Δευτέρα 6 Απριλίου 2015

Η ιερή συνωμοσιολογία των Ναϊτών Ιπποτών


Πολύ καιρό πριν, ένας νεαρός μοναχός στην Ιερουσαλήμ προσέγγισε επιφυλακτικά δύο ιππότες και τους ρώτησε τι είναι αυτό που φυλάνε μέρα-νύχτα και δεν αφήνουν κανέναν να πλησιάσει. 
Οι ιππότες δεν απάντησαν φυσικά, ένας από αυτούς όμως ψιθύρισε: «Είναι μυστικό…». Κάτι που ανάγκασε τον σύντροφό του να τον διακόψει με αγένεια. Κι έτσι το μυστήριο με τους Ναΐτες Ιππότες ήταν έτοιμο να απλωθεί στην οικουμένη! 
Αν βρήκε το μοναστικό τάγμα των ιπποτών το Άγιο Δισκοπότηρο, αυτό παραμένει αντικείμενο διαμάχης, ένα ωστόσο είναι σίγουρο, οι Ναΐτες θα μετατρέπονταν στο Άγιο Δισκοπότηρο της παγκόσμιας συνωμοσιολογίας. 
Ποιοι ήταν όμως πραγματικά οι μοναχοί-μαχητές που υπερασπίζονταν άλλοτε τα καραβάνια των χριστιανών προσκυνητών στους Άγιους Τόπους; Ήταν όντως μυστική σέχτα; Διέθεταν τόση δύναμη και κύρος που να μπορούν να γονατίσουν κραταιές ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες; Βρήκαν τα ιερά κειμήλια της χριστιανοσύνης; Και από την άλλη, έπεσαν πράγματι θύμα της ανίερης συνωμοσίας Πάπα και βασιλιά της Γαλλίας; Και τέλος, επιβίωσαν από τον οριστικό χαμό τους μετεξελισσόμενοι σε Μασόνους; 
Οι ιστορικοί γνωρίζουν σήμερα πολλά για τη φανερή δράση των Ναϊτών, την ίδια στιγμή που για τα επίσημα χρονικά τους δεν υπάρχει και μεγάλη αμφισβήτηση. Τα γνωσιακά μας κενά όμως γύρω από την απόκρυφη ζωή τους και τις τελευταίες περιπέτειές τους στην Ευρώπη αφήνουν πολλές χαραμάδες ανοιχτές, κι εκεί ακριβώς έρχεται ο μύθος, η εικασία και η σπέκουλα να καλύψουν τις ιστορικές τρύπες. 
Οι Ναΐτες Ιππότες παραμένουν δημοφιλέστατοι στον λαϊκό πολιτισμό της Δύσης, με τόσους και τόσους να ανατροφοδοτούν πονηρά τον σκοτεινό μύθο και την υποτιθέμενη θρησκευτική κληρονομιά τους. Όποιος έχει διαβάσει Νταν Μπράουν ξέρει εξάλλου καλά τι εννοούμε! Αν και ο «Κώδικας ΝταΒίντσι» παραμένει λογοτεχνικό έργο, οπότε μικρό το κακό. Το θέμα είναι με πραγματείες και σοβαρές ιστορικές έρευνες που αποπειρώνται να ανατρέψουν τα παραδεδομένα, δίνοντας στο χριστιανικό ιπποτικό τάγμα την αχλή του θρύλου.
Αν χωράει η πραγματική ιστορία των Ναϊτών στη μικρότερη ή μεγαλύτερη φαντασία των συνωμοσιολόγων, αυτό παραμένει ακόμα και σήμερα αντικείμενο έριδας. Ας καταβυθιστούμε λοιπόν στα άδυτα του απόκρυφου χριστιανισμού για να παρακολουθήσουμε τη μακροβιότερη θεωρία συνωμοσίας όλων των εποχών…
Ποιοι ήταν οι Ναΐτες Ιππότες
Το 1065 μ.Χ., η Ιερουσαλήμ πέφτει για άλλη μια φορά στα χέρια των αλλόπιστων και η ασφάλεια των χριστιανών προσκυνητών στους Άγιους Τόπους διακυβεύεται και πάλι. Εννιά ιππότες μοναχοί από τη Γαλλία, με επικεφαλής τον Hugues de Payens, σχηματίζουν λοιπόν προοδευτικά το τάγμα Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού και του Ναού του Σολομώντα για να εγγυηθούν το ασφαλές πέρασμα των χριστιανικών καραβανιών. 
Μπορεί η επίσημη ιστορία των Ναΐτών να ξεκινά στον απόηχο της Α’ Σταυροφορίας, κάπου 23 χρόνια μετά το 1096 μ.Χ. δηλαδή (περί τα 1118 μ.Χ.), το πρώτο όμως σενάριο συνωμοσίας αρχίζει πολύ πριν. Με το που αποβιβάζονται λοιπόν οι 9 ιππότες-μοναχοί στην Ιερουσαλήμ, φτιάχνουν το στρατηγείο τους στο Όρος του Ναού και ξεκινάνε από την πρώτη κιόλας στιγμή να ψάχνουν για τον θησαυρό: τα ιερά κειμήλια της χριστιανοσύνης. 
Όταν βρήκαν αυτό που αναζητούσαν, αντιπροσωπεία τους ταξίδεψε μέχρι τη Ρώμη για να παρουσιάσει στον ποντίφικα το ιερό σεντούκι. Κάτι έκανε όμως τον Πάπα νευρικό, κάτι που η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν ήθελε να ξέρουν οι πιστοί. Για να εξαγοράσει λοιπόν τη σιωπή του χριστιανικού τάγματος, ο Πάπας τους χαρίζει πλούτο και εξουσία: είναι η ιδρυτική πράξη των Ναϊτών Ιπποτών! 
Ο αριθμός τους αρχίζει να μεγαλώνει και σύντομα προσελκύονται πολλοί σταυροφόροι και ευρωπαίοι ιππότες στους Άγιους Τόπους, για να πολεμήσουν στο όνομα του Θεού κατά των άπιστων μουσουλμάνων. Με τα χρόνια όμως και ενόσω ο πλούτος και η εξουσία τους έχουν αγγίξει πια πρωτόγνωρα επίπεδα, ο βασιλιάς της Γαλλίας, Φίλιππος Δ’ (ο Ωραίος), πιέζει τον τότε Πάπα Κλήμη Ε’ να τους χαρακτηρίσει αιρετικούς και εχθρούς τελικά της χριστιανοσύνης. Ο Φίλιππος συλλαμβάνει τους Ναΐτες της Γαλλίας την Παρασκευή, 13 Οκτωβρίου 1307 (απ’ όπου βγήκε και το Παρασκευή και 13), και μέσω φρικτών βασανιστηρίων το μοναστικό τάγμα ομολογεί τις εξωχριστιανικές του δραστηριότητες. Ακόμα και ο μέγας μάγιστρος Jacques de Molay εξομολογείται τα ιερά κρίματά του, αν και αργότερα ανασκευάζει την κατάθεσή του. 
Πολλοί καίγονται στην πυρά και το τάγμα είναι πλέον παρελθόν. Το επίσημο τάγμα τουλάχιστον, καθώς όσοι γλίτωσαν τις διώξεις και τις σφαγές δρούσαν πια στο περιθώριο της ευρωπαϊκής ιστορίας, αν και αυτό θα μας απασχολήσει αργότερα. Κι αυτό γιατί το άλυτο μυστήριο παραμένει: τι βρήκαν οι Ναΐτες που ήταν ικανό να τους εξασφαλίσει απαράμιλλα προνόμια, πρωτόγνωρες παπικές βούλες και βασιλικές τιμές στα πέρατα του χριστιανικού κόσμου; 
Πώς μετατράπηκαν δηλαδή οι Φτωχοί Στρατιώτες του Χριστού που στα πρώτα χρόνια τους ίππευαν τα άλογα ανά δύο λόγω της καταραμένης φτώχειας σε πολυεθνική μυστική σέχτα που έλεγχε πια το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, το οποίο λίγο-πολύ αυτοί είχαν ιδρύσει; Και γιατί το Βατικανό αποδείχθηκε τόσο πρόθυμο να τους εκχωρήσει προνόμια ζηλευτά και ανήκουστα για την εποχή, όπως φοροαπαλλαγές, λαφυραγωγία, λογοδοσία μόνο στον Πάπα και δυνατότητα επιβολής δικών τους φόρων; 
Το ανεπανάληπτο δώρο του Πάπα Ιννοκέντιου Β’ στους πρώην Φτωχούς Συστρατιώτες έκανε το τάγμα πόλο έλξης για την ευρωπαϊκή αριστοκρατία και τσούρμο ευγενών εντάσσονταν πια εθελοντικά στις τάξεις του, καθώς η κάρτα μέλους στους Ναΐτες εξασφάλιζε τώρα μια ζωή τουλάχιστον χαρισάμενη. Εξοπλισμένοι σαν αστακοί και εκπαιδευμένοι στην εντέλεια, οι μοναχοί-μαχητές μετατράπηκαν σε ελίτ σώμα στρατού και διαδραμάτισαν κεφαλαιώδη ρόλο στην πολεμική ιστορία των Αγίων Τόπων. Πεντακόσιοι Ναΐτες έφταναν πια για να τα βάλουν με μουσουλμανικές στρατιές ακόμα και 26.000 αντρών, όπως φέρεται να συνέβη σε μάχη του 1177 μ.Χ. Αν και ήταν τα εξωστρατιωτικά κατορθώματά τους που θα έμεναν κυρίως γνωστά…
Η γέννηση του τραπεζικού συστήματος
Για τη διευκόλυνση των δραστηριοτήτων τους στο εχθρικό έδαφος της Μέσης Ανατολής, την προστασία των προσκυνητών δηλαδή αλλά και των τεσσάρων μικρών χριστιανικών βασιλείων της περιοχής, οι Ναΐτες ανέπτυξαν ένα βολικό σύστημα για τους θρησκευτικούς ταξιδευτές: εμπιστεύονταν τα χρήματά τους στο παράρτημα των Ναϊτών στη χώρα τους και μπορούσαν κατόπιν να κάνουν ανάληψη της περιουσίας τους από το στρατηγείο του τάγματος στην Ιερουσαλήμ, μέσω κωδικοποιημένων μηνυμάτων. 
Οι ακαδημαϊκοί ισχυρίζονται σήμερα ότι οι Ναΐτες είχαν τη δυνατότητα να τοκίζουν τα χρήματα των προσκυνητών, κρατώντας την προμήθεια για τον εαυτό τους. Μια πρακτική που απαγορευόταν μάλιστα από τον επίσημο καθολικισμό και είχε δαιμονοποιηθεί ως τοκογλυφία. Οι ιστορικοί ανασυγκροτούν από τη χρηματοπιστωτική αυτή δράση των Ναϊτών τη γέννηση του τραπεζικού συστήματος, απ’ όπου και ξεπήδησαν οι Ιππότες ως οι πρώτοι πανίσχυροι και ζάμπλουτοι τραπεζίτες της οικουμένης. 
Πλέον υποθηκεύονταν ακόμα και βασίλεια ολόκληρα για ένα χαμηλότοκο δάνειο, ενώ δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο να ενεχυριάζονται τα πετράδια του στέμματος ευρωπαίων μοναρχών ως εγγύηση. Γαλλία, Πορτογαλία, Αγγλία, Αραγονία, Ουγγαρία και πολλά βασίλεια της Μέσης Ανατολής φιλοξενούσαν τώρα παραρτήματα του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος των Ναϊτών, το οποίο έφτασε να διαχειρίζεται περισσότερα από 9.000 κτήματα και ιδιοκτησίες στις τέσσερις γωνιές της Γηραιάς Ηπείρου. 
Πολλοί μύθοι που αφορούν στους υπερασπιστές του Ναού του Σολομώντα έλκουν την καταγωγή τους από την οικονομική αυτοκρατορία που σκάρωσαν, μετατρέποντας το προσκύνημα στους Άγιους Τόπους σε μπίζνα ολκής. Αν και ήταν το όρος που είχαν το στρατηγείο τους και οι θησαυροί που υποτίθεται ότι κρύβονταν τόσο στον Ναό του Σολομώντα όσο και στο γειτονικό σημείο όπου σταυρώθηκε ο Χριστός που θα γεννούσε τη μερίδα του λέοντος των ναΐτικων θρύλων. 
Βρήκαν το Άγιο Δισκοπότηρο; Τμήμα από το Τίμιο Ξύλο; Κατείχαν τη Σινδόνη του Τορίνο (ήταν μάλιστα απόγονος Ναΐτη Ιππότη αυτός που έφερε για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας την Ιερά Σινδόνη); Ή μήπως την Κιβωτό της Διαθήκης; 
Η ιστορία μας περιπλέκεται ωστόσο όταν το τάγμα έχασε τη στρατιωτική του αίγλη. Όπως ξέρουμε, ο μουσουλμάνος Σαλαντίν έδιωξε τους Σταυροφόρους από την Ιερουσαλήμ το 1187, αναγκάζοντας τους μοναχούς-ιππότες να βαδίσουν πια τον δρόμο της υποχώρησης: το τελευταίο τους οχυρό στη Μέση Ανατολή (στη σημερινή Συρία) εγκαταλείφθηκε το 1303. 
Έκτοτε, η πτώση τους υπήρξε ραγδαία: αφού απέτυχαν να καταλάβουν την Κύπρο, έπεσαν θύμα στις ορέξεις του Φίλιππου Δ’ μόλις 4 χρόνια αργότερα. Ο λόγος και γνωστός είναι και καλά καταγεγραμμένος: ο γάλλος βασιλιάς χρωστούσε τα μαλλιοκέφαλά του στους Ναΐτες και βρήκε ευκολότερο να τους κατηγορήσει ως αιρετικούς παρά να αποπληρώσει το κρατικό του χρέος. Στη δίκη-παρωδία της Αβινιόν, ο σύμμαχος του Φίλιππου, Πάπας Κλημης Ε’, αφόρισε το τάγμα και σηματοδότησε το (φανερό τουλάχιστον) αιματοβαμμένο τέλος του.
Τα επίσημα πρακτικά της παπικής ετυμηγορίας του 1308 δόθηκαν από το Βατικανό στη δημοσιότητα το 2011: ο Κλήμης δεν τους χαρακτήρισε αιρετικούς, παρά μόνο ανήθικους. Ο ίδιος σκόπευε μάλιστα να αναμορφώσει το τάγμα και να το ξαναβάλει στον ίσιο δρόμο του Θεού, αν και ήταν οι πιέσεις από τον γάλλο μονάρχη που τον ώθησαν να διαλύσει τελικά το τάγμα οριστικά το 1312, παραχωρώντας τα περιουσιακά του στοιχεία δεξιά και αριστερά (με τη μερίδα του λέοντος να πηγαίνει τώρα στους Ιωαννίτες Ιππότες). 
Αν και δεν είναι εύκολο να δεχτεί κανείς ότι τόσος πλούτος, εξουσία και πολιτική επιρροή μπορούν να χαθούν από ένα παπικό φιρμάνι. Επιβίωσαν λοιπόν οι Ναΐτες, προσαρμόστηκαν και αφομοιώθηκαν από άλλες, ακόμα πιο απόκρυφες, σέχτες της Ευρώπης; Έχουν δίκιο οι Ελευθεροτέκτονες που ισχυρίζονται ότι είναι άμεσοι απόγονοι του τάγματος; 
Ξέρουμε ότι όταν έπεσαν οι Άγιοι Τόποι στα χέρια των μουσουλμάνων, οι Ναΐτες (αλλά και τα άλλα μοναστικά τάγματα της Μέσης Ανατολής, όπως οι Ιωαννίτες και οι Τεύτονες Ιππότες) βρήκαν νέο σπίτι στη Γαλλία. Με τον τεράστιο πλούτο του και τη χώρα χρεωμένη στο ίδρυμά του, το τάγμα δεν έδινε λογαριασμό στον βασιλιά Φίλιππο, δημιουργώντας μια εκρηκτική κατάσταση κοντολογίς που καλούσε σε δραστικές λύσεις. Οι Ναΐτες της Γαλλίας κάηκαν στην πυρά και ο Πάπας αφόρισε το τάγμα μια και καλή, αν και εκτός Γαλλίας, πέρα από μερικές σποραδικές διώξεις, οι εναπομείναντες Ιππότες δεν πειράχθηκαν. Κι έτσι κάποιοι από αυτούς εντάχθηκαν στους Ιωαννίτες της Μάλτας και στους Τεύτονες, που είχαν επιστρέψει εν τω μεταξύ στην Πρωσία και τη Βόρεια Ευρώπη. 
Αν και αυτό δεν θα ήταν το τέλος τους. Γιατί οι Τεύτονες Ιππότες επιβίωσαν για άλλα διακόσια χρόνια, πριν αφομοιωθούν από την Πρωσία και την Πολωνία…
Ελευθεροτέκτονες, οι άμεσοι απόγονοι των Ναϊτών;
