτων στρατού. Αφού λεηλάτησαν τη Θράκη, διάβηκαν τις οροσειρές της Ροδόπης και εγκατασταθήκαν το φθινόπωρο του 1307 στη χερσόνησο της Κασσάνδρας στη Χαλκιδική, απ’ όπου συνέχισαν τις άγριες λεηλασίες τους. Ακόμη και οι μονές του Αγίου Όρους δοκίμασαν τη μανία τους. Η επίθεσή τους όμως εναντίον της οχυρωμένης Θεσσαλονίκης την άνοιξη του 1308 αποκρούστηκε αποτελεσματικά.

          Εν τω μεταξύ, ο Φράγκος ηγεμόνας, χωρίς ηγεμονία, Κάρολος του Valois, ο οποίος είχε παντρευτεί την Κατερίνα του Courtenay, που άλλοτε εποφθαλμιούσε το Βυζάντιο, επιζητούσε για τον εαυτό του το αυτοκρατορικό στέμμα της Κωνσταντινούπολης. Με τη συνδρομή της Βενετίας, την ηθική υποστήριξη του Πάπα και τη βοήθεια ορισμένων Βυζαντινών ευγενών, κατέστρωνε τα σχέδιά του. Το πιο σημαντικό όμως ήταν πως βρήκε πρόθυμη να συνεργαστεί μαζί του την καταλανική Εταιρία, η οποία εκείνη τη στιγμή έλεγχε την κατάσταση στη βυζαντινή Ανατολή. Το 1308 ο αντιπρόσωπος του Καρόλου, Theopald του Cepoy, έφτασε με έντεκα βενετικά καράβια στην Εύβοια και από εδώ κινήθηκε για την Κασσάνδρα, όπου δέχτηκε στο όνομα του κυρίου του τον όρκο πίστεως της καταλανικής Εταιρίας.

Στρατιώτες του Βυζαντίου (700-1000 μ.Χ.)

          Η απογοήτευση δεν ήρθε αργά για τον Κάρολο. Οι Καταλανοί, χωρίς να ενδιαφέρονται για τα σχέδια του Καρόλου, κινήθηκαν προς τη Θεσσαλία, όπου κυβερνούσε ο Ιωάννης Β΄ (1303 – 1318) ένας ασθενικός νεανίας που είχε αρραβωνιαστεί την εξώγαμη θυγατέρα του Βυζαντινού αυτοκράτορα, Ειρήνη. Η χώρα του που βρισκόταν υπό την εξουσία των μεγάλων γαιοκτημόνων, ως κράτος έπνεε τα λοίσθια. Φυσικά κάθε αντίσταση στους Καταλανούς ήταν μάταιη. Η μεγάλη Εταιρία έζησε έναν χρόνο από την πλούσια εσοδεία της εύφορης χώρας. Στη συνέχεια, την Άνοιξη του 1310, εφοδιασμένη με θεσσαλικά χρήματα, κινήθηκε προς την κεντρική Ελλάδα και τέθηκε στην υπηρεσία του Φράγκου δούκα των Αθηνών Walter. Ωστόσο, οι Καταλανοί ήρθαν σε ρήξη και με τους Φράγκους και ξέσπασε ανοιχτός πόλεμος. Στις 15 Μαρτίου του 1311 στον Κηφισσό της Βοιωτίας κέρδισαν μια εκπληκτική νίκη πάνω στα αριθμητικά υπέρτερα φραγκικά στρατεύματα. Ο δούκας Walter της Brienne καθώς και οι περισσότεροι ιππότες του βρήκαν τον θάνατο στην αιματηρή μάχη. Έτσι, κατέρρευσε η φραγκική εξουσία στην Αθήνα και στη Θήβα και στη θέση της δημιουργήθηκε μια καταλανική ηγεμονία. Η Αθήνα που για έναν αιώνα έζησε κάτω από φραγκική κατοχή, περιήλθε τώρα στην εξουσία των Καταλανών για εβδομήντα εφτά χρόνια!

          Οι Έλληνες έμειναν απαθείς στα γεγονότα τα οποία θεωρούσαν σαν απελευθέρωση από τους Φράγκους, αλλά δεν πρόσεξαν πως επρόκειτο απλώς για αλλαγή δυναστών. Οι Καταλανοί, κατέλαβαν όλα τα φρούρια, τις πόλεις και τα χωριά της ηγεμονίας και οι χήρες των φονευθέντων έγιναν σύζυγοι των φονιάδων. Οι νέοι κατακτητές τελείως ακάθαρτοι και αγροίκοι αλείφονταν με χοιρινά λίπη και άλλες ουσίες για να γίνονται μαλακά τα δερμάτινα ρούχα τους!

          Οι Καταλανοί θεωρούσαν τους Έλληνες κατώτερη φυλή και φέρονταν σαν αληθινοί «κονκουϊσταδόρες», σύμφωνα με το σκληρότατο σύστημα που επικρατούσε μεταξύ των Ισπανών. Από αυτό το γεγονός εξηγείται και το άσβεστο μίσος που διατήρησε η μνήμη και η παράδοση γι’ αυτούς. Οι θηριωδίες, αλλά κυρίως οι επιτυχίες, των Καταλανών προκάλεσαν αγανάκτηση στην Ευρώπη, ώστε ο Πάπας, αφού αφόρισε την Εταιρία, προέτρεψε τους Βενετούς να εκδιώξουν «τα καθάρματα της ανθρωπότητας», όπως τους ονόμαζε!

          Τελικά, οι Καταλανοί άντεξαν στο δουκάτο μέχρι το 1388, όπου ύστερα από πιέσεις διάφορων Φράγκων ηγεμόνων διασκορπίστηκαν από τον Φλωρεντίνο Νέριο Ατζαγιώλη και καταλύθηκε το κράτος της «Μεγάλης Εταιρίας». Τα λείψανα των πρώτων καταλανικών οικογενειών οι οποίες εγκαταστάθηκαν, εκτός από λίγες εξαιρέσεις των οποίων τα ίχνη παρέμειναν στην Αίγινα, Αργολίδα, Κύθηρα, Θήρα και Κρήτη, επέστρεψαν στη Σικελία και Ισπανία. Στις περιοχές που κατατυράννησαν, ελάχιστα ίχνη της παραμονής τους άφησαν, μεταξύ αυτών είναι κάστρα, όπως της Λεβαδείας, των Σαλώνων και μερικά γλυπτά έργα των οποίων υποδείγματα μας παρέχουν τα, με τη λεγόμενη Καταλανική Παναγία, σωζόμενα εμβλήματα στο ναό του Γοργοεπηκόου (Άγιος Ελευθέριος) στην Αθήνα.

Μπαρτσελόνα

          Αυτή ήταν η περίεργη κατάληξη της ιδιόμορφης Εταιρίας. Μια χούφτα από εμπειροπόλεμους τυχοδιώκτες από την απώτερη Δύση επέβαλε δυναμικά την πορεία της από την Κωνσταντινούπολη και τη Φιλαδέλφεια ως την Αθήνα και πέτυχε να ιδρύσει μια δική της ηγεμονία στην αρχαία και ένδοξη αυτή πόλη. Η περιπετειώδης εγκατάσταση των Καταλανών στη Μ. Ασία, στη Θράκη, στη Μακεδονία και στην κεντρική Ελλάδα, οι νικηφόρες επιχειρήσεις τους εναντίον των Τούρκων, των Βυζαντινών και των Φράγκων φανερώνουν καθαρά πόσο ασθενικά ήταν τότε τόσο η βυζαντινή αυτοκρατορία όσο και τα αποσπασμένα ελληνικά και λατινικά κρατίδια. Οι Καταλανοί εμφανίστηκαν στην Ανατολή σε μια στιγμή συγκυρίας, όταν η δύναμη των βυζαντινών είχε καταρρεύσει, ενώ η δύναμη των Τούρκων βρισκόταν ακόμα στη γένεσή της.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Αναστάσιος Καζιάνης, Αθήνα – Ρώμη Βίοι Παράλληλοι, Εκδ. Ερωδιός
• Ostrogorski G. , Ιστορία του Βυζαντινού κράτους, Εκδ. Στέφανος Δ. Βασιλόπουλος
• Α.Α. Vasiliev, Ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας, Εκδ. Πάπυρος
• http://www.medievalists.net/2015/03/the-life-of-st-sabas-the-younger-as-a-source-for-the-history-of-the-catalan-grand-company/
• https://www.pinterest.co.uk/pin/416160821793111272/
•  
•  
  Γράφεi ο Χρήστος Μπαρμπαγιαννίδης 
  
  
  eranistis.net

Κωνσταντίνος Δαβάκης: O «στρατηγός» της πρώτης ήττας του άξονα!

“Έλληνας, Λάκωνας, στρατιωτικός, συνταγματάρχης πεζικού και ήρωας του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 ”

Πολέμαρχος, καπετάνιος με καρδιά βουνό, αισιοδοξία τρελή, θάρρος απροσπέλαστο, διοικητής ασύγκριτος, χέρι δυνατό, θέληση αλύγιστη, ιδιοφυία στρατηγική, κάτοχος του εδάφους όσο λίγοι διοικητές στρατευμάτων, ακούραστος μελετητής και γνώστης βαθύτατος της τέχνης του πολέμου, πρωτεύων στις ξένες πολεμικές Ακαδημίες, δάσκαλος αξιωματικών σπάνιος, συγγραφεύς στρατιωτικός πρωτότυπος και πρωτοπόρος, μοναδικός ιχνηλάτης των «τακτικών καταστάσεων»,ξάστερος στην κρίση, ευφάνταστος και γοργότατος στη σύλληψη του σχεδίου κι εκτελεστής άμεσος, μεγάλος μαέστρος του ελιγμού, επίμονος και παράφορος στον αγώνα.

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης (1897 – 21 Ιανουαρίου 1943) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, συνταγματάρχης πεζικού και ήρωας του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Γεννήθηκε στα Κεχριάνικα Λακωνίας το 1897 και πέθανε στην Αδριατική θάλασσα τον Ιανουάριο του 1943.

Σπουδές και δράση μέχρι το 1940

Γιος δασκάλου, γεννήθηκε το 1897 στα Κεχριάνικα Λακωνίας και σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων (από την οποία αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός πεζικού, την 1η Οκτωβρίου του 1916) αλλά και στην Ανωτάτη Σχολή Πολέμου της Αθήνας, και στο Παρίσι (γαλλική Σχολή Αρμάτων). Έλαβε μέρος στο Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου διακρίθηκε για την τόλμη και την ανδρεία του στο μακεδονικό μέτωπο (μάχες Σκρα και Δοϊράνης), όμως παράλληλα η υγεία του υπέστη σοβαρή επιδείνωση εξαιτίας της επίδρασης των ασφυξιογόνων αερίων. Το 1918 προβιβάστηκε σε λοχαγό επ’ ανδραγαθία. Έλαβε μέρος και στη Μικρασιατική Εκστρατεία όπου το 1921 διακρίθηκε στη μάχη των υψωμάτων του Αλπανός, και τιμήθηκε με το Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας. Στο διάστημα μεταξύ 1922 και 1937 υπηρέτησε ως επιτελάρχης της 2ης Μεραρχίας και του 1ου Σώματος Στρατού, φοίτησε και δίδαξε σε στρατιωτικές σχολές και συνέγραψε διατριβές για τη στρατιωτική ιστορία και την τακτική των τεθωρακισμένων. Το 1931 πήρε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1937 και μετά από μεγάλες αναρρωτικές άδειες, αποστρατεύθηκε για λόγους υγείας και τέθηκε σε πολεμική διαθεσιμότητα. Ο Συν/χης Δαβάκης ήταν παντρεμένος με την Καλλιόπη Σταρόγιαννη που καταγόταν από τη Μαγούλα Σπάρτης.

Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, οπότε εκδηλώθηκε η ιταλική εισβολή, ο Δαβάκης αντιμετώπισε την 3η Ιταλική Μεραρχία Αλπινιστών ΤΖΟΥΛΙΑ με ένα απόσπασμα 2.000 ανδρών, υπό τις εντολές και τις οδηγίες του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας. .

Η δράση του στην Πίνδο

Όταν, τον Αύγουστο του 1940, συντελέστηκε η μερική επιστράτευση, ο Δαβάκης ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και τοποθετήθηκε διοικητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού και στη συνέχεια του Αποσπάσματος Πίνδου (αποτελούμενου από το 51ο ΣΠ υπό άλλον διοικητή και διάφορες μικρομονάδες) το οποίο είχε ως έδρα το Επταχώριο Πίνδου. Η διοίκηση των ελληνικών δυνάμεων ανατέθηκε στον Βασίλειο Βραχνό. Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, οπότε εκδηλώθηκε η ιταλική εισβολή, ο Δαβάκης αντιμετώπισε την 3η Ιταλική Μεραρχία Αλπινιστών ΤΖΟΥΛΙΑ με ένα απόσπασμα 2.000 ανδρών, υπό τις εντολές και τις οδηγίες του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας. Η τακτική του σε ολόκληρη την έκταση της ζώνης ευθύνης του (35 χιλιόμετρα) ήταν αμυντική, και μάλιστα έκανε υποχωρητικό ελιγμό, αναμένοντας ενισχύσεις. Την 1η Νοεμβρίου 1940, οπότε έφτασαν οι ενισχύσεις που περίμενε ο Δαβάκης, οι ελληνικές δυνάμεις έκαναν αντεπίθεση και κύκλωσαν τις ιταλικές, που αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Κατά την αντεπίθεση αυτή, και συγκεκριμένα την 6η ημέρα από την έναρξη των επιχειρήσεων, στον Προφήτη Ηλία Κάντσικου (μετέπειτα Δροσοπηγής), ο Δαβάκης τραυματίστηκε στο στήθος. Στον αξιωματικό που τον πλησίασε για να τον περιποιηθεί πρόσταξε, μαζεύοντας όσες δυνάμεις τού ‘μεναν ακόμα: «Άσε με εμένα, πες με πεθαμένο! Και κοίτα να μη σου πάρουν τις θέσεις! Τράβα!» Στη συνέχεια τον μετέφεραν αναίσθητο με το φορείο στο Επταχώρι. Ο τραυματισμός του τού προκάλεσε προβλήματα σε συσχετισμό με την παλαιά στηθική του νόσο. Έτσι χρειάστηκε να αποχωρήσει από το μέτωπο, όπου τον αντικατέστησε ο τότε ταγματάρχης Ιωάννης Καραβίας. Η νίκη του αποσπάσματος του Δαβάκη είχε αποφασιστική σημασία στην έκβαση του πολέμου. Μάλιστα θεωρήθηκε η πρώτη ήττα του άξονα. Η επιτυχία του Δαβάκη συνίσταται «στην άμεση διάγνωση ενός τακτικού λάθους που έκανε ο Ιταλός μέραρχος να προχωρήσει γοργά προς τη Σαμαρίνα χωρίς να καλύψει το πλευρό της φάλαγγάς του». Ο Δαβάκης το είδε αμέσως και από τη δεύτερη μέρα του σκληρού αγώνα ήταν σίγουρος ότι χάρη σ’ αυτό το λάθος «θα μάντρωνε τους Ιταλούς».

Σύλληψη και θάνατος

Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης νοσηλείας του Δαβάκη, οι πολεμικές επιχειρήσεις έληξαν και η χώρα βρέθηκε υπό κατοχή. Τον Δεκέμβριο του 1942, και ενώ ακόμα νοσηλευόταν στην Αθήνα, ο Δαβάκης συνελήφθη ως όμηρος από τις ιταλικές αρχές κατοχής, μαζί με πολλούς διακεκριμένους αξιωματικούς, γιατί θεωρήθηκαν ύποπτοι αντιστασιακής δράσης. Οι συλληφθέντες επιβιβάστηκαν στην Πάτρα στο ατμόπλοιο Τσιττά ντι Τζένοβα (Πόλη της Γένοβα) για να μεταφερθούν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Το πλοίο αυτό τορπιλίστηκε από συμμαχικό υποβρύχιο και βυθίστηκε στα ανοιχτά των νότιων αλβανικών ακτών, με αποτέλεσμα οι επιβαίνοντες να πνιγούν στα νερά της Αδριατικής. (Ιανουάριος 1943). Το πτώμα του Δαβάκη περισυνελέγη, αναγνωρίστηκε και ετάφη στον Αυλώνα. Μεταπολεμικά τα οστά του διακομίστηκαν και ενταφιάστηκαν στην Αθήνα.

Ιδέες και ευρύτερο έργο

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης υπήρξε από τους πρωτοπόρους της ιδέας της μηχανοκίνησης του πεζικού και της χρησιμοποίησης αρμάτων ως κύριου όπλου για τη διάσπαση και καταδίωξη του εχθρού, καθώς πρόκρινε την ευελιξία των μηχανοκίνητων μονάδων έναντι της γραμμής οχυρών. Για τον Δαβάκη ήταν απαραίτητη όχι μόνο η μηχανοκίνηση του στρατού, αλλά και η συνεργασία των στοιχείων του, δηλαδή των διαφόρων όπλων και της Αεροπορίας. Στο συγγραφικό έργο του Δαβάκη περιλαμβάνονται βεβαιωμένα τα εξής έργα: «Τα Αρματα Μάχης» [1928], «Ο Στρατός του Μέλλοντος» [1934] για πολλούς το σημαντικότερο έργο του, «Χημικός και Αεροχημικός Πόλεμος» [1935], «Εγχειρίδιον Τακτικής Πεζικού» [1937], «Εγκόλπιον Ομαδάρχου Πεζικού» [1938], «Εγκόλπιον Αξιωματικού Πεζικού» [1938], «Νυκτεριναί Επιχειρήσεις» [1939], «Εγκόλπιον Διοικητού Τάγματος Πεζικού» [1940]. Επίσης συνέγραψε άρθρα και μελέτες σε διάφορα στρατιωτικά περιοδικά μερικά απ’ τα οποία είναι: «Η ισχύς του πυρός του Πεζικού» στη Γενική Στρατιωτική Επιθεώρησις [Φεβρ.-Μαρτ. 1926], «Η Αμυνα του Εδάφους» ΓΣΕ [Νοεμ. 1926], «Τα εν Ισπανία πολεμικά γεγονότα» ΓΣΕ [Απρ.1937], «Τα μηχανοκίνητα μέσα» ΓΣΕ [Ιουν. 1937], «Μάχη των αρμάτων πεζικού» ΓΣΕ [Αυγ. 1937], «Το πεζικόν του αέρος» ΓΣΕ [Νοεμ. 1937], «Η δράσις της Ιταλικής αεροπορίας κατά τον Ιταλοαιθιοπικόν πόλεμον» ΓΣΕ [Δεκ. 1937], «Το ορεινόν έδαφος» ΓΣΕ [Ιαν. 1938], «Μια γνώμη επί της συνοδείας Διμοιρίας και Λόχου» στην Επιθεώρηση Πεζικού [Μάιος-Ιούνιος 1929], «Παράδειγμα τακτικού θέματος εφαρμογής» ΕΠ [Ιουλ.-Αυγ. 1929], «Τακτικό θέμα: Επίθεση τάγματος πεζικού υποστηριζόμενου από διμοιρία αρμάτων» ΕΠ [Μαρ.-Απρ. 1930], «Σκέψεις για τη σύνταξη προγραμμάτων εκπαιδεύσεως πεζικού» ΕΠ [Ιουλ-Αυγ.-Σεπ.-Οκτ. 1930], «Ενέργεια αποβατικού αγήματος καταστροφής» ΕΠ [Νοεμ.-Δεκ. 1930], «Ενέργεια αποβατικού αγήματος καταστροφής» ΕΠ [Ιαν.-Φεβρ. 1931], «Το Πεζικόν και τα άλλα Όπλα» Στρατιωτική Επιθεώρηση [Φεβρ. 1938], «Ο Ηγήτωρ» ΣΕ [ Μάιος 1938], «Η Αξία των Ηθικών Δυνάμεων» ΣΕ [Οκτ. 1938], «Παρατηρήσεις επί του οπλισμού του πεζικού» ΣΕ [Φεβρ. 1939], «Τα Πρώτα Διδάγματα του Γερμανοπολωνικού Πολέμου» ΣΕ [Αυγ. 1939], «Η νεωτέρα τακτική» Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια [1937], «Η δράσις της Αεροπορίας εν συνδυασμώ με το Πεζικόν» ΜΣΝΕ [1937], «Ο χημικός πόλεμος παρά τοις αρχαίοις» ΜΣΝΕ [1937], «Συμπεράσματα εκ της συγκρίσεως της κατά τον πόλεμον 1914-1918 αποδόσεως των αγγλικών και γαλλικών αρμάτων» ΜΣΝΕ [1937], «Ο βακτηριολογικός πόλεμος» ΜΣΝΕ [1938], «Επίδρασις του εδάφους επί των στρατιωτικών επιχειρήσεων» ΜΣΝΕ [1938], «Τα άλματα του Πεζικού» ΜΣΝΕ [1938], «Το Πεζικόν εν αμύνη επί σταθεροποιηθέντων μετώπων» ΜΣΝΕ [1940], «Πώς διοικείται ο Έλλην στρατιώτης» ΜΣΝΕ [1940], «Ο πεζός και η μάχη» ΜΣΝΕ [1940]. Και τέλος τη 19η Μαρτίου 1935 κατέθεσε το βαρυσήμαντο προφητικό «Υπόμνημα Επί Της Αμύνης Των Συνόρων».

Χαρακτηρισμοί

Ο Σ. Μελάς έχει χαρακτηρίσει τον Κωνσταντίνο Δαβάκη ως «μοναδική σύνθεση προσόντων που σπάνια πάνε μαζί: Σπουδαίος «τρουπιέ», όπως λένε οι Γάλλοι, πολέμαρχος, καπετάνιος με καρδιά βουνό, αισιοδοξία τρελή, θάρρος απροσπέλαστο, διοικητής ασύγκριτος, χέρι δυνατό, θέληση αλύγιστη, αλλά και ιδιοφυία στρατηγική, κάτοχος του εδάφους όσο λίγοι διοικητές στρατευμάτων. Ακούραστος μελετητής και γνώστης βαθύτατος της τέχνης του πολέμου, πρωτεύων στις ξένες πολεμικές Ακαδημίες, δάσκαλος αξιωματικών σπάνιος, συγγραφεύς στρατιωτικός πρωτότυπος και πρωτοπόρος – ολόκληρη βιβλιοθήκη τα έργα του – μοναδικός ιχνηλάτης των ‘τακτικών καταστάσεων’, ξάστερος στην κρίση, ευφάνταστος και γοργότατος στη σύλληψη του σχεδίου κι εκτελεστής άμεσος, μεγάλος μαέστρος του ελιγμού, επίμονος και παράφορος στον αγώνα». (Η δόξα του ’40, σελ. 21). Ο Τζων Φρήμαν πίστευε πως ήταν ο θεωρητικός προφήτης της μηχανοκίνησης του στρατού, ένας «τροβαδούρος» των Τανκς.

Απόδοση τιμών Μετά τον θάνατό του η Ακαδημία Αθηνών τού απένειμε το αργυρό μετάλλιο της αυτοθυσίας, ενώ στους δήμους Καλλιθέας Αιγάλεω και Νικαίας υπάρχουν πλατείες με το όνομά του και μια προτομή του. Οδοί, προτομές και ανδριάντες του ήρωα υπάρχουν και στην Ήπειρο, αλλά και στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Λακωνία αφού υπάρχει προτομή του στα Κεχριάνικα και το ΚΕΕΜ Σπάρτης ονομάζεται προς τιμήν του Συνταγματάρχου Κωνσταντίνου Δαβάκη.

Πηγή: https://notospress.gr/article.php?id=28679

πηγή

Η απελευθέρωση

ΑΘΗΝΑ. Ο ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ. ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΣΤΕΦΑΝΩΝ ΣΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ. ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ. ΠΙΣΩ, ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ. ΑΝΑΜΕΣΑ ΤΟΥΣ Ο ΑΝΤΙΝΑΥΑΡΧΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ (ΧΑΙΡΕΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ) ΚΑΙ Ο ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΧΕΝΡΙ ΜΕΙΤΛΑΝΤ ΟΥΙΛΣΟΝ.