Le Boucicaut: Ένας Μεσαιωνικός Γάλλος Στρατάρχης στο Βυζάντιο

 Η ιστορία του Ζαν Β΄ Λε Μεντρ, γνωστού ως Le Boucicaut (1366-1421), είναι μια συναρπαστική ιστορία μεσαιωνικού ιππότη, στρατιωτικού ηγέτη και διπλωμάτη του οποίου η ζωή τον οδήγησε από τα πεδία των μαχών της Γαλλίας στην αυλή της Κωνσταντινούπολης, στην τελευταία περίοδο ακμής του Βυζαντινού Αυτοκρατορία.

Ποιος ήταν ο Le Boucicaut;

Ο Boucicaut ήταν ένα από τα πιο διάσημα ονόματα της Γαλλίας στα τέλη του 14ου - αρχές του 15ου αιώνα. Ήταν:

Ιππότης και Στρατάρχης της Γαλλίας: Ένας από τους υψηλότερους στρατιωτικούς τίτλους.

Παλαδίνος του Βασιλιά: Εξαιρετικός πολεμιστής, διάσημος για τη γενναιότητά του στις μάχες (π.χ., στη Μάχη της Νικόπολης, 1396).

Ιδρυτής του Τάγματος του "Πράσινης Ασπίδος": Ένα διακριτικό τάγματος αφοσιωμένο στην υπεράσπιση γυναικών και στην εφαρμογή των ιπποτικών αρχών.

Ο θάνατος του πατέρα του, επίσης στρατάρχη, και η επιθυμία του για δόξα και σταυροφορικό ζήλο τον ώθησαν σε περιπέτειες σε όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Το Βυζάντιο στις αρχές του 15ου αιώνα

Για να κατανοήσουμε τη σημασία της παρουσίας του Boucicaut, πρέπει να θυμόμαστε την κατάσταση του Βυζαντινού Κράτους εκείνη την εποχή:

Αποσύνθεση της Αυτοκρατορίας: Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε συρρικνωθεί σε μια μικρή περιοχή γύρω από την Κωνσταντινούπολη, τη Θεσσαλονίκη και την Πελοπόννησο.

Οθωμανική Απειλή: Οι Οθωμανοί Τούρκοι, υπό τον σουλτάνο Βαγιαζίτ Α', είχαν περικυκλώσει πλήρως την Κωνσταντινούπολη και απειλούσαν να την κατακτήσουν.

Αναζήτηση για Δυτική Βοήθεια: Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος απευθυνόταν απεγνωσμένα στη Δύση για στρατιωτική βοήθεια, προσφέροντας ακόμη και την ένωση των Εκκλησιών (Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας) σε αντάλλαγμα για στήριξη.

Η Αποστολή του Boucicaut στο Βυζάντιο (1399-1400)

Το 1399, ο Βασιλιάς Κάρολος ΣΤ' της Γαλλίας, απαντώντας στα παράπονα του Αυτοκράτορα Μανουήλ Β', αποφάσισε να στείλει μια αποστολή βοήθειας. Ο ηγέτης αυτής της αποστολής ήταν ο Στρατάρχης Boucicaut.

Οι Στόχοι της Αποστολής:

Στρατιωτική Υποστήριξη: Ενίσχυση των αμυνών της Κωνσταντινούπολης και αποτροπή άμεσης πτώσης της πόλης.

Διπλωματική Μεσολάβηση: Ο Boucicaut θα προσπαθούσε να συμφιλιώσει τον Αυτοκράτορα Μανουήλ Β' με τον σφετεριστή γιο του, Ιωάννη Ζ', ο οποίος ελεγχόσε μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου. Η ενότητα ήταν απαραίτητη για την αντιμετώπιση της οθωμανικής απειλής.

Συγκέντρωση Πληροφοριών: Να αξιολογήσει την πραγματική κατάσταση στην περιοχή και τις προοπτικές επιβίωσης του Βυζαντίου.

Οι Δράσεις του στην Κωνσταντινούπολη:

Στρατιωτική Οργάνωση: Ο Boucicaut, ως έμπειρος στρατιωτικός, αναμόρφωσε και οργάνωσε τις βυζαντινές δυνάμεις. Ενίσχυσε τα τείχη της πόλης και βελτίωσε τις τακτικές άμυνας.

Προσέλαβε Μισθοφόρους: Με γαλλικά χρήματα, προσέλαβε μια μικρή δύναμη μισθοφόρων (κυρίως Ισπανούς και Γάλλους) που παρέμεινε στην πόλη για να την υπερασπιστεί.

Στρατιωτικές Εκστρατείες: Δεν περιορίστηκε στην άμυνα. Οργάνωσε προληπτικές επιδρομές εναντίον οθωμανικών φρουρίων και θέσεων στις ασιατικές ακτές του Βοσπόρου, αποδείχνοντας ότι οι Βυζαντινοί μπορούσαν ακόμη να χτυπήσουν.

Διπλωματία: Πράγματι, κατάφερε να φέρει σε συμφωνία τον Αυτοκράτορα Μανουήλ και τον γιο του Ιωάννη, αποκαθιστώντας προσωρινά την οικογενειακή και πολιτική ενότητα.

Η Σημασία και οι Περιορισμοί της Παρουσίας του

Η παρουσία του Boucicaut ήταν κρίσιμη για το Βυζάντιο, αλλά είχε και τα όριά της.

Η άφιξη ενός γαλλικού στρατού υπό έναν θρυλικό στρατάρχη ανέβασε το ηθικό των Κωνσταντινουπολιτών, που αισθάνθηκαν ότι δεν είχαν εγκαταλειφθεί πλήρως.

Η στρατιωτική του δράση και οι οχυρώσεις βοήθησαν αποφασιστικά να αποτραπεί η άμεση πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1399. Η πόλη θα αντέξει για άλλα 50+ χρόνια μέχρι την τελική κατάκτηση το 1453.

Δραστηριοποιήθηκε ως γέφυρα μεταξύ των δύο κόσμων.

Η αποστολή του ήταν μικρή και βραχύβια. Δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει το αμείλικτο γεγονός της οθωμανικής υπεροχής.

Η βοήθειά του ήταν αμυντική και τοπική. Δεν μπορούσε να αλλάξει τη ροή της ιστορίας εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι συμβουλές και οι πρωτοβουλίες του συχνά συγκρούονταν με τη γραφειοκρατία και τις πολιτικές διχόνειες της βυζαντινής αυλής.

Τι Έγινε Μετά;

Το 1400, ο Boucicaut συνόδεψε τον Αυτοκράτορα Μανουήλ Β' σε μια μεγάλη περιοδεία στις ευρωπαϊκές αυλές (Βενετία, Παρίσι, Λονδίνο) για να ζητήσει περισσότερη βοήθεια. Αν και έτυχε μεγάλης υποδοχής, τα αποτελέσματα ήταν περιορισμένα.

Αργότερα, ο Boucicaut διορίστηκε Κυβερνήτης της Γένοβας. Το 1415, τραυματίστηκε και συνελήφθη στη Μάχη του Αζενκούρ, όπου πολέμησε στο πλευρό των Γάλλων εναντίον του Ερρίκου Ε' της Αγγλίας. Πέθανε ως αιχμάλωτος στην Αγγλία το 1421.

Κληρονομιά

Ο Ζαν Le Boucicaut παραμένει ένα σύμβολο της τελευταίας προσπάθειας συνεργασίας μεταξύ Δύσης και Ανατολής πριν από την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Η ιστορία του είναι η ιστορία ενός ιππότη που, πιστός στα ιδανικά του, πολέμησε σε έναν κόσμο που άλλαζε γρήγορα, προσφέροντας μια προσωρινή ανάσα σε μια αυτοκρατορία που βρισκόταν στα τελευταία της.

Η αφήγηση του βυζαντινού ιστορικού Γεωργίου Σφραντζή για την εποχή αυτή μας δίνει μια ζωντανή εικόνα των γεγονότων και του ρόλου που έπαιξε ο "Μπουσικός", όπως τον αποκαλούσαν οι Βυζαντινοί.

Ένα νεολιθικό «αμφιθέατρο» 11.000 ετών ανακαλύφθηκε στο Καραχάν τεπέ

 

Το «Αμφιθέατρο» του Καραχάν Τεπέ

Δεν πρόκειται για αμφιθέατρο με την κλασική έννοια (για θεαματικές παραστάσεις), αλλά για μια μοναδική δομή κοινωνικής συγκέντρωσης από τη Νεολιθική εποχή.

Χρονολογείται περίπου στα 11.000-10.000 χρόνια πριν, δηλαδή στην ίδια εποχή με το γειτονικό Γκιομπεκλί Τεπέ. 

Αυτό το καθιστά ένα από τα παλαιότερα γνωστά δομημένα χώρους συγκέντρωσης στην ανθρώπινη ιστορία.

Η δομή είναι χτισμένη γύρω από μια μεγάλη, στρογγυλή κοιλότητα στη γη. Γύρω από αυτή την κεντρική "αρένα" υπάρχουν 11 πέτρινες "θέσεις" ή πάγκοι, σκαλισμένοι απευθείας από το βράχο. 

Στη βάση της κοιλότητας υπάρχει μια μοναδική στήλη, παρόμοια με τις περίφημες στήλες του Γκιομπεκλί Τεπέ, αλλά σε μικρότερη κλίμακα.

Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι αυτός ο χώρος χρησιμοποιούνταν για τελετουργικές ή κοινωνικές συγκεντρώσεις. 

Θα μπορούσε να ήταν ένας χώρος όπου μια μικρή ομάδα ανθρώπων (ίσως οι πρεσβύτεροι ή οι θρησκευτικοί ηγέτες) κάθονταν γύρω-γύρω για να παρακολουθήσουν μια τελετή ή να λάβουν μια σημαντική απόφαση για την κοινότητα. 

Είναι ένα πρώιμο "συμβούλιο" ή "θέατρο" κοινωνικής αλληλεπίδρασης

Η ανακάλυψη του "αμφιθεάτρου" είναι μόνο ένα μέρος της εικόνας. 

Το Καραχάν Τεπέ είναι ένα τεράστιο και εξαιρετικά σημαντικό θέρετρο που αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των κοινωνιών των κυνηγών-συλλεκτών πριν από την εμφάνιση της γεωργίας.

Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 2019 υπό την ηγεσία του τουρκικού αρχαιολόγου Νετζντέτ Καρσλ.

Βρέθηκαν εκατοντάδες πέτρινες στήλες σε σχήμα Τ (όπως στο Γκιομπεκλί Τεπέ), διακοσμημένες με ρεαλιστικά ανάγλυφα ζώων (φαλακρογύπαδες, φίδια, πρόβατα) και αφηρημένες μορφές.

Αποκαλύφθηκαν πολυάριθμοι ορθογώνιοι και στρογγυλοί χώροι, συνδεδεμένοι μεταξύ τους με στενές σήραγγες ή διαδρόμους.

Βρέθηκαν γλυπτά ανθρώπινων κεφαλών, με ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, που υποδηλώνουν μια ανεπτυγμένη λατρεία προγόνων ή μια περίπλοκη κοσμολογία.

Όπως και στο Γκιομπεκλί Τεπέ, φαίνεται ότι ο χώρος εγκαταλείφθηκε σκόπιμα πριν από χιλιάδες χρόνια και επικαλύφθηκε με χώμα, γεγονός που τον διατήρησε σε εξαιρετική κατάσταση.

Η ανακάλυψη στο Καραχάν Τεπέ αναθεωρεί ριζικά την κατανόησή μας για την ανάπτυξη του πολιτισμού. Δείχνει ότι:

Οι κοινωνίες των κυνηγών-συλλεκτών ήταν ικανές για πολύπλοκες κοινωνικές δομές και συλλογικά έργα.

Η ανάπτυξη της θρησκείας, της τέχνης και της κοινωνικής οργάνωσης προηγήθηκε της γεωργίας, και όχι το αντίθετο όπως πιστευόταν παλιά.

Η περιοχή της Ανατολίας ήταν ένα επίκεντρο πολιτισμικής καινοτομίας κατά τη Μετάβαση από τον Παλαιολιθικό στον Νεολιθικό αιώνα.

Το Καραχάν Τεπέ, μαζί με το Γκιομπεκλί Τεπέ και άλλους γειτονικούς χώρους, σχηματίζουν ένα "νεολιθικό λεκανοπέδιο" που συνεχίζει να αποκαλύπτει τα μυστήρια των απαρχών του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε σήμερα.

πηγή arkeonews

Τρείς καλές τακτικές για να αντιμετωπίσεις το άγχος σου τις οποίες δεν γνωρίζεις!

Τρία Brain Hacks που ΔΕΝ Ξέρεις

Άγχος για δουλειά; Πρέπει να τελειώσεις "χθες" μια εργασία; 

Η λίστα των πραγμάτων που πρέπει να κάνεις φαίνεται ατελείωτη; 😫

Το άγχος δεν είναι κακό από μόνο του. 

Είναι ένα σήμα από το μυαλό και το σώμα σου ότι κάτι χρειάζεται προσοχή. 

Το κλειδί δεν είναι να το εξαφανίσεις, αλλά να το διαχειριστείς έξυπνα.

Η επιστήμη λέει ότι διαφορετικά είδη άγχους χρειάζονται και διαφορετικές στρατηγικές. 

Διάλεξε τη δική σου:

1. Για το «Καθημερινό» Άγχος & την Υπερφόρτωση Πληροφοριών 🧠

Αισθάνεσαι ότι «βράζει» το μυαλό σου, και δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς και ξεχνάς πράγματα;

Brain Hack: Η Τεχνική «Σκούπα & Καθαρισμός»

Δεν μπορείς να σκεφτείς γιατί το νοητικό σου «γραφείο» είναι γεμάτο αχρείαστα. 

Πάρε 5 λεπτά από τον χρόνο σου και κάνε τα εξής:

Μάζεψε όλες τις σκέψεις από το κεφάλι σου και γράψτες σε μια λίστα.

 Όλες. 

Από το «πρέπει να στείλω αυτό το email» μέχρι το «να πλύνω τα πιάτα».

Τώρα, δες τη λίστα και διάλεξε μόνο ένα πράγμα να κάνεις αμέσως. 

Ιεράρχησε τα! 

Δεν γίνονται όλα ταυτόχρονα! 

Ξεκίνα με το πρώτο και τα υπόλοιπα, τα βλέπεις αργότερα. 

2. Για τον Πανικό & τον Εσωτερικό Κριτή 😰

Αισθάνεσαι παράλυση, αυτοκριτική («δεν μπορώ», «θα αποτύχω»), καταστροφικές σκέψεις;

Brain Hack: Το «Κουμπί reset» της Αναπνοής

Όταν το σύστημα πανικού είναι ενεργοποιημένο, η λογική είναι απενεργοποιημένη. 

Πρέπει να «κάνεις reboot» το νευρικό σου σύστημα.

Η Τεχνική 4-7-8: Κλείσε τα μάτια σου.

Εισπνέεις από τη μύτη μετρώντας μέχρι το 4.

Κρατάς την ανάσα σου μετρώντας μέχρι το 7.

Εκπνέεις από το στόμα σου μετρώντας μέχρι το 8.

Επανάλαβε 3-4 φορές. Αυτή η τεχνική αναγκάζει το σώμα σου να ηρεμήσει αμέσως.

3. Για το Σωματοποιημένο Άγχος & την Ένταση 💪

Σφιγμένα νεύρα στον λαιμό και στους ώμους, δυσκολία στην αναπνοή, αίσθηση «πνιγμού».

Brain Hack: Το «Παιχνίδι» των 5 Αισθήσεων

Φέρε την προσοχή σου στο "εδώ και τώρα" και μακριά από τις αγχωτικές σκέψεις.

Σταμάτα και εντόπισε:

5 πράγματα που βλέπεις γύρω σου (π.χ. το ποτήρι στο γραφείο, ένα βιβλίο, το χρώμα του τοίχου).

4 πράγματα που ακούς (π.χ. τον κλιματισμό, ένα αυτοκίνητο έξω, την αναπνοή σου).

3 πράγματα που αγγίζεις (π.χ. την υφή του πληκτρολογίου, την τραχύτητα από το μπλουζάκι σου, τη θερμοκρασία του αέρα).

2 πράγματα που μυρίζεις (π.χ. τον καφέ, το άρωμα του απορρυπαντικού).

1 πράγμα που γεύεσαι (π.χ. πιες μια γουλιά νερό).

Προσπάθησε τα και πιστεύω ότι θα τα καταφέρεις...

Κάποια πράγματα δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε και πρέπει να αντιμετωπισθούν!

Το μυαλό σου είναι το πιο ισχυρό σου εργαλείο. 

Μάθε να το προγραμματίζεις, όχι να το αγνοείς.

#αγχος #brainhacks #διαχείρισηαγχους #ψυχολογία #mentalhealth #selfcare #wellbeing #tips #psychologygr

Τη γνωματεύσει του Ριτζιάρδου De Malombris και Zaniboni de Franganeschis, σοφών μεγάλου κύρους, απεκατεστάθησαν πολιτικώς οι Καλλέργαι ήτοι τά τέκνα τού Λέοντος, καθώς και οι άλλοι Έλληνες εξόριστοι επαναστάται Κρήτης.(1381-1382).

Ιστορικό έγγραφο που φαίνεται να είναι από τη βενετο-κρητική περίοδο της Κρήτης (13ος-17ος αιώνας).

το έγγραφο αφορά:

Δικαστικές/διοικητικές αποφάσεις της Βενετίας για την Κρήτη

Αναφέρεται σε μέλη της οικογένειας Καλλέργη (Kalergis), μια σημαντική κρητική οικογένεια

Μνημονεύει τον Λέοντα Καλλέργη που φυλακίστηκε στη Βενετία, αλλά απέδρασε και μετέβη στη Βιτσέντσα

Περιγράφει όρους χάριτος - του απαγορεύεται η επιστροφή στην Κρήτη και πρέπει να παραμείνει μακριά από τη Βενετία

Παρέχεται μηνιαία σύνταξη λόγω της φτώχειας του

Το έγγραφο χρονολογείται από το 1382 (12 Φεβρουαρίου) και φαίνεται να είναι πρακτικό συμβουλίου ή δικαστική απόφαση. Η ανάμειξη ελληνικών και λατινικών είναι χαρακτηριστική των βενετικών αρχείων για την Κρήτη.

Πρόκειται για πρακτικό (capta) του Βενετικού Συμβουλίου των Rogatori (ή Pregadi) - δηλαδή της Βουλής των Ευγενών της Βενετίας. Χρονολογείται 21 Νοεμβρίου 1382. Η γλώσσα είναι κυρίως Επίσημη Μεσαιωνική Λατινική, με ένα κρίσιμο απόσπασμα στα Ελληνικά, κάτι που αντικατοπτρίζει τη δίγλωσση πραγματικότητα της Βενετοκρατούμενης Κρήτης.

Για να κατανοήσουμε το κείμενο, πρέπει να θυμόμαστε ότι η Βενετία κατείχε την Κρήτη (τότε γνωστή ως "Βασίλειο της Κανδίας") από το 1205. Η βενετική διακυβέρνηση αντιμετώπιζε συνεχείς εξεγέρσεις από τους ιθαγενείς Κρητικούς, συχνά υπό την ηγεσία των τοπικών αριστοκρατικών οικογενειών, όπως οι Καλλέργηδες.

Ο Λέων Καλλέργης (Leonis Kalergi): Πρόκειται για έναν σημαίνοντα άρχοντα της Κρήτης που συμμετείχε σε εξέγερση εναντίον της Βενετίας. Συνελήφθη, καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά στη Βενετία, αλλά κατάφερε να αποδράσει από τις φυλακές και να καταφύγει στη Βιτσέντσα (Vincentie).

Ο Λέων Καλλέργης (Leonis Kalergi): Πρόκειται για έναν σημαίνοντα άρχοντα της Κρήτης που συμμετείχε σε εξέγερση εναντίον της Βενετίας. Συνελήφθη, καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά στη Βενετία, αλλά κατάφερε να αποδράσει από τις φυλακές και να καταφύγει στη Βιτσέντσα (Vincentie).

Το Βενετικό Συμβούλιο είναι το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων. 

Εδώ, συζητά και αποφασίζει για τη χορήγηση "χάριτος" στον Καλλέργη.

Ο Λέων Καλλέργης, πλέον φτωχός και κατατρεγμένος, ζητά επίσημα τη "χάρι" (συγχώρεση) της Βενετικής Δημοκρατίας. Το Συμβούλιο, αφού εξέτασε το αίτημά του, του την χορηγεί, αλλά υπό πολύ αυστηρούς και τακτικούς όρους:

Απόλυτη Απαγόρευση Επιστροφής στην Κρήτη. Αυτό είναι το κύριο μέτρο. Δεν θέλουν να ξαναβρεί βάση ανάμεσα στους οπαδούς του.

Εξορία από το κέντρο της Βενετικής εξουσίας: Απαγορεύεται να έρθει στη Βενετία ή στη γειτονική Μέστρη (Mestre).

Ζώνη Απομάκρυνσης: Πρέπει να παραμείνει σε απόσταση πάνω από 5 μίλια (περίπου 8 χλμ.) από τη Βενετία, είτε ξηράς είτε θαλάσσης. Αυτό εξασφαλίζει ότι δεν μπορεί ούτε καν να πλησιάσει την πόλη.

Ποινή για Παράβαση: Αν παραβεί τους όρους, η χάρις ακυρώνεται αυτόματα και επιστρέφει στις φυλακές για να ολοκληρώσει την ισόβια ποινή του.

Οικονομική Στήριξη: Παρά την εξορία του, η Βενετία του παραχωρεί μηνιαία σύνταξη 4 μικρών λιρών. Αυτό δείχνει έναν συνδυασμό σκληρότητας και "πραγματισμού". Δεν θέλουν να τον έχουν πάντα ως φυγάδα και πιθανή απειλή· του παρέχουν το ελάχιστο για να επιβιώσει και να μην αναγκαστεί να ξαναγίνει επαναστάτης.

Η αναφορά σε "άλλους Έλληνες εξωτερικούς και επαναστάτες" δείχνει ότι η Βενετία δεν αντιμετώπιζε ένα ενιαίο μέτωπο. Προσπαθούσε να απομονώσει επαναστάτες και να συνάπτει συμφωνίες με άλλους, όπως φαίνεται και από την προγενέστερη απόφαση (αναφέρεται στο κείμενο) να επαναφέρει στην "χάρι" τους γιους του Λέοντα και άλλους. Δηλαδή τους προτείνει να "αποστατήσουν" κατά μίαν έννοια για να τους χωρίσει!

 Το Συμβούλιο επισημαίνει ότι οι προηγούμενοι όρκοι και κανόνες για το ότι "δεν μπορούσαν να δοθεί χάρις" μπορούν να παρακαμφθούν όταν το κρίνει χρήσιμο για το κράτος ("erat res utilis et fructuosa statui"). Η Reason of State (λόγος του Κράτους) υπερισχύει των νομικών τυπικοτήτων. Μήπως δεν παρακάμπτονται και σήμερα αποφάσεις χάριν Εθνικού Συμφέροντος;

Η αναφορά στην οικογένεια Καλλέργη και σε άλλες οικογένειες όπως ο Γεώργιος Ραγουσαίος (Ragusco) και ο Τζανάκης Κουερίνης (Zanachi Quirino) δείχνει το ρόλο της κρητο-βενετικής αριστοκρατίας και των "archontopoula" (γιων των αρχόντων) στις εξεγέρσεις.

Αυτό το πρακτικό δεν είναι απλώς η ιστορία μιας αποφυλάκισης. 

Είναι ένα μικροσκόπιο της βενετικής αποικιακής πολιτικής. 

Δείχνει πώς η Σινιορία χειριζόταν την αντιπολίτευση: ένας συνδυασμός αμείλικτης βίας (ισόβια δεσμά, θανατικές ποινές για άλλους), στρατηγικής συγχώρεσης και εξορίας για να εξουδετερώνει εχθρούς, και πρακτικού ελέγχου μέσω οικονομικών παραχωρήσεων. 

Είναι η ιστορία μιας διαπραγμάτευσης μεταξύ μιας πανίσχυρης αυτοκρατορίας και ενός ηττημένου, αλλά ακόμα επικίνδυνου, ευγενή.

Εδώ είναι η συνθήκη Ενετών Καλλέργη και οι συνοδεύοντες αυτήν κατάλογοι από τον 

Κ. Δ. ΜΕΡΤΖΙΟ εν έτει 1948

ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΝΕΤΩΝ-ΚΑΛΛΕΡΓΗ

Σε αυτήν ευρίσκονται και η ανάλυση του πρωτότυπου κειμένου από τον Κ.Δ.ΜΕΡΤΖΙΟ

Εις τον ίδιον ύπ’ άριθ. 675 φάκελλον και εις το αυτό τετράδιον

εύρίσκονται εν συνεχεία τα ακολούθως δημοσιευόμενα δύο πρακτικά τής Διοικήσεως Κρήτης, άφορώντα εις την εφαρμογήν τοΰ 18ου άρθρου τής συνθήκης. 

'Ο ’Αλέξιος Καλλέργης έζήτησε νά γραφοϋν τα είκοσι, καθοριζόμενα πρόσωπα παπάδων μετά τών υιών των μεγάλω και μικρών. 

Το Συμβούλιον των Κλητών (Consilium Rogatormn) άπεφάσισε την καταγραφήν «κατά τήν κρατούσαν συνήθειαν», χωρίς να προσδιορισθοΰν οί υιοί, μικροί μεγάλοι. 

Επιστολή όμως του

Δουκός τής Ένετίας επέβαλε τήν ακριβή τήρησιν τών όρων τής συνθήκης τόσον εις το ζήτημα αυτό όσον και εις τά άλλα. 

Κατόπιν τούτου έλήφθη άπόφασις νά γίνη διόρθωσις εις τό άρθρον. 

Άλλα άπόφασις έλήφθη μόνον από τους δυο Συμβούλους, καθ’ όσον ο Δούκας δεν έβλεπε τον λόγον νά γίνη διόρθωσις. 

Και ενώ έπρεπε τό

ζήτημα, λόγω τής παρουσιασθείσης διαφωνίας, νά παραμείνη εκκρεμές, μετά τό πρακτικόν ακολουθεί σύντομος κατάλογος ονομάτων, σχετικός μέ τήν διόρθωσιν ταυτην.

To δεύτερον πρακτικόν, γενόμενον δυο έτη περίπου μετά την υπογραφήν τής συνδήκης βλ. ινδικτιών 14η, ενώ τής συνθήκης 12η,

έχει χαρακτήρα δηλώσεως τοΰ Συμβουλίου τής Διοικήσεως, μετά την άνάληψιν τής αρχής υπό τοΰ νέου Δουκα ’Ιακώβου Μπαρότσι. “, ότι ο τέως Δούκας παρά την αρχικήν συμφωνίαν νά γίνη έπαναδιατύπωσις,

περί τής οποίας έγένετο λόγος ανωτέρω, ήρνήθη τελικώς τήν επαναδιατύπωσιν, δυστροπήσας και περί τήν κατάθεσιν των τετραδίων τών καταλόγων. 

Τά δημοσιευόμενα δύο πρακτικά, δεν είναι,όσον έπρεπε, σαφή.

'Υπάρχει μία σύγχυσις και μία ακαθοριστία, που είναι δύσκολον να

βγάλη κανείς θετικά συμπεράσματα.

Τό άρθρον 18 αναφέρει ρητώς οτι οί παπάδες, οί διάκονοι καί οί

υιοί τών παπάδων πού δεν είναι δουλοπάροικοι, δεν πρέπει, νά 

δοθώσιν ως τοιοΰτοι. αριθμός των, κατά τά πρακτικά, προσδιορίζεται εις εΐκοσιν άτομα. Άλλ’ έφ’ οσον γίνεται μνεία καί περί τών υιών τών παπάδων, τίνα σκοπόν είχεν η παρέμβασις τοΰ Καλλέργη

όπως γραφούν μαζί μέ τούς υίοίις μικρούς καί μεγάλους; 

Καί ποια ήτο έπικρατήσασα συνήθεια ήν επικαλείται Διοίκησις τής Κρήτης;

Κατά τό Ρωμαϊκόν δίκαιον πού ΐσχυε τότε έν Κρήτη, άπελευθέρωσις από.την δουλοπαροικίαν τοΰ αρχηγού οικογένειας, συνεπήγε

και την τοιαυτην όλων τών μελών τής οικογένειας. 

Διατί λοιπόν επέμεινεν Καλλέργης ίνα γίνη μία προσθήκη εις τό άρθρον καί συμπεριληφθούν δλοι οί υιοί μικροί καί μεγάλοι ;

Πρέπει νά ύποθέσωμεν ότι ο Καλλέργης επεζήτει νά ύπολογισθοΰν είς τον αριθμόν τών είκοσι 4-5 αρχηγοί οικογένειας μέ όλα τά παιδιά των μικρά καί μεγάλα, ασφαλώς θά έφθανον τον καθορισθέντα αριθμόν τών 20, ίνα κρατήση τούς άλλους ως δουλοπαροίκους;

Πάντως ημείς τουλάχιστον δεν ήδυνήθημεν νά έξαγάγωμεν ασφαλή

συμπεράσματα καί άφίνομεν τό ζήτημα νά τό λύσουν άλλοι ειδικώτεροι.

’Ολίγα τώρα έχομεν να εΐπωμεν διά τά ονοματεπώνυμα. 

Συναντάται πολλάκις τό όνομα Λέων—τού οποίου μετέπειτα κατέστη σπανία

χρήσις  καί Λέος, έξ οΰ καί τά επώνυμα «Κοντολέων», «Σγουρολέος», «Λεοντόπουλος», «Σανδολέος». 

’Άλλα βυζαντινά ονόματα τότε έν χρήσει ήσαν τά : Βάρδας, Νικηφόρος, Φωκάς,· ’Αλέξιος,

’Ανδρόνικος.

Άρκετάς φοράς συναντάται τό όνομα Κυριάκος καί 2-3 τό Θεοτόκης ως κύριον όνομα. 

Δεν εΐδομεν πουθενά τό όνομα Δομήνικος.

Ούτε καί είς ένα Κατάλογον πού περιέχει 3000 ονοματεπώνυμα κατοίκων τών Χανιών καί τών πέριξ χωρίων, τοΰ 1536, δεν άνευρομεν τό όνομα Δομήνικος. 

Ούτε ομοίως είς τούς Καταλόγους τών Κρητών προσφύγων (500 περίπου) πού κατέφυγον τό 1672 είς Κέρκυραν καί Ζάκυνθον και έσιτίζοντο από τό Ένετικόν Δημόσιον. 

Εις τόν τοΰ 1536 άνεΰρομεν 5-6 φοράς τό όνομα Φραγκίσκος, όχι τό Δομήνικος.

Καταλήγομεν λοιπόν εις τό συμπέρασμα οτι τό όνομα Δομήνικος τοΰ περίφημου Γκρέκο, μετεγλωττίσθη από τό «Κυριάκος» έν Βενετία, από τον ίδιον, εις «Δομήνικος» και έπιμένομεν εις την γνώμην

μας ταυτην την όποιαν διετυπώσαμεν και άλλοτε («Μικρός Έλληνομνήμων» σελ. 190) οπού άνεφέραμεν και παράδειγμα ενός Κοθώνη έξ "Αρτης όστις, βαπτισθεί,ς εις την Έκκλ. τοΰ 'Αγ. Γεωργίου Βενετίας και λαβών τό όνομα Κυριάκος, ένεφανίσθη μετά 22 ετη ώς μάρτυς εις τι συνοικέσιον και ΰπεγράφη ως Δομήνικος Κοθώνης. 

Εΐμεθα δέ βέβαιοι ότι μέλλοντα αρχειακά ευρήματα θά δικαιώσουν την γνώμην μας ως προς τό αρχικόν μικρόν όνομα τοΰ διασήμου Θεοτοκόπουλου.

Βενετία, Δεκέμβριος 1948. 

Κ. Δ. ΜΕΡΤΖΙΟΣ

Υ.Γ (Συγχωρήστε μου τα ορθογραφικά λάθη αλλά άφησα το κείμενο όπως είναι στο πρωτότυπο)

δια χειρός αλεξίου