Ένα νεολιθικό «αμφιθέατρο» 11.000 ετών ανακαλύφθηκε στο Καραχάν τεπέ

 

Το «Αμφιθέατρο» του Καραχάν Τεπέ

Δεν πρόκειται για αμφιθέατρο με την κλασική έννοια (για θεαματικές παραστάσεις), αλλά για μια μοναδική δομή κοινωνικής συγκέντρωσης από τη Νεολιθική εποχή.

Χρονολογείται περίπου στα 11.000-10.000 χρόνια πριν, δηλαδή στην ίδια εποχή με το γειτονικό Γκιομπεκλί Τεπέ. 

Αυτό το καθιστά ένα από τα παλαιότερα γνωστά δομημένα χώρους συγκέντρωσης στην ανθρώπινη ιστορία.

Η δομή είναι χτισμένη γύρω από μια μεγάλη, στρογγυλή κοιλότητα στη γη. Γύρω από αυτή την κεντρική "αρένα" υπάρχουν 11 πέτρινες "θέσεις" ή πάγκοι, σκαλισμένοι απευθείας από το βράχο. 

Στη βάση της κοιλότητας υπάρχει μια μοναδική στήλη, παρόμοια με τις περίφημες στήλες του Γκιομπεκλί Τεπέ, αλλά σε μικρότερη κλίμακα.

Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι αυτός ο χώρος χρησιμοποιούνταν για τελετουργικές ή κοινωνικές συγκεντρώσεις. 

Θα μπορούσε να ήταν ένας χώρος όπου μια μικρή ομάδα ανθρώπων (ίσως οι πρεσβύτεροι ή οι θρησκευτικοί ηγέτες) κάθονταν γύρω-γύρω για να παρακολουθήσουν μια τελετή ή να λάβουν μια σημαντική απόφαση για την κοινότητα. 

Είναι ένα πρώιμο "συμβούλιο" ή "θέατρο" κοινωνικής αλληλεπίδρασης

Η ανακάλυψη του "αμφιθεάτρου" είναι μόνο ένα μέρος της εικόνας. 

Το Καραχάν Τεπέ είναι ένα τεράστιο και εξαιρετικά σημαντικό θέρετρο που αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των κοινωνιών των κυνηγών-συλλεκτών πριν από την εμφάνιση της γεωργίας.

Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 2019 υπό την ηγεσία του τουρκικού αρχαιολόγου Νετζντέτ Καρσλ.

Βρέθηκαν εκατοντάδες πέτρινες στήλες σε σχήμα Τ (όπως στο Γκιομπεκλί Τεπέ), διακοσμημένες με ρεαλιστικά ανάγλυφα ζώων (φαλακρογύπαδες, φίδια, πρόβατα) και αφηρημένες μορφές.

Αποκαλύφθηκαν πολυάριθμοι ορθογώνιοι και στρογγυλοί χώροι, συνδεδεμένοι μεταξύ τους με στενές σήραγγες ή διαδρόμους.

Βρέθηκαν γλυπτά ανθρώπινων κεφαλών, με ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, που υποδηλώνουν μια ανεπτυγμένη λατρεία προγόνων ή μια περίπλοκη κοσμολογία.

Όπως και στο Γκιομπεκλί Τεπέ, φαίνεται ότι ο χώρος εγκαταλείφθηκε σκόπιμα πριν από χιλιάδες χρόνια και επικαλύφθηκε με χώμα, γεγονός που τον διατήρησε σε εξαιρετική κατάσταση.

Η ανακάλυψη στο Καραχάν Τεπέ αναθεωρεί ριζικά την κατανόησή μας για την ανάπτυξη του πολιτισμού. Δείχνει ότι:

Οι κοινωνίες των κυνηγών-συλλεκτών ήταν ικανές για πολύπλοκες κοινωνικές δομές και συλλογικά έργα.

Η ανάπτυξη της θρησκείας, της τέχνης και της κοινωνικής οργάνωσης προηγήθηκε της γεωργίας, και όχι το αντίθετο όπως πιστευόταν παλιά.

Η περιοχή της Ανατολίας ήταν ένα επίκεντρο πολιτισμικής καινοτομίας κατά τη Μετάβαση από τον Παλαιολιθικό στον Νεολιθικό αιώνα.

Το Καραχάν Τεπέ, μαζί με το Γκιομπεκλί Τεπέ και άλλους γειτονικούς χώρους, σχηματίζουν ένα "νεολιθικό λεκανοπέδιο" που συνεχίζει να αποκαλύπτει τα μυστήρια των απαρχών του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε σήμερα.

πηγή arkeonews