Είναι γεγονός ότι αρκετοί αιώνες χωρίζουν το τέλος των Ναϊτών από την ιδρυτική πράξη των Μασόνων το 1717. Οι Ελευθεροτέκτονες ήταν τότε ένα προοδευτικότατο τάγμα που φλέρταρε με τις ιδέες του Διαφωτισμού, της δημοκρατίας και του Συντάγματος. Οι Στοές τους ήταν άλλοτε πολιτιστικά κέντρα διακίνησης ιδεών που συγκέντρωναν φιλόσοφους, επιστήμονες και καλλιτέχνες. Τόσο οι φωτισμένοι πατέρες των ΗΠΑ, όπως ο Βενιαμίν Φραγκλίνος και ο Τζορτζ Ουάσιγκτον, αλλά και ο Βολταίρος και ο Μότσαρτ ήταν κάποτε μέλη τους. Εννιά υπογραφές μάλιστα στη αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και 13 υπογραφές στο πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ έχουν μασονική καταγωγή. 
Αρκετοί ιστορικοί και ακαδημαϊκοί μελετητές έχουν ωστόσο ισχυριστεί κατά καιρούς ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των Ναϊτών Ιπποτών και των τόσων παρακλαδιών της μασονίας. Οι Μασόνοι Ναΐτες Ιππότες γεννήθηκαν λοιπόν και επισήμως στη βιβλιογραφία και όχι φυσικά από τον διακαή πόθο των Ελευθεροτεκτόνων να είναι άμεσοι απόγονοι του χριστιανικού μεσαιωνικού τάγματος. Η ερμητική αυτή ιστορία διατείνεται ότι μια χούφτα Γάλλοι Ναΐτες που επιβίωσαν από τη σφαγή κατέφυγαν στη Σκοτία, ασφαλές καταφύγιο τότε από τις διώξεις του καθολικισμού αλλά και του μανιασμένου Φιλίππου Δ’. 
Στη Σκοτία βρήκαν λοιπόν ένα δεύτερο σπίτι στην τοπική μασονική Στοά, η οποία ήταν κάτι παραπάνω από πρόθυμη να τους εντάξει στις τάξεις της. Οι Ναΐτες δίδαξαν λέει στους σκοτσέζους Ελευθεροτέκτονες τις αξίες του ιπποτισμού αλλά και της πειθαρχίας, διασφαλίζοντας έτσι τη μακροημέρευση του τάγματός τους. Το μοναστικό τάγμα επιβίωσε στη σκιώδη του αυτή μορφή μέχρι και την επίσημη διακήρυξη της Ενωμένης Μεγάλης Στοάς της Βρετανίας το 1717. Σύμβολα εξάλλου της σύμπραξης Ελευθερομασόνων και Ναϊτών βρίσκουμε συχνά στη Σκοτία, ακόμα και στις ΗΠΑ, αν και θα εδώ θα επιστρέψουμε αργότερα, καθώς οι Ναΐτες φέρονται να ανακάλυψαν και τον Νέο Κόσμο πολύ πριν τον Κολόμβο! 
Η τύχη των ιερών κειμηλίων
Διάφοροι θρύλοι αλλά και μαρτυρίες περιγράφουν το πώς οι Ναΐτες κατάφεραν να περισώσουν τους ιερούς θησαυρούς της χριστιανοσύνης από τα αρπακτικά χέρια του Φιλίππου. Ο λεγόμενος «θησαυρός των Ναϊτών» έζησε μια δεύτερη ζωή και συχνά-πυκνά στον ιστορικό χρόνο εμφανίζεται κάποιος που ανατροφοδοτεί τον μύθο. Καθ’ όλο τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα, πλήθος πηγών τοποθετούσαν τα ιερά κειμήλια που κρατούσαν επτασφράγιστο μυστικό οι Ναΐτες σε κρύπτες στην Πορτογαλία και την Καταλονία, ισχυρά ευρωπαϊκά προπύργια του τάγματος. Η τοπογραφία των ιερών κειμηλίων των Ναϊτών απλώνεται σε όλη την Ευρώπη, αν και η Βόρεια Ισπανία συνεχίζει να κρατά τα συνωμοσιολογικά σκήπτρα.
Πλάι βέβαια στα κειμήλια της χριστιανοσύνης, δεν είναι λόγοι αυτοί που δηλώνουν εμφατικά ότι οι Ναΐτες κατά τις περίφημες ανασκαφές τους στο Όρος του Ναού δεν βρήκαν (ή δεν βρήκαν μόνο) χριστιανικούς θησαυρούς αλλά και μουσουλμανικούς! Ιερά κειμήλια του Κορανιού υποτίθεται ότι είναι επίσης θαμμένα κοντά στα ερείπια του Ναού του Σολομώντα και αυτός ήταν λέει ο λόγος που τους αναθεμάτισε ο Πάπας, καθώς είχαν πλέον απομακρυνθεί από τη χριστιανική αποστολή τους. 
Αν και το Άγιο Δισκοπότηρο παραμένει σταθερά των θεωριών συνωμοσίας! Σύμφωνα με την παραδοσιακή σχολή συνωμοσιολογικής σκέψης, οι Ναΐτες μετέφεραν στις αποσκευές τους το ιερό κειμήλιο από τους Άγιους Τόπους στη Σκοτία, μετά τις διώξεις τους στη Γαλλία. Το Παρεκκλήσι Rosslyn, γεμάτο από σύμβολα των Ναϊτών και των Μασόνων, υποτίθεται ότι κρύβει στα σπλάχνα του το κύπελλο που χρησιμοποίησε ο Ιησούς στον Μυστικό Δείπνο. 
Η ασίγαστη αρχαιολογική σκαπάνη των Ναϊτών φέρεται να έφερε στο φως τα πάντα: από μυστικά που περιλήφθηκαν αργότερα στη μυθολογία της Μασονίας, εβραϊκά κειμήλια από τον Ναό του Σολομώντα, ισλαμικούς θησαυρούς από το αρχαίο τέμενος, τα σύμβολα της χριστιανοσύνης και την Κιβωτό της Διαθήκης φυσικά! Αν και όχι την ίδια την Κιβωτό, διορθώνουν λίγο αργότερα οι συνωμοσιολόγοι αυτής της γραμμής, παρά την ανεκτίμητη γνώση ότι οι Πλάκες του Νόμου μεταφέρθηκαν στην Αιθιοπία πριν από την πρώτη καταστροφή του Ναού του Σολομώντα. 
Η πληροφορία αυτή χαράχτηκε με κωδικοποιημένο τρόπο σε παρεκκλήσι της Γαλλίας, η καταστροφή του οποίου διατάχθηκε από τον μέγα μάγιστρο του τάγματος στο Παρίσι όταν άρχισαν οι περιπέτειες των Ναϊτών με το γαλλικό στέμμα. Η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη Λαλιμπέλα της Αιθιοπίας είναι ο τόπος που φυλάσσεται υποτίθεται η Κιβωτός της Διαθήκης, γνώση που προσπάθησαν να εξαφανίσουν οι Ναΐτες, αν και ήταν αυτοί που έχτισαν τον συγκεκριμένο ναό πάνω στον χώρο φύλαξης του κειμηλίου. 
Ήταν το 1357 μ.Χ. όταν η χήρα του αριστοκράτη Geoffrey του Charney, απόγονου του μάγιστρου Geoffroi de Charney που κάηκε δίπλα στον ίδιο τον de Molay, αποκάλυψε στην οικουμένη την Ιερά Σινδόνη. Η θεωρία κάνει εδώ λόγο ότι η Σινδόνη ήταν στα χέρια των Ναϊτών τουλάχιστον από το 1204 μ.Χ., όπως και το πιστοποιητικό ταφής του Ιησού, γραμμένο στα εβραϊκά, ελληνικά και λατινικά. 
Πιστό αντίγραφο της μορφής που απεικονίζεται στη Σινδόνη του Τορίνο έχει βρεθεί ήδη από το 1945 σε εκκλησία κωμόπολης της Αγγλίας, κάτι που αποδεικνύει σε όποιους είναι έτοιμους να πιστέψουν ότι το ιερό κειμήλιο ήταν στα χέρια των Ναϊτών εδώ και αιώνες. Η χρονολόγηση με άνθρακα έδειξε ότι το αντίγραφο χρονολογείται από το 1280 μ.Χ. 
Η κατάρα του de Molay
Ο Jacques de Molay κάηκε στην πυρά δίπλα στον μισοτελειωμένο καθεδρικό της Νοτρ-Νταμ του Παρισιού πριν από 700 χρόνια. Ο θάνατός του θα πυροδοτούσε τόσες θεωρίες συνωμοσίας όσο και η δολοφονία του Κένεντι, μόνο που οι αιώνες που μας χωρίζουν από τη μαρτυρική εκτέλεση του μέγα μάγιστρου του τάγματος των Ναϊτών τις έχουν κάνει σαφώς πιο ιστορικές! 
Ως ο τελευταίος Μέγας Μάγιστρος των Ναϊτών Ιπποτών, ο de Molay κατηγορήθηκε για βλασφημία αλλά και σεξουαλική παρέκκλιση, όπως και τόσοι ακόμα Ναΐτες της εποχής. Ο σοδομισμός και οι ομοφυλοφιλικές περιπτύξεις περιλαμβάνονταν πια στην ημερήσια παπική ατζέντα με τις κατηγορίες κατά του τάγματος, πλάι στις αιρετικές καταδικαστικές αποφάσεις. Μέχρι και για σατανισμό κατηγορήθηκαν οι Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού ώστε να κηλιδωθεί το όνομά τους και να χρησιμεύσει ως άλλοθι στον Φίλιππο για να εξαφανίσει το τάγμα από προσώπου γης. 
Ο γάλλος ηγεμόνας έβαλε να τον βασανίσουν φριχτά πριν τον παλουκώσει στην πυρά πάνω στο μικροσκοπικό νησάκι του Σηκουάνα τον Μάρτιο του 1314: ήταν η ζοφερή κορύφωση του δράματος των Ναϊτών που είχε αρχίσει πριν από εφτά χρόνια. Ο ίδιος ο βασιλιάς διέδιδε τις φήμες για τις ιερόσυλες και ομοφυλοφιλικές πρακτικές μύησης του τάγματος, ώστε να στραφεί η κοινή γνώμη εναντίον τους. 
Ο de Molay καταράστηκε όμως στην πυρά τους ηθικούς αυτουργούς της εκτέλεσής του, τον Φίλιππο της Γαλλίας και τον Πάπα Κλήμη Ε’, προβλέποντας ότι θα τους συναντούσε στον άλλο κόσμο πριν από τέλος της χρονιάς. Όπως και έγινε! Ο Κλήμης πέθανε μόλις έναν μήνα αργότερα και ο μονάρχης της Γαλλίας σκοτώθηκε σε κυνηγετικό ατύχημα πριν εκπνεύσει το 1314. Ατάραχος και αγέρωχος ο μάγιστρος ξεστόμισε την ώρα που τον τύλιγαν οι πύρινες γλώσσες την κατάρα, με την ευχή ότι με τη βοήθεια του Θεού οι Ναΐτες θα εκδικούνταν κάποια στιγμή το ευρωπαϊκό κατεστημένο που τους γκρέμισε.
Η απάνθρωπη εκτέλεση του Μέγα Μάγιστρου ήταν λοιπόν αυτή που πείσμωσε τους εναπομείναντες Ναΐτες όχι μόνο να εκδικηθούν μια μέρα τον θάνατό του, αλλά και να κυριαρχήσουν στον κόσμο. Έτσι θα ξεπλήρωναν την ντροπή και βάλθηκαν λέει να το κάνουν πράξη μέσω της διάχυσής τους σε άλλες σκιώδεις οργανώσεις, όπως οι Τέκτονες, οι Illuminati και προσφάτως η Λέσχη Μπίλντερμπεργκ. 
Στο σκοτσέζικο μάλιστα τάγμα των Ναϊτών υποτίθεται ότι υπήρχε και ο υψηλότατος βαθμός του «Εκδικητή», με τις δικές του αρμοδιότητες να είναι το ποδοπάτημα της καταδικαστικής παπικής βούλας και ο αφανισμός της γαλλικής μοναρχίας. Μασονικός θρύλος έλκει την καταγωγή του από την εκτέλεση και την κατάρα του Jacques de Molay.
Περιττό να αναφερθεί λοιπόν ποιος ήταν ο κινητήριος μοχλός της Γαλλικής Επανάστασης, του δημοκρατικού κινήματος που έφερε στην γκιλοτίνα τον Λουδοβίκο ΙΣΤ’! Ανώνυμος γάλλος Ελευθεροτέκτονας (ή μήπως Ναΐτης;) λέγεται μάλιστα πως όρμησε στη λαιμητόμο, βούτηξε τα χέρια του στο βασιλικό αίμα (ή, κατά άλλες πηγές, άρπαξε το κεφάλι και το σήκωσε από τα μαλλιά) και ούρλιαξε: «Jacques de Molay, δικαιώθηκες»! 
Η ανακάλυψη της Αμερικής 
Και για το τέλος, ώρα να δούμε το καλύτερο συνωμοσιολογικό σενάριο που αφορά στους Ναΐτες. Ήταν στη δεκαετία του 1980 κυρίως όταν ένα κύμα από εκδόσεις και δημοσιεύσεις βάλθηκε να βρει αναλογίες και συνέχεια μεταξύ της ιστορικής παρουσίας των Ναϊτών στη Σκοτία και της ανάδυσης των Μασόνων Σκοτσέζων Ναϊτών στον Νέο Κόσμο. Η διασύνδεση του Παρεκκλησιού Rosslyn, των Ελευθεροτεκτόνων, των Ναϊτών και του Αγίου Δισκοπότηρου έχουν αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερης υπόθεσης, με τη λογοτεχνία να έρχεται απλώς να εκμεταλλευτεί το πράγμα μέχρι εκεί που δεν παίρνει. 
Ήταν λοιπόν ένας μικρός και χαμένος στολίσκος των Ναϊτών που τα έκανε όλα, αν πιστέψουμε τα πρακτικά της φρικιαστικής ανάκρισης του Jean de Chalons από τη μεσαιωνική Ιερά Εξέταση, όταν τα είπε όλα χαρτί και καλαμάρι: Ο μάγιστρος Gerard de Villiers, για να γλιτώσει τη σύλληψή του, είχε αποδράσει με 18 πλοιάρια και 50 άλογα, μεταφέροντας φυσικά στα αμπάρια τους όλο τον θησαυρό των Γάλλων Ναϊτών. Όπως ξέρουμε, η Σκοτία έγινε ο τόπος προορισμού των κατατρεγμένων ιπποτών και σύντομα ο στολίσκος αυτός βρήκε τον δρόμο του προς την Αμερική, ακολουθώντας τα αρχαία θαλάσσια μονοπάτια των Βίκινγκ, τα οποία γνώριζαν εξάλλου καλά οι σκοτσέζοι θαλασσοπόροι. 
Οι Ναΐτες φέρονται να κατέπλευσαν αρχικά στη Nova Scotia του Καναδά και από κει να βρήκαν αργότερα πέρασμα στην περιοχή που θα γινόταν αιώνες αργότερα γνωστή ως ΗΠΑ, όπου και αποθήκευσαν με πάσα μυστικότητα το σεβαστό τους κομπόδεμα. Ακόμα όμως κι αν αυτό το σενάριο δεν επιβιώνει στην ψύχραιμη ανάλυση, οι Ναΐτες πέρασαν στην Αμερική μέσα από τη Μασονία, καθώς όπως είπαμε ήταν οι κυνηγημένοι Ναΐτες που ίδρυσαν τον Ελευθεροτεκτονισμό. Τα σύμβολά τους υιοθετήθηκαν εν πολλοίς από τους Ελευθεροτέκτοντες και αντίστοιχες παραστάσεις συναντάμε τόσο στη Σκοτία όσο και την Αμερική. 
Η απήχηση των Ναϊτών Ιπποτών παρά τους τόσους αιώνες που μας χωρίζουν από τη δράση τους παραμένει εντυπωσιακή σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολύ μελάνι έχει χυθεί για τα μεσαιωνικά τους καμώματα, αν και είναι περισσότερο αυτό που χύνεται για τη δραστηριότητά τους μέσα σε άλλες μυστικιστικές σέχτες, αυτές που επιβουλεύονται δηλαδή τον κόσμο μας και απεργάζονται μυστικά σχέδια για τη νέα παγκόσμια τάξη. 
Ολοκληρώνοντας, ένα ιστορικό ερώτημα παραμένει και δεν έχει ακόμα ικανοποιητική απάντηση: όταν ο Φίλιππος Δ’ μάντρωσε τους Γάλλους Ναΐτες ώστε να απαλλαγεί από τον βραχνά της αποπληρωμής των δανείων που τους όφειλε, πίστευε ότι ο ζηλευτός πλούτος των ιπποτών θα περιερχόταν πια στα χέρια του. Δεν βρήκε όμως μήτε φράγκο ζωγραφιστό! Μπορεί ο Πάπας να είχε εκχωρήσει τώρα όλα τα ακίνητα περιουσιακά τους στοιχεία στους Ιωαννίτες Ιππότες και σε αντίστοιχα τάγματα, πού ήταν όμως το αμύθητο παραδάκι των άλλοτε Φτωχών Στρατιωτών του Χριστού; 
Όταν οι άντρες του περικύκλωσαν τους Ναΐτες, δεν υπήρχε τίποτα να βρεθεί. Μήπως είχαν ειδοποιηθεί για τη συνωμοσία εναντίον τους; Ο στόλος τους εξαφανίστηκε εξάλλου τον ίδιο καιρό που χάθηκε από προσώπου γης και ο θησαυρός τους. Όσο δεν παίρνουμε ικανοποιητική απάντηση σε αυτό το ερώτημα, ο μύθος των Ναϊτών Ιπποτών θα συνεχίζει να ζει! 
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr


Κυριακή 5 Απριλίου 2015

Διάγγελμα του Σουλτάνου Αχμέτ Γ΄ για την κατάληψη του Ναυπλίου (12.11.1715)

Διάγγελμα του Σουλτάνου Αχμέτ Γ΄ για την κατάληψη του Ναυπλίου (12.11.1715)



Οι αρχές του 18ου αιώνα βρήκαν την Βενετία σε μία προχωρημένη κατάρρευση, σε μια τελευταία προσπάθειά της, επιτυγχάνει το 1686 να αποσπάσει από τους Τούρκους τον Μοριά και, στα 30χρόνια που κράτησε η κατοχή του, κατέβαλε κάθε προσπάθεια για την ανασύσταση ενός νέου Regno.
Η Τουρκία, η οποία δεν συγχώρησε ποτέ στη Βενετία ότι πριν 30χρόνια της είχε αποσπάσει τον Μοριά, και καλά πληροφορημένη για την κατάσταση του στρατού και του στόλου της, εξαπέλυσε στις 9.12.1714 εναντίον της μια στρατιά από 70.000 (κατ’ άλλους 100.000 και κατ’ άλλους 200.000) άνδρες, με ρητή εντολή να ανακαταληφθεί ο Μοριάς οπωσδήποτε.
 Η στρατιά, που προοριζόταν για την Πελοπόννησο, με επικεφαλής τον Αλή Νταμάτ Πασά, εμφανίστηκε στις αρχές Μαΐου του 1715 προ της Κορίνθου και σε χρονικό διάστημα 70 ημερών κατέλαβε όλο το Μοριά. Ανάμεσα στα καταληφθέντα τότε οχυρά είναι και το Παλαμήδι του Ναυπλίου.
 Το Παλαμήδι, εκ κατασκευής, εθεωρείτο απόρθητο αλλά όπως σημειώνει ο Agostino Sagredo (εκείνος, που αποπεράτωσε την οχύρωσή του) υπό δύο προϋποθέσεις: πρώτον, να γίνουν ορισμένες προσθήκες στο οχυρό «Τανάλια» (το ακραίο προς Ανατολάς, που παρουσίαζε κάποιες αδυ­ναμίες) και δεύτερον, οι υπερασπιστές του να θέλουν να πολεμήσουν. Φαίνε­ται, όμως, ότι στην περίπτωση αυτή, δεν έγινε ούτε το ένα ούτε το άλλο.
 Το Παλαμήδι και το Ναύπλιο το υποστήριζαν 1.200 (κατ’ άλλους 3.500) άνδρες, Σκλαβούνοι, Κροάτες, Αλβανοί, Ιταλοί, Έλληνες και ασφαλώς μερικοί Βενετσιάνοι. Στράτευμα με τέτοια πανσπερμία στρατιωτών και μάλιστα μισθοφόρων, ήταν φυσικό να μην έχει ούτε την αντοχή αλλά ούτε και την διάθεση για μια σθεναρή αντιμετώπιση ενός τόσο σοβαρού εχθρού. Οι διχόνοιες και οι προστριβές είχαν υποσκάψει την απαραίτητη ψυχική συνοχή πολύ πριν εμφανισθούν οι Τούρκοι στην πεδιάδα του Άργους. Αν σ’ αυτά προσθέσει κανείς και τον ελλιπή εφοδιασμό σε τρόφιμα και πυρομαχικά, δεν του μένει παρά να εκπλαγεί πως μπόρεσε να αντισταθεί έστω και εκείνες τις εννέα τραγικές ημέρες…

Το Διάγγελμα του Σουλτάνου Αχμέτ Γ΄[1] (12.11.1715)
Δια του οποίου αναγγέλλεται η κατάληψη του Μοριά.
Αριθ. 1867 [2]
«Αυτοκρατορικόν νικητήριον διάγγελμα»

«…Μετά την κατ’ αυτόν τον τρόπον κατάκτησιν και συνένωσιν εις τας κτήσεις της αυτοκρατορίας μου του φρουρίου τούτου της Κορίνθου, την υποταγήν όλης της περιφερείας, την εκκαθάρισίν της από τους εχθρούς της πίστεώς μας και τον διορισμόν της απαιτουμένης φρου­ράς, ετέθημεν εις κίνησιν και απεχωρήσαμεν εκ Κορίνθου προς την κατεύθυνσιν του Ναυπλίου (Anapoli).
Οι άπιστοι του φρουρίου Άργος (Arhos), κειμένου εις το μέσον της οδού και εις δίωρον περίπου απόστασιν από του Ναυπλίου, πληροφορηθέντες την είδησιν της θριαμβευτικής και μεγαλειώδους προελάσεως της εμποιούσης φρίκην και τρόμον, εξεκένωσαν το Βαρούσιον [3] του φρουρίου τούτου και εξηφανίσθησαν. Ούτω και το φρούριον τούτο προσετέθη άνευ μάχης και πολέμου εις τας κτήσεις της ενδόξου και θεοφρουρήτου αυτοκρατορίας μου.
Μετά ταύτα φθάσαντες κάτωθι του Ναυπλίου κατεσκηνώσαμεν αυτόθι. Το φρούριον τούτο, τυγχάνον η έδρα του Μορέως και αποσπασθέν προηγουμένως από των χειρών του Ισλάμ, είναι εν ισχυρότατον και στερεότατον φρούριον. Υψούται επί αποκρήμνου και λίαν οχυρού όρους, παρέμενε δε επί τριακονταετίαν εις την κατοχήν των κατατροπωθέντων και επάρατων απίστων. Περιβρέχεται από μεν των τριών πλευρών εκ θαλάσσης εκ δέ της άλλης πλευράς περιβάλλεται δια διπλής σειράς τάφρων και δυσβάτων παρόδων. Τα δε επί του υπερκειμένου τούτο υψηλού όρους, του ονομαζόμενου Παλαμήδι (Palamuta), υπάρχοντα επτά ισχυρότατα και οχυρότατα κανονιοστάσια (Tabya), λόγω της δυσχερέστατης εις αυτά αναβάσεως, του απροσίτου αυτών και της στερεότητός των, αποτελούν αυτά καθ’ εαυτά ιδιαίτερα ισχυρότατα φρούρια. Η έντεχνος αυτών κατασκευή και η θαυμάσια οχύρωσίς των προξενεί κατάπληξιν και προκαλεί τον θαυμασμόν του παρατηρητού, οι ελαυνόμενοι όμως υπό του θείου και χαρμόσυνου ζέφυρου της νίκης και εις τον μόνον Θεόν πιστεύοντες ανδρείοι μου αγωνισταί του ιερού αγώνος, μόλις ευρέθησαν προ αυτών οιστρηλατήθησαν υπό ενθέου ζήλου ενθουσιασμού και αναβρασμού.

Αχμέτ Γ΄ (1673–1736). Γιος του Σουλτάνου Μεχμέτ Δ' και της ελληνικής καταγωγής Ευμανίας Βορία. Ήταν ο 23ος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τους χρόνους 1703-1730. Στη λιθογραφία (1714) βλέπουμε το Σουλτάνο Αχμέτ Γ΄ με εορταστικό ένδυμα την ημέρα του Μπαϊραμιού, πριν την έξοδό του από το ανάκτορο του Τοπ-καπί προς το τέμενος. Τον συνοδεύουν ένας Γενίτσαρος, ο Σιλαχντάρ Αγασί, υπεύθυνος για την παράδοση του επίσημου ξίφους εξουσίας στον Σουλτάνο, και πιθανότατα ο Αρχισταυλάρχης.
Αχμέτ Γ΄ (1673–1736). Γιος του Σουλτάνου Μεχμέτ Δ’ και της ελληνικής καταγωγής Ευμανίας Βορία. Ήταν ο 23ος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τους χρόνους 1703-1730. Στη λιθογραφία (1714) βλέπουμε το Σουλτάνο Αχμέτ Γ΄ με εορταστικό ένδυμα την ημέρα του Μπαϊραμιού, πριν την έξοδό του από το ανάκτορο του Τοπ-καπί προς το τέμενος. Τον συνοδεύουν ένας Γενίτσαρος, ο Σιλαχντάρ Αγασί, υπεύθυνος για την παράδοση του επίσημου ξίφους εξουσίας στον Σουλτάνο, και πιθανότατα ο Αρχισταυλάρχης.

Θεωρηθέντος δε ευλόγου, όπως εκ δύο μερών λάβουν θέσεις εις τα οχυρώματα (meteriz), ο Αρχιστράτηγός μου, ο άξων πάσης ενεργείας και γενναιότητος, διήρεσε τον στρατόν εις δύο τμήματα, τακτοποιήσας και δώσας διαταγάς, ώστε το μεν εν τμήμα να λάβη θέσιν άνωθεν των οχυρωμάτων του Παλαμηδίου, το δε έτερον να λάβη θέσιν εις τα οχυρώματα τα ευρισκόμενα ακριβώς προ της πύλης του φρουρίου του Ναυπλίου. Παρώτρυνε δε ο Αρχιστράτηγος πάντας τους άνδρας αμφο­τέρων των τμημάτων, όπως καταβάλουν πάσαν προσπάθειαν και εξήγησεν εις αυτούς την σημασίαν του διεξαγόμενου δια την αγάπην του θεού και κατά των απίστων ιερού τούτου αγώνος. Καίτοι δε το μέρος εκ του οποίου θα ελαμβάνοντο αι εκ της πλευράς του Παλαμηδίου θέσεις ήτο λίαν βραχώδες και δεν ήτο νοητόν, ότι η τέχνη της αξίνης, των προσπαθειών και αυτών ακόμη των ανδρείων νικητών, θα ηδύνατο να διάνοιξη χώρον έστω και ενός βήματος επί του μέρους τούτου, εν τούτοις όμως οι γενναίοι στρατιώται και ανδρείοι αγωνισταί μου, παρακινούμενοι υπό της παρορμητικής και χαρμοσύνου εννοίας του αποφθέγματος «παν όπερ συμβήσεται ημίν γεγραμμένον εστί παρά του Υψίστου», εγκαρδιούντες και προτρέποντες οι μεν τους δε και αλληλοβοηθούμενοι, έκαστος επί ενός βράχου ήρξαντο πολεμούντες δια τηλεβόλων, τυφεκίων και λοιπών πολεμικών μηχανημάτων. Την επομένην ημέραν δι’ ακαλύπτου επιθέσεως και διά μιας και μόνης εφόδου κατέλαβον τρείς τον αριθμόν κανονιοστοιχίας.
Επειδή όμως η μεγάλη κανονιοστοιχία, επί της οποίας είχον συναθροισθή οι ευτελείς άπι­στοι ήτο η ισχυροτέρα και η πλέον οχυρά πασών και δεν ήτο δυνατόν να διανοιχθή ρήγμα τι εις τον τοίχον αυτής διά κατά μέτωπον εφόδου, ως εκ τούτου παριστάσης ανάγκης, όπως διανοιχθή υπόνομος τις υπ’ αυτήν, συνεπληρώθη και παρεσκευάσθη αύτη και ανετινάχθη την ογδόην ημέραν της πολιορκίας, οπότε επηλήθευσεν επί των επάρατων πολυθεϊστών το ρητόν «και επέστη η ημέρα καθ’ ην διασκορπισθέντες ούτοι ευρέθησαν υπό τους πόδας αυτών» (των αγωνι­στών του ιερού πολέμου). Μόλις δε ακόμη δεν είχε καταπαύσει ο ανυψωθείς κονιορτός και καπνός και δεν υπήρχεν ακόμη ενδειξίς τις, ότι απεσαφηνίσθη τελείως η κατάστασις, ούτε ήσαν γνωσταί αι λεπτομέρειαι του γεγονότος, οι γενναίοι άνδρες της ηρωικής αυτής προσπαθείας έχοντες υπ’ όψιν, ότι «η θρησκεία του Μωάμεθ είναι πάντοτε συνεπίκουρος των πολεμούντων και νικητών», ανήλθον, άλ­λοι μεν εκ του δημιουργηθέντος ρήγματος εις το μέρος εκείνο και άλλοι από τας ετοιμασθείσας κλίμακας επί της κανονιοστοιχίας ταύ­της. Εξορμήσαντες δε εκείθεν και περιζώσαντες τελείως τους ισχυρογνώμονας εχθρούς μετά των αρχηγών αυτών, άλλους με εξ αυτών διεπέρασαν δια των οξέων ξιφών των, άλλοι δε προς σωτηρίαν των κεφαλών και των ψυχών αυτών, μη έχοντες πλέον οχύρωμά τι ή καταφύγιον, ετράπησαν εις φυγήν. Οι γενναίοι όμως μαχηταί του ιερού πολέμου ξιφομαχούντες και με την κραυγήν «που το καταφύ­γιον» δεν έπαυσαν καταδιώκοντες αυτούς. Οι ούτως εις φυγήν τραπέντες εχθροί κατηυθύνθησαν μετ’ απελπιστικών κραυγών και επι­κλήσεων της πολυθεϊστικής αυτών θρησκείας προς το Κάτω Φρούριον του Ναυπλίου (Asagi Anapoli Kalesine), τρέχοντες αναμίξ και ατά­κτως, καθιστάμενοι ο στόχος των βλημάτων μας.
Εν τούτω τω μεταξύ οι έμπροσθεν της πύλης του κυρίως φρουρίου του Ναυπλίου έμπειροι και λεοντόθυμοι ήρωες της μάχης, λαβόντες θέσεις εις τα οχυρώματα και βλέποντες, ότι διενεργείται επίθεσις εκ των οχυρών του Παλαμηδίου και αισθανόμενοι εις τας φλέβας αυτών πάλλοντα τον ζήλον της φιλοτιμίας και αυτοί ομοίως γεγονυία τη φωνή και δι’ αρμονικών μελωδιών, αι οποίαι εδόνουν τους αιθέρας, επικαλούμενοι τον Ύψιστον και αναφωνούντες το προκαλούν θάρρος απόφθεγμα «εγώ είμι μετά του στρατού των νικητών», καίτοι ουδέν ρήγμα είχε διανοιχθή, όπως εισέλθουν εντός του φρουρίου, εντούτοις όμως με τα απαστράπτοντα και σπείροντα τον όλεθρον κατά του εχθρού εις τους ιερούς πολέμους ξίφη αυτών ανά χείρας, αναρριχούμενοι επί των τεσσάρων τειχών του φρουρίου και οιονεί επί των πτερύγων της νίκης ανυψούμενοι, εβοηθούντο οι πρώτοι ανερχόμενοι υπό των κάτωθεν αναρριχωμένων. Ο κάτωθεν και άνωθεν εξορμήσας τότε νικηφόρος στρατός δια των ευγλώττων αυτού ξιφών και λογχών εφορμήσας κατά των επαράτων και ευτελών απίστων και δια των γυμνών και νικηφόρων ξιφών, άλλων μεν εκ των εχθρών της πίστεως έχυσε τα οφειλόμενα αίματα και άλλους συνέλαβε και αλυσσοδεμένους εξηνδραπόδισεν. Ούτως εντός μιάς έως δύο ωρών τόσον αι κανονιοστοιχίαι του Παλαμηδίου όσον και αυτό τούτο το φρούριον του Ναυπλίου μετά των εκατόν εβδομήκοντα επτά αυτών τηλεβόλων, δεκαέξ ολμοβόλων και λοιπών μηχανημάτων και εργαλείων, απετέ­λεσαν την κορωνίδα των θριάμβων ημών…»

 Υποσημειώσεις

[1] Αχμέτ Γ΄(1673–1736). Γιος του Σουλτάνου Μεχμέτ Δ’ και της ελληνικής καταγωγής Ευμανίας Βορία (1642-1715), κόρης έλληνα κρητικού ιερωμένου της περιοχής του Ρεθύμνου που αιχμαλωτίσθηκε το 1645, γνωστής στην Υψηλή Πύλη ως Εμετουλάχ Ραμπιά Γκιουλνούς Σουλτάν.
[2] Νικ. Σ. Σταυριανίδου, Μεταφράσεις Τουρκικών εγγράφων αφορώντων εις την ιστορίαν της Κρήτης. Τόμος Γ’ Έγγραφα της περιόδου ετών 1694 – 1727, Ηράκλειον Κρήτης 1978, σ. 417.
[3] Βαρούσι. Τουρκ. λέξη varoj, που σημαίνει προάστιο. Ο περί την ακρόπολη μικροσυνοικισμός.

Τάκης Μαύρος
Παλαμήδι, Ιστορική Αναδρομή, Αθήνα, 1988.

Παρασκευή 3 Απριλίου 2015

Εμίλ Ζολά: «Κατηγορώ», μια κορυφαία πολιτική πράξη


Υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος του νατουραλισμού. Άσκησε τεράστια κοινωνική επιρροή με το έργο και τις παρεμβάσεις του. Ο Εμίλ Ζολά γεννήθηκε σαν σήμερα 2 Απριλίου του 1840.
Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1840.Από τα 18 και μετά έζησε στο Παρίσι. Αρχικά δούλεψε στον εκδοτικό οίκο Hachette τον οποίο εγκατέλειψε γρήγορα για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία. Άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ τα πρώτα του βιβλία ήταν τα Παραμύθια στη Νινόν και Η εξομολόγηση του Κλαύδιου.
Ο Εμίλ Ζολά είχε ενεργό συμμετοχή στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα της Γαλλίας. Χαρακτηριστικές υπήρξαν οι θέσεις του κατά του Ναπολέοντα και του ιερατείου.
Μετά το πρώτο σημαντικό μυθιστόρημά του Τερέζ Ρακέν (1867), ξεκίνησε μια σειρά έργων με τον τίτλο «Λε Ρουγκόν Μακάρ – Φυσική και κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας υπό την Β΄ Αυτοκρατορία», όπου περιλαμβάνονται περισσότερα από τα μισά μυθιστορήματά του, θέλοντας να αναλύσει με διεισδυτική κριτική ματιά τις πτυχές της τότε γαλλικής κοινωνίας.
Σε αυτή τη σειρά συγκαταλέγεται Η ταβέρνα (1877), ένα αριστούργημα το οποίο εμβαθύνει στο φαινόμενο του αλκοολισμού και της φτώχειας στην εργατική τάξη. Επίσης, η Νανά (1880), που, με τη συμβολική μορφή μιας πόρνης η οποία διαφθείρει την παριζιάνικη ελίτ, δηλώνεται η κατάπτωση της Δεύτερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Επιπλέον, με το Ζερμινάλ (1885)—το καλύτερο ίσως έργο του—έστρεψε τον προβολέα στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας των ανθρακωρύχων.
Στη συνέχεια, δημιούργησε δύο τριλογίες, Οι τρεις πόλεις και Τα τέσσερα Ευαγγέλια, με τη δεύτερη να μένει ανολοκλήρωτη. Ωστόσο, τα έργα αυτά τον καθιέρωσαν στο ευρύ κοινό.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του έμελλε να συνταράξει συθέμελα τη γαλλική κοινωνία με την ανοιχτή επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία δημοσιεύτηκε στο εξώφυλλο της εφημερίδας L’Aurore υπό τον τίτλο «Κατηγορώ!» (1898), που αφορούσε στην γνωστή υπόθεση Ντρέιφους.
Υπόθεση Ντρέιφους
Πρόκειται για μία υπόθεση που συγκλόνισε τον κόσμο και ιδιαίτερα τη Γαλλία, στα τέλη του 19ου αιώνα. Κεντρικό πρόσωπο της υπόθεσης ήταν ο εβραϊκής καταγωγής Γάλλος λοχαγός του πυροβολικού Άλφρεντ Ντρέιφους ο οποίος κατηγορήθηκε το 1894 για προδοσία, όταν η Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών της Γαλλίας ανακάλυψε στο καλάθι των αχρήστων του Γερμανού στρατιωτικού ακόλουθου στο Παρίσι ένα ανυπόγραφο απόκομμα μιας επιστολής, η οποία αναφερόταν στην αποστολή μυστικών εγγράφων προς τη Γερμανία και αφορούσαν την άμυνα της χώρας.
Παρά το γεγονός ότι η κατηγορία βασίστηκε σε υποψίες, παρά τις αντιφατικές μαρτυρίες και την έλλειψη στοιχείων ο Ντρέιφους οδηγήθηκε στο στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και πλήρη απομόνωση στην εξορία και συγκεκριμένα στο Νησί του Διαβόλου. Το όνομά του χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο της προδοσίας των Γάλλων Εβραίων.
Όταν η διεύθυνση της Κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών ανελήφθη από τον ταγματάρχη Ζορζ Πικάρ, αυτός παραδέχτηκε την αθωότητα του Ντρέιφους και κατηγόρησε ως υπεύθυνο της κατασκοπείας τον Ουγγρικής καταγωγής ταγματάρχη Φέρντιναντ Εστερχάζι. Ο τελευταίος είχε γερές πλάτες. Ζήτησε να κριθεί από το Πολεμικό Συμβούλιο επειδή είχε διαβεβαιώσεις για την αθώωσή του. Έτσι κι έγινε. Την ίδια ώρα ο Πικάρ στάλθηκε με δυσμενή μετάθεση στην Τυνησία.
Η αναθεώρηση της δίκης στάθηκε αδύνατη μετά την παραποίηση των αληθινών στοιχείων. Η υπόθεση δίχασε τη χώρα στα δύο. Πνευματικές προσωπικότητες και Γάλλοι διανοούμενοι τάχθηκαν σθεναρά υπέρ του Ντρέιφους, τη στιγμή που οι πολέμιοί του καταφέρθηκαν ακόμη και εναντίον των υποστηρικτών του κατηγορώντας τους ως εχθρούς του έθνους. Ανάμεσα στους πρώτους ήταν και ο Εμίλ Ζολά…
Ο Εμίλ Ζολά κατηγορεί…
13 Ιανουαρίου 1898 στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας «L’ Aurore» δημοσιεύεται η ανοιχτή επιστολή του Εμίλ Ζολά προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το περίφημο «κατηγορώ» που έμεινε στην ιστορία ως υπέρτατη πολιτική πράξη υπέρ της δικαιοσύνης.
Ο Ζολά κατηγόρησε το στρατό ότι συγκάλυψε τη λανθασμένη καταδίκη του Ντρέιφους και αθώωσε τον Εστερχάζι με εντολή του Υπουργείου Στρατιωτικών. Το τεύχος τυπώθηκε σε 300.000 αντί των 30.000 αντιτύπων και εξαντλήθηκε.
Το «Κατηγορώ» του Ζολά οδήγησε τη δίκη σε αναψηλάφηση και τον ίδιο στη φυλακή.
Το 1898 κατηγορήθηκε για συκοφαντία και καταδικάστηκε σε έναν χρόνο φυλάκιση. Την ίδια χρονιά προκύπτει ότι ο Ζοζέφ Ανρί που ανακάλυψε την επιστολή των μυστικών εγγράφων, ήταν στην πραγματικότητα ο συντάκτης της. Λίγο αργότερα παραδέχτηκε την πλαστογράφηση και κατόπιν αυτοκτόνησε. Ο Εστερχάζι διέφυγε στο Λονδίνο.
Η υπόθεση οδηγήθηκε στο εφετείο παρά τις αντιδράσεις του Υπουργείου Στρατιωτικών. Ακολούθησαν ταραχές ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολέμιους του Ντρέιφους που οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης.
Την αποκάλυψη ακολούθησαν δραματικά γεγονότα που κατέληξαν όχι απλώς στη δικαίωση του αθώου αλλά και στη μεταρρύθυμιση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του χωρισμού εκκλησίας και κράτους.
Πριν όμως δει αυτή την τελευταία εξέλιξη, ο Εμίλ Ζολά βρέθηκε νεκρός, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1902, στο διαμέρισμά του. Επίσημη αιτία θανάτου ήταν η δηλητηρίαση από μονοξίδιου του άνθρακα, ωστόσο υπήρξαν ψίθυροι ότι για το θάνατό του, ευθύνονταν πολιτικοί του αντίπαλοι. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν αποδείχτηκε.
Ο Ντρέιφους θα καταφέρει να σβήσει πλήρως τις αμφιβολίες για την αθωότητα του το 1906 μετά από συνεχείς δικαστικές διαμάχες. Η υπόθεση δεν θα ξεχαστεί. Το «κατηγορώ» του Εμίλ Ζολά, μία ανιδιοτελής πράξη και παράλληλα ένα σπουδαίο κείμενο την κρατάει ζωντανή…
Κατηγορώ τον αντισυνταγματάρχη Πατύ ντε Κλαμ, γιατί υπήρξε ο σατανικός δράστης της δικαστικής πλάνης…
Κατηγορώ τον στρατηγό Μερσιέ γιατί, το λιγότερο από πνευματική ανεπάρκεια, έγινε συνένοχος του μεγαλύτερου ανομήματος του αιώνα…
Κατηγορώ τον στρατηγό Μπιγιό, γιατί είχε στα χέρια του αναμφισβήτητες αποδείξεις της αθωότητας του Ντρέιφους και τις έπνιξε…
Κατηγορώ τον στρατηγό ντε Μπουαντέφρ και τον στρατηγό Γκονζ, γιατί υπήρξαν συνένοχοι του ίδιου εγκλήματος…
Κατηγορώ τον στρατηγό ντε Πελλιέ και τον ταγματάρχη Ραβαρί, γιατί έκαμαν μια εγκληματική προανάκριση, με την πιο τερατώδη μεροληψία…
Κατηγορώ τους τρεις γραφολόγους Μπελόμ, Βαρινιάρ και Γουάρ, γιατί συντάξανε ψεύτικες εκθέσεις απατεώνων…
Κατηγορώ το υπουργείο Στρατιωτικών και το Επιτελείο, γιατί έκαμαν στις εφημερίδες ιδιαίτερα στην «Αστραπή» και στην «Ηχώ των Παρισίων», μια βδελυρή και απαράδεκτη εκστρατεία για να παραπλανήσουν τη κοινή γνώμη…
Κατηγορώ, τέλος, το πρώτο Στρατοδικείο γιατί παραβίασε το δίκαιο…
Εμίλ Ζολά
Πηγή : tvxs.gr

Η ομιλία του Ν. Καζαντζάκη που οδήγησε στη δίωξή του τον Ιανουάριο του 1928


 


Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη andrikakis@patrris.gr

Η νεαρή Σοβιετική Ρωσία με τα μάτια του Καζαντζάκη 
Η ομιλία του μεγάλου στοχαστή που προκάλεσε τη σύλληψή του, μαζί με τον Παναΐτ Ιστράτι και τον Δημήτρη Γληνό, το 1928

Οι ελπίδες για το νέο επαναστατικό καθεστώς, αλλά και οι κίνδυνοι διαστρέβλωσής του από τη γραφειοκρατία και τους προύχοντες, όπως τους εντόπιζε


Είναι η εποχή που ο Νίκος Καζαντζάκης γνωρίζει από πολύ κοντά τις ιδέες του Λένιν, αλλά και το επαναστατικό πείραμα που εφαρμόζεται στη νεαρή Σοβιετική Ρωσία. Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 1927 βρίσκεται στην αχανή χώρα, προσκεκλημένος της ρωσικής κυβέρνησης, για τον εορτασμό των δέκα χρόνων από την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Εκεί συναντά τον Ελληνορουμάνο συγγραφέα Παναΐτ Ιστράτι, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, τον άνθρωπο που αργότερα παρουσίασε το έργο του στη Γαλλία. Γυρίζουν μαζί τη Σοβιετική Ρωσία, διαμορφώνουν μια αντίληψη για τα όσα εξελίσσονται στη χώρα. Λίγο μετά, στις 11 Ιανουαρίου 1928, ο «Εκπαιδευτικός Όμιλος», ο φορέας των προοδευτικών διανοουμένων, οργανώνει στο θέατρο «Αλάμπρα» εκδήλωση για τις εμπειρίες από το σοβιετικό πείραμα, με ομιλητές τον Ιστράτι, τον Καζαντζάκη και τον μεγάλο παιδαγωγό Δημήτρη Γληνό. Ο Ιστράτι βρίσκεται ήδη στην Ελλάδα, προσκεκλημένος από την εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα». Στην εκδήλωση μιλά πρώτος ο Γληνός, μετά ο Καζαντζάκης και στο τέλος ο Ιστράτι, που ξεσηκώνει τα πλήθη καθώς ο λόγος του είναι χαρισματικός. Έτσι, άλλωστε, χαρισματικό περιέγραψε τον Ελληνορουμάνο στοχαστή ο ίδιος ο Καζαντζάκης στη δική του ομιλία. Μετά το τέλος των ομιλιών, η εκδήλωση μετατρέπεται σε μια μεγάλη διαδήλωση στους δρόμους της Αθήνας! Απʼ τα δημοσιεύματα των εφημερίδων την επόμενη ημέρα, που αναφέρουν, στην ουσία, ότι έγινε μια… αντεθνική εκδήλωση και οι λόγοι των τριών ήταν αντίστοιχα κατά της Ελλάδας, παρεμβαίνει ο εισαγγελέας που διατάσσει την αστυνομία να διενεργήσει έρευνα. Το αποτέλεσμα είναι να διωχθούν, μέσα σε αντιδράσεις των προοδευτικών διανοουμένων, οι τρεις. Ο Ιστράτι απελαύνεται, ενώ οι Καζαντζάκης και Γληνός οδηγούνται σε δίκη αλλά αθωώνονται.

Τα δημοσιεύματα

«Υπό την σκέπην του Εκπαιδευτικού Ομίλου ο Π. Ιστράτι ύμνησε τον κομμουνισμόν και καθύβρισε τους διανoούμενους πλέξας το εγκώμιον της Τσέκας. Το χθεσινόν αίσχος», έγραφε στην πρώτη σελίδα του το «Εμπρός» παρουσιάζοντας το ρεπορτάζ της εκδήλωσης. Πρωτοσέλιδο παρουσίασε και άρθρο για το ίδιο θέμα υπό τον τίτλο «Υπό την σημαίαν της ανταρσίας». «Ό,τι ήρχισεν προ ετών πολλών εις τον Βόλον με τον Δελμούζον κηρύσσοντα την αθεΐαν, συνεπληρώθη χθες εις την Αλάμπραν με τον Γληνόν και τον Καζαντζάκην ψάλλοντας την τρίτην Διεθνή ομού μετά του Γαλλορουμάνου αλήτου, του τολμήσαντος εις στιγμήν κραιπαλώδους ενθουσιασμού δια τους βρυχηθμούς των μαινομένων “συντρόφων” νʼ αποκαλέση “πουλημένα τομάρια” τους Έλληνας διανοουμένους οίτινες δεν ηθέλησαν να χειροκροτήσουν τας σφαγάς τας διαπραχθείσας εις την Ρωσίαν εν ονόματι δήθεν των ελευθεριών του ανθρώπου», ανέφερε στο άρθρο η εφημερίδα. Την επομένη το «Εμπρός» επέμενε στο θέμα και στο κεντρικό πρωτοσέλιδο εμφάνιζε τον Καζαντζάκη και τον Ιστράτι να συμμετέχουν σε μια δήθεν σχεδιαζόμενη από τη Σοβιετική Ρωσία κινηματογραφική ταινία η οποία θα διακωμωδούσε την επανάσταση του 1821! Τίτλος του θέματος αυτού, «Η ελληνική Επανάστασις διακωμωδουμένη από τα Σοβιέτ. Το έργον ανέλαβον οι κ.κ. Καζαντζάκης και Ιστράτι;» στην πρώτη σελίδα είχε και άλλα σχετικά με την εκδήλωση ρεπορτάζ. Με αφορμή τη συμπαράσταση πολλών διανοουμένων στον Ιστράτι και στους δύο Έλληνες στοχαστές για τις επιθέσεις που τους έγιναν από πολλές εφημερίδες, το «Εμπρός» συνέχιζε να τους καταγγέλλει για αντεθνικό κήρυγμα, και να σημειώνει: «Το κήρυγμα του Παναΐτ Ιστράτι και η εχθρότης κατά των διανοουμένων. Ο μπολσεβικισμός γενική κατάπνιξις της σκέψεως». Το «Σκριπ» στις 14 Ιανουαρίου 1928 χαρακτήριζε τον Καζαντζακη κομμουνιστή, γράφοντας «Διετάχθη η δίωξις του Παναΐτ Ιστράτι και των κομμουνιστών». Φυσικά δεν ήταν όλες οι εφημερίδες κατά των τριών ομιλητών. Τους στήριξαν, μεταξύ άλλων, ο «Ριζοσπάστης», η «Πρωία» αλλά και άλλες εφημερίδες της εποχής. Μάλιστα η «Πρωία», μέρες πριν την οργάνωση της εκδήλωσης, δημοσίευε στην πρώτη σελίδα σειρά άρθρων του Νίκου Καζαντζάκη με τον γενικό τίτλο «Εντυπώσεις από τη Σοβιετική Ρωσία», που στην ουσία ήταν όσα είπε εκείνη την ημέρα στο «Αλάμπρα» ο μεγάλος Κρητικός, γραμμένα φυσικά περισσότερο αναλυτικά και εκτεταμένα.

Η στήριξη των διανοουμένων

Η εχθρική αντιμετώπιση των περισσότερων εφημερίδων απέναντι στον Ιστράτι, που ήταν και φιλοξενούμενος, προκάλεσε, όπως προαναφέραμε, την αντίδραση πολλών Ελλήνων διανοουμένων, που με κοινή τους δήλωση εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους. «Επειδή η στάση αυτή προσβάλλει τη διανόηση και τον πολιτισμό του τόπου μας, αναγκαζόμαστε να διαμαρτυρηθούμε εντονώτατα για ό,τι τελευταίες αυτές μέρες δημοσιεύτηκε σε αρκετές Αθηναϊκές εφημερίδες», έγραφαν μεταξύ άλλων. Το κείμενο υπέγραφαν, ανάμεσα σε άλλους, ο Φώτης Κόντογλου, ο Κώστας Ουράνης, ο Κωστής Μαστιάς, ο Φ. Πολίτης, ο Άλκης Θρύλλος, ο Ναπ. Λαπαθιώτης,

Η ομιλία του Ν. Καζαντζάκη

Στην ομιλία, που προκάλεσε τη σύλληψη και δίωξή του, ο Καζαντζάκης αναφέρθηκε στην εμπειρία του από το ταξίδι του στη Σοβιετική Ρωσία. Αλλά κατέθεσε και τα συμπεράσματά του για το πείραμα που είχε ξεκινήσει το 1917 ο Λένιν και μετά το θάνατό του συνέχισαν ο Στάλιν και ο Τρότσκι. Ο Καζαντζάκης, επέστρεψε ως θιασώτης όσων εξελίσσονταν στη νεαρή και μεγάλη χώρα. Με ελπίδες ότι το νέο κράτος που διαμορφωνόταν θα έφερνε μια άλλη παγκόσμια πραγματικότητα, που θα αμφισβητούσε το διεθνές σκηνικό, αφού θα ξεσήκωνε και άλλους λαούς, αλλά και θα συνέβαλε στο να επικρατήσει η ειρήνη, σε μια εποχή που ήταν ταραγμένη, ούτως ή άλλως. Το εντυπωσιακό δεν είναι ότι ο μεγάλος στοχαστής μίλησε ως οπαδός του Λένιν και της σοσιαλιστικής εφαρμογής που επιχείρησε. Αυτό είναι γνωστό. Το εντυπωσιακό είναι ότι από τότε, όταν άλλοι μιλούσαν για θρίαμβο των σοσιαλιστικών ιδεών και άλλοι, οι ιδεολογικοί αντίπαλοι, πολεμούσαν σφοδρά το νέο κράτος (πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμμετείχαν στην προσπάθεια στρατιωτικής επέμβασης για την ανατροπή της σοβιετικής κυβέρνησης, λίγο μετά την επανάσταση), εκείνος επεσήμανε τους κινδύνους να διαστρεβλωθεί και να λοξοδρομήσει η προσπάθεια. Και μάλιστα εντόπιζε ακριβώς τα στοιχεία που στη συνέχεια έγιναν η αιτία να ξεφύγει η σοβιετική κοινωνία από το δρόμο της. Δηλαδή, την κομματική γραφειοκρατία και τους «κομματικούς προύχοντες» που γέννησε και εξέθρεψε το νέο καθεστώς. Κι όλα αυτά πολύ νωρίς. Ταυτόχρονα, με την ίδια ομιλία, εντόπιζε τη διαπάλη του διαδόχου του Λένιν, Στάλιν, με τον Τρότσκι. Λίγο μετά αυτή η διαπάλη, αρχικά ιδεολογική, θα κορυφωθεί. Ο Στάλιν θα γίνει ο πανίσχυρος ηγέτης, που θα διώξει χιλιάδες Σοβιετικούς πολίτες, με πρώτο τον Τρότσκι, που θα διαφωνήσει μαζί του. «Δύο είναι οι μεγάλοι κίντυνοι που απειλούν τη Σοβιετική Ρωσία», έλεγε στην ομιλία του στις 11 Ιανουαρίου 1928 ο Νίκος Καζαντζάκης. «Ο ένας είναι εσωτερικός: οι νέες αστικές τάξεις που σχηματίζονται κάτω από την προστασία της Νέας Οικονομικής Πολιτικής (σ. «Π»: του προγράμματος οικονομική ανόρθωσης που εφάρμοσε ο Λένιν από το 1921). Κουλάκοι, Νέπμαν, γραφειοκράτες. Ο άλλος κίντυνος είναι εξωτερικός: ο παγκόσμιος πόλεμος».

Και δεν έπεσε έξω. Ο παγκόσμιος πόλεμος που ανέφερε ήταν ουσιαστικά ο οικονομικός ανταγωνισμός, η διεθνής πίεση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κοινότητας απέναντι στη Σοβιετική Ρωσία, που δεν έπαψε ποτέ. Και ήταν τεράστιο πρόβλημα, ειδικά στα πρώτα χρόνια της οργάνωση της σοβιετικής κοινωνίας και οικονομίας. Ενώ ο άλλος κίνδυνος, ο εσωτερικός, με την ανάπτυξη νέων προνομιούχων, κομματικών γραφειοκρατών, μιας νέας τάξης που θα μπορούσε να ευνοηθεί σε βάρος των πραγματικά φτωχών στρωμάτων, έγινε πραγματικότητα μετά από λίγα χρόνια και αργότερα οδήγησε στον εκφυλισμό και την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Οι κουλάκοι που αναφέρει είναι οι ιδιοκτήτες γης, οι μεγάλοι γαιοκτήμονες. Ενώ οι νέπμαν η νέα οικονομική τάξη των εμπόρων και των βιομηχάνων, που, όπως έλεγε εκείνη την ημέρα ο Καζαντζάκης, «πλουτίζουν αναίσχυντα» με την προστασία της Νέας Οικονομικής Πολιτικής.

Η προφητική ομιλία του Νίκου Καζαντζάκη, που προκάλεσε, μεταξύ άλλων, τη σύλληψη και δίωξή του, δημοσιεύεται στη συνέχεια. Την αναδημοσιεύουμε από το περιοδικό «Αναγέννηση» του Δημήτρη Γληνού, στο οποίο παρουσιάστηκε λίγες ημέρες μετά την εκφώνησή της, στο τεύχος Ιανουαρίου 1928.

 

Ν. Καζαντζάκη - Τι γίνεται στη Ρωσία
 

Προχθές εόρτασε στη Μόσχα η Επανάσταση τα δέκα της χρόνια. Σαράντα τρεις χώρες του κόσμου έστειλαν αντιπρόσωπους εργάτες του χεριού και του μυαλού. Τρία πράματα είδαν:

Α' Το εξωτερικό όραμα της Ρωσίας

Β' Τη φοβερή προσπάθεια

Γ' Τους νέους μεγάλους κιντύνους

Α' Το όραμα: Περνούσαμε απέραντες χιονισμένες στέπες. Τεράστιο είναι το σώμα της Ρωσίας, το 1/6 της γης, πλήθος ράτσες, ίσμπες χαμηλές που καπνίζουν, πράσινα καμπαναριά, τρόικες και βοδάμαξα, κι ύστερα ερημία ατέλειωτη, ποταμοί παγωμένοι, δάση πυκνά, και πάλι γυναίκες με φανταχτερούς μποξάδες, βαρυκίνητοι μουζίκοι με ξανθά, λιπαρά γένεια, άλογα με αχνιστά κρουσταλωμένα ρουθούνια. Δε διαβάζουμε πια, περνούμε, σα γαίες, τους πατριάρχες της σύγχρονης ψυχής - τον Τολστόη, το Δοστογιέφσκη, το Γόγολ. Μέρες και νύχτες. Και ξάφνου η κόκκινη Μέκα, η Μόσχα. Στη μέση, το κόκκινο Κρεμλίνο, η καρδιά της Ρωσίας, και μέσα, βαθιά στη γης, η καρδιά του Κρεμλίνου, ο Βλαδίμηρος Ίλιτς Ουλιάνωφ.

Χιλιάδες από όλες τις ράτσες της γης - άσπροι, κίτρινοι, μαύροι είχαν έρθει στη Μόσχα να προσκυνήσουν. Μέσα στο σκοτεινό της αέρα αναγνωρίζονταν οι αδερφοί. Κόκκινα άστρα κρέμονται μέσα στην ομίχλη, οι τοίχοι είναι γιομάτοι χρωματιστές ρεκλάμες της γιορτής που παριστάνουν: Μέσα στον ήλιο ν' ανατέλει ένα δρεπάνι και σφυρί. Αλλού ο Λένιν, ορθός, σηκώνει το χέρι του, κι ορμούν από τη γης οι εργάτες κι οι χωριάτες κι απλώνουν, κατάμαυροι ακόμα, γιομάτοι χώμα, το χέρι τους προς το φως. Αλλού ο ερυθρός στρατιώτης, με το κόκκινο άστρο στο μέτωπο, βάζει αντήλιο το χέρι του και κοιτάζει πέρα, μακριά, με διαπεραστικά μάτια, την ερημιά.

Επιγραφές κόκκινες στις πλατείες: “Προλετάριοι όλου του κόσμου, ενωθήτε”. Προκήρυξες με μεγάλα μαύρα γράμματα στους άσπρους τοίχους: “Τούτο έγινε στα δέκα χρόνια, τούτα θα γίνει στα ερχόμενα πέντε”, νά πώς φωτίζονται οι μάζες, πώς ανεβαίνει η παραγωγή, πώς πληθαίνει η ελπίδα.

Κι έπειτα η μεγάλη μέρα της γιορτής: η 7 του Νοέμβρη. Μισό εκατομμύριο λαός, από τα ξημερώματα ως τη βαθειά νύχτα, περνάει μπροστά από τον άγιο τάφο του Λένιν. Τα άλογα των Κοζάκων χλιμιντρούν, όλη η Μόσχα βουίζει σα στρατόπεδο.

Τούτο είναι το εξωτερικό όραμα, το σώμα της ιδέας. Το όραμα τούτο χάρηκαν όσοι προχτές έτρεξαν απ' όλον τον κόσμο, να ιδούν τι γίνεται πέρα στη Ρωσία.

Βʼ. Επειτα, σιγά - σιγά, ένα άλλο όραμα εσωτερικό: Η φοβερή, γεμάτη αγωνία, προσπάθεια της Ρωσίας ν' ανασηκωθεί.

Είχε εξαντληθεί από τον παγκόσμιο πόλεμο. Η Επανάσταση ξέσπασε, γκρεμίζονται ο τσαρισμός, η φεουδαρχία, η μπουρζουαζία. Εμφύλιοι σπαραγμοί. Δεκατέσσερα κράτη εισβάλουν στο ρωσικό έδαδφος, έξι εκατομμύρια ψυχές πεθαίνουν από την πείνα. Αλλα εκατομμύρια πεθαίνουν από τις κακουχίες και τις αρώστειες, άλλα εκατομμύρια από τους πολέμους. Οι διαννοούμενοι τρομάζουν κι αντιδρούν, οι χωριάτες αρνιούνται να βοηθήσουν. Ο ερυθρός σταυρός είναι πρόχειρο συμάζωμα, κουρελήδες, πεινασμένοι, ξαρμάτωτοι. Το παγκόσμιο προλεταριάτο λιποψυχεί, αφήνει τη Ρωσία στην τύχη της. Ολος ο κόσμος, εχτροί και φίλοι, έλεγαν: “Τρεις μέρες θα βαστάξει η Επανάσταση, τρεις μήνες θα βαστάξει η Επανάσταση, παραπάνω δε μπορεί”.

Εκριναν με τη μίζερη, γιομάτη μικρές αλήθειες, λογική του ανθρώπου. Δεν υπολόγιζαν - γιατί αυτή δεν υπολογίζεται - τη φοβερή εκρηκτική δύναμη που συνήθως τη λέμε: Πίστη. Αυτή ανέτρεψε, όπως τόχει συνήθεια, όλους τους μαθηματικούς υπολογισμούς της λογικής. Ο ερυθρός στρατός γιγαντώνεται, φτάνει στα 1920 τα πέντε εκατομμύρια. Τα δεκατέσσερα κράτη διώχνονται, οι εσωτερικοί εχτροί φιμώνονται, όλα, βιομηχανία, γεωργία, εμπόριο, κοινωνική ζωή, άτομο, μάζα, υποτάζονται με τη βία στην ανήλεη πίεση της Ιδέας.

Κι όταν ο μέγας κίντυνος πέρασε, η ιδέα ελάττωσε την πίεσή της, προκηρύχνεται η Νέα Οικονομική Πολιτική. Οι εργάτες και οι χωριάτες φιλιώνουν, κι από τότε - από το Μάρτη του 1921- αρχίζει η επίπονη, ειρηνική προσπάθεια της Ρωσίας νʼ ανασηκωθεί.

Ο,τι σήμερα βλέπουμε, είναι αληθινά ένα θάμα. Μέσα σʼ ελάχιστο καιρό, μέσα σε έξι χρόνια, η Ρωσία κατόρθωσε νʼ ανασηκωθεί. Η βιομηχανία και η γεωργία έφτασαν, και σε πολλούς κλάδους φέτος πέρασαν την προπολεμική παραγωγή. Νέοι τρόποι, πρωτόφαντοι στην ιστορία, δοκιμάζονται να ρυθμιστεί η κοινωνική και πολιτική ζωή. Στο επίπεδο του πολιτισμού η Ρωσία, η πιο καθυστερημένη χώρα, δε συγκρίνεται με την προπολεμική Ρωσία. Σε πολλά σημεία - απολεφτέρωση της γυναίκας, προστασία της μάνας και του παιδιού, εξασφάλιση του εργαζόμενου, φωτισμός των μαζών - είναι σήμερα η Ρωσία πολύ πιο προχωρημένη από την Ευρώπη.

Ολη τούτη η καταπληκτική ανόρθωση του πιο εξαντλημένου, του πιο καθυστερημένου λαού, δεν έγινε σε δύο τρεις γενεές. Εγινε μόνο σε έξι χρόνια, χωρίς καμιά εξωτερική βοήθεια, το εναντίο, παρʼ όλη την αντίδραση, τις δολοπλοκίες και το μίσος όλων των κρατών της γης.

Τούτο είναι το δεύτερο όραμα, που χάρηκαν όσοι έζησαν τους τελευταίους τούτους μήνες στη Ρωσία.

Γ'. Οι πιο αφελείς σταμάτησαν στα δύο τούτα οράματα. Μα όσοι βαθύτερα νοιάζονται για την τύχη του σύγχρονου ανθρώπου, σιγά - σιγά, ξεχώρισαν μεγάλους ίσκιους απάνω στο φωτεινό πρόσωπο της ανορθωμένης Ρωσίας.

Τούτο, οι μεγάλοι κίντυνοι, είναι το τρίτο όραμα.

Δύο είναι οι μεγάλοι κίντυνοι, που απειλούν τη Σοβιετική Ρωσία. Ο ένας είναι εσωτερικός: οι νέες αστικές τάξεις που σχηματίζονται κάτω από την προστασία της Ν. Ο. Π: Κουλάκοι, Νέπμαν, γραφειοκράτες. Ο άλλος κίντυνος είναι εξωτερικός: ο παγκόσμιος πόλεμος.

1. Για να νιώσουμε καλά τον πρώτο κίντυνο, πρέπει καθαρά νάχουμε στο νου μας τούτο: Στις 7 του Νοέμβρη δεν έγινε μια Επανάσταση. Στις 7 του Νοέμβρη έγιναν δύο Επαναστάσεις, ολότελα διαφορετικές.

α'. Η επαναστάση των χωρικών ενάντια στους φεουδάρχες γαιοχτήμονες - επανάσταση καθαρά μικροαστική β'. Η επανάσταση των εργατών ενάντια στους αστούς - επανάσταση καθαρά σοσιαλιστική.

Οι δύο αυτές επαναστάσεις τη στιγμή του κοινού κιντύνου ενώθηκαν κι έριξαν το δισυπόστατο καθεστώς. Μόλις ο κοινός εχτρός αφανίστηκε και κίντυνος πια δεν υπήρχε, οι σύμμαχοι της ανάγκης χωρίσανε. Οι χωριάτες, ιδιοχτήτες πια της γης, απόχτησαν όλη τη μικροαστική ψυχολογία κι αρνήθηκαν να βοηθήσουν τις σοσιαλιστικές πολιτείες. Κάθε χωριάτης νοιαζόταν για το δικό του μονάχα το χωράφι κι αρνιόταν να δουλέψει για το σύνολο. Οι εργάτες, κυριεμένοι από την άκρατη κομουνιστική ιδέα, πίεζαν τους χωρικούς, προσπαθώντας με τη βία να τους σπρώξουν στην κομουνιστική πράξη. Οι χωρικοί, οι παντοδύναμοι, πρόβαλαν παθητική αντίσταση κι όλη η Ρωσία είχε παραλύσει.

O Λένιν υποχωρεί. Η Ν.Ο.Π. είναι ένας πρόχειρος αναγκαστικός συμβιβασμός μεταξύ στα δύο στρατόπεδα. Δίνεται σχετική ελευθερία στους χωρικούς να χρησιμοποιούν εργάτες και να διαθέτουν ελεύτερα τα γεωργικά τους προϊόντα.

Επιτρέπεται, ως ένα σημείο, το ιδιωτικό εμπόριο και η ιδιωτική βιομηχανία. Η προλετάρικη επανάσταση του εργάτη αναγκάζεται σε μερικά σημεία να υποχωρήσει στη μικροαστική επανάσταση του χωριάτη.

Γίνεται ανακωχή. Ομως οι δύο επαναστάσεις εξακολουθούν κρυφά κι έντονα τον αγώνα. Νέες κοινωνικές τάξεις δημιουργούνται, που απειλούν την κομουνιστική επικράτηση. Από την ελευτερία που δόθηκε στο χωρικό, γεννήθηκε η νέα τάξη του κουλάκων. Αυτοί εκμεταλέβονται το φτωχό χωρικό, θησαυρίζουν στάρι και χρήματα, γίνονται ολοένα κίντυνος του κομουνισμού. Από την ελευτερία που δόθηκε στον έμπορο και στο βιομήχανο, γεννήθηκε ο νέπμαν, ο έμπορος δηλαδή και ο βιομήχανος, που με την προστασία της Ν.Ο.Π. πλουτίζουν αναίσχυντα.

Από την ανάγκη των πολύπλοκων κρατικών υπηρεσιών γεννήθηκε η πανίσχυρη, πολυέξοδη, και κατ' ανάγκη συντηρητική γραφειοκρατία. Αυτή επιβραδύνει και νοθέβει την κρατική κομουνιστική διαχείριση της εξουσίας.

Τι πρέπει να γίνει; Πώς μπορεί να χτυπηθεί ο εσωτερικός τούτος κίντυνος; Δύο μεγάλες απαντήσεις υπάρχουν στο φοβερό τούτο ερώτημα. Δύο μεγάλοι αρχηγοί: Ο Τρότσκη και ο Στάλιν.

Πού βαδίζουμε; ρωτά ο Τρότσκη. Στον καπιταλισμό ή στο σοσιαλισμό;

Αν δεν παταχτούν, αμέσως τώρα οι τρεις τούτες νεογένητες τάξες, ύστερα, σε λίγο καιρό, θάναι πολύ αργά. Η ύπαιθρη χώρα, δηλαδή όλη σχεδόν η Ρωσία, θα πέσει στα χέρια των κουλάκων. Οι πολιτείες θα πέσουν στα χέρια των νέπμαν και των γραφειοκρατών. Η πολιτική του Στάλιν, φωνάζει ο Τρότσκη, στρέφεται ολοένα στα δεξιά, από τους προλετάριους στους αστούς, από τους εργάτες στους ειδικεμένους προϊστάμενους, από τους φτωχούς χωρικούς στους κουλάκους.

Πρέπει να στραφούμε αριστερά, ο ρυθμός να ενταθεί. Πρέπει να πιεστούν οι κουλάκοι να πουλήσουν το αποθηκευμένο στάρι που κρατούν άνεργο (900,000 τόνους). Πρέπει να επιβληθούν νέοι, μεγαλύτεροι περιορισμοί στα κέρδη των νέπμαν και τέλος πρέπει να ξεκαθαριστεί η γραφειοκρατία. Ετσι θα βρούμε τα χρήματα να φέρουμε μηχανές, να χρησιμοποιήσουμε δυνάμεις, να εκμεταλλεφτούμε τις πρώτες μας ύλες, να βιομηχανοποιήσουμε τη Ρωσία. Ο εργάτης κι όχι ο χωριάτης πρέπει νάναι ο κύριος της Ρωσίας. Γιατί ο εργάτης είναι από τη φύση κομουνιστής, ενώ ο χωριάτης είναι από τη φύση μικροαστός. Κι επειδή όλοι σχεδόν οι Ρώσοι είναι χωρικοί, ο χωρικός, σαν θέλουμε να επικρατήσει ο κομουνισμός, πρέπει να μετατραπεί σε αγροτικό εργάτη. Πώς; Ενας μονάχα τρόπος υπάρχει: η βιομηχανιοποίηση της γεωργίας. Ο Λένιν είπε: “Μονάχα άμα περιτυλίξουμε το χωρικό με ηλεχτρικά σύρματα, θα τον κάνουμε κομουνιστή”.

Αυτό είναι το εσωτερικό πρόγραμμα του Τρότσκη. Το εξωτερικό του πρόγραμμα είναι τούτο: Η Ρωσία απομονωμένη, δε μπορεί ποτέ να γίνει άρτια κομουνιστική πολιτεία. Ανάγκη λοιπόν να εντείνουμε την προπαγάνδα στο εξωτερικό και να οργανώσουμε επαναστατικά το παγκόσμιο προλεκταριάτο.

Ο Στάλιν ξαμώνει στο ίδιο σημείο, όπου και ο Τρότσκη: στο θρίαμβο του κομουνισμού. Μα η διαφορά τους είναι διαφορά αρχής συνάμα και ταχτικής. Ο Τρότσκη λέει: Πρέπει, για να θριαμβέψει ο κομουνισμός, να στραφούμε ενάντια στο χωρικό. Μονάχα ο εργάτης μπορεί να γίνει κομουνιστής. Ο Στάλιν, πιστός στη διδασκαλία του Λένιν, απαντά: Δεν υπάρχει ένας χωρικός υπάρχουν τριών ειδών χωρικοί: 1) Φτωχοί, κι αυτοί είναι δικοί μας 2) Μεσαίοι, κι αυτοί πρέπει και μπορούν να γίνουν δικοί μας 3) Πλούσιοι, οι κουλάκοι, κι αυτοί είναι εχτροί μας. Δεν πρέπει λοιπόν να κηρύξουμε τον πόλεμο εναντίον του χωρικού γενικά, παρά εναντίον των κουλάκων μονάχα. Αυτόν τον πόλεμο, πριν δύο χρόνια, δε μπορούσαμε να τον κηρύξουμε, γιατί οι κουλάκοι μας ήσαν χρήσιμοι για τη μεγάλη καλλιέργεια της γης. Δεν είχαμε τότε ισχυρά τα δύο μεγάλα όπλα, που θα εξοντώσουν τους κουλάκους -τους παραγωγικούς συνεταιρισμούς και τα τεχνικά μέσα. Σήμερα που οι συνεταιρισμοί πήραν τόση ένταση και αποχτούμε ολοένα νέες μηχανές, πολεμάμε, ακίντυνα πια, τους πλούσιους χωρικούς. Δεν τους δίνουμε ψήφο, δεν τους κάνουμε ευκολίες, τους επιβαρύνουμε με φόρους.

Ομοια, στην εξωτερική πολιτική, πρέπει νάμαστε πολύ συνετοί. Δεν πρέπει να διακιντυνέβουμε την ειρήνη με επεμβάσεις στα εσωτερικά ξένων κρατών, κάνοντας έντονη προπαγάντα. Το παγκόσμιο προλεταριάτο δεν είναι ακόμη ώριμο για επανάσταση. Για την ώρα μια είναι η μεγάλη προπαγάντα: Να ζει και να ευημερεί η σοβιετική Ρωσία.

Κι ο δύο τούτες φαινομενικά αντίθετες ροπές, συνεργάζονται χωρίς να το ξέρουν. Ο Στάλιν, χωρίς το βίαιο μα στίγωμα του Τρότσκη, ίσως θα υποχωρούσε περισσότερο στη σφοδρή πίεση του κουλάκων και νέπμαν. Ο Τρότσκη, αν ήταν στην εξουσία, θα ήταν επικίντυνος από τη βιαιότητα του ρυθμού του. Οι δύο μαζί, ο ένας σαν δράση, ο άλλος σαν αντίδραση δημιουργούν μια συνετή και συνάμα, όσο επιτρέπει η πραγματικότητα τολμηρή συνισταμένη.

Τούτο είναι το σοβαρότερο εσωτερικό πρόβλημα, σήμερα, της Ρωσίας.

ΙΙ. Ο δεύτερος κίντυνος έρχεται απέξω: Είναι ο παγκόσμιος πόλεμος.

Τα τεχνικά μέσα του καπιταλιστικού κόσμου είναι ακόμη ασύγκριτα ανώτερα από τα τεχνικά μέσα που διαθέτει η σοβιετική Ρωσία. Πώς η Ρωσία θα φτάσει κι ακόμη πιότερο, πώς θα ξεπεράσει βιομηχανικά τον καπιταλιστικό κόσμο, αν θέλει να τον νικήσει; Η νίκη πάντα στεφανώνει το καθεστώς, που εξασφαλίζει στην κοινωνία οικονομικό επίπεδο.

Τα καπιταλιστικά κράτη θα δώσουν στη Ρωσία τον καιρό ν' αναπτύξει τη βιομηχανία της και να εκμεταλεφτεί τις αστείρεφτες πρώτες της ύλες; Ιδού το σκοτεινό ερώτημα που απασχολεί σήμερα όλους τους Ρώσους από τον πιο ταπεινό εργάτη ως το Στάλιν και τον Τρότσκη. Ειρήνη, ειρήνη, τίποτε άλλο δε ζητάει σήμερα η Ρωσία. Τρεις είναι οι μεγάλες ελπίδες, που ίσως νʼ αποτρέψουν από τον κόσμο το νέο παγκόσμιο πόλεμο:

1. Ο στρατός της Ρωσίας. Οσο ισχυρότερος είναι, τόσο οι καπιταλιστικές δυνάμεις τον υπολογίζουν και συλλογίζονται πριν ν' αποφασίσουν την επίθεση.

2. Η έλλειψη ομοφωνίας στα καπιταλιστικά κράτη. Ο αστικός κόσμος δε μισεί μονάχα τη Ρωσία. Αλληλομισείται και αλληλοϋποβλέπεται. Δεν είναι απίθανο να βρεθούν καπιταλιστικά κράτη να πάνε προσωρινά με το μέρος της Ρωσίας για να συντρίψουν τους εχτρούς των.

3.Ο φόβος που κρατάει τα αστικά κράτη μην τύχει και ο καπιταλιστικός πόλεμος μετατραπεί σε πόλεμο κοινωνικό.

Τραγική είναι η θέση και των δύο αντίπαλων κόσμων. Ο ένας ακόμη δεν ωρίμασε και ζητάει προθεσμία μερικά χρόνια ειρήνης. Ο άλλος που υπερωρίμασε και σχεδόν αποσυνθέτεται, καταλαβαίνει με δραματική σαφήνεια, πόσο ολέθρια μπορεί να του είναι η ειρήνη, και πόσο εξ ίσου ολέθριος μπορεί να του είναι ο πόλεμος.

Αναπνέουμε, αστοί και κομουνιστές, έναν αέρα γιομάτο αγωνία. Αν στην κρίσιμη τούτη στιγμή, που περνάει η ανθρωπότητα, η απάντηση εξαρτιόταν μονάχα από τους οικονομικούς παράγοντες, η θέση της Ρωσίας θάταν δεινή. Μα υπάρχει κι άλλη αστάθμητη, ανεξέλεγκτη δύναμη αυτό που επιπόλαια το λέμε, γιατί δεν ξέρουμε πώς αλλιώς να το ονομάσουμε, Ιδέα και Πίστη. Αυτή, στις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας, δίνει τη νίκη. Οσοι με αμεροληψία θωρούν την αποσύνθεση, την αδικία, την απιστία του ενός στρατόπεδου - την ορμή προς τη δημιουργία και τη φλεγόμενη πίστη του άλλου στρατόπεδου, ξέρουν πως η φοβερή τούτη δύναμη, που δίνει τη νίκη, είναι με τη Ρωσία.

Ετσι ανάπνεα στη Μόσχα έναν αέρα απειλής κι ελπίδας. Μήτε απόλυτη επικίντυνη αισιοδοξία απλοϊκού πιστού, μήτε απόλυτη επικίντυνη απαισιοδοξία λογικεβόμενου απίστου. Ηξερα πως όπως κάθε δημιουργία, η Ρωσική μοίρα - κι επομένως η μοίρα όλων των εργαζόμενων της γης υπόκειται σε όλες τις σκοτεινές και φωτεινές δυνάμεις. Αν όλες οι γεναίες ψυχές της εποχής μας επιθυμήσουν έντονα τη σωτηρία, η σωτηρία θάρθει. Αν λιγοψυχήσουν, η σωτηρία θ' αργήσει ή θάρθει μισερή. Ενιωθα, στην κρίσιμη τούτη στιγμή του κόσμου, την ευθύνη του κάθε ανθρώπου.

Μέσα στη μεγάλη τούτη ανησυχία μου, μια μέρα, στη Μόσχα, συνάντησα τον Παναΐτ Ιστράτη. Βρισκόταν στην ίδια ταραχή. Είχε πριν λίγες μέρες παρατήσει το Παρίσι, το δυτικό πολιτισμό κι ερχόταν με απληστία, ανησυχία κι ελπίδα να ιδεί τι γίνεται στη Ρωσία, κι αν αληθινά εδώ μια γεναία ψυχή μπορούσε ν' αναπνέψει.

Μου άρεσε, ευτής απʼ αρχής, το πρόσωπό του το λιγνό κι αυλακωμένο, κι η έκφραση του πολυβασανισμένου νικητή. Ολοι ξέρουμε την ηρωική εποποιΐα της ζωής του. Μέσα του χοχλάζει το παράφορο, αλήτικο Κεφαλονίτικο αίμα. Τα μάτια του λαχταρούν να ιδούν, τα χέρια του λαχταρούν να αγγίξουν αχόρταγα όλη την εφήμερη τούτη αγαπημένη γης που πατούμε. Πεινάει, δεν έχει πού να κοιμηθεί, γυρίζει τον κόσμο δουλέβοντας, γυμνητέβοντας, μεθυσμένος από ευτυχία.

Γιατί τούτο πρέπει καλά να τονιστεί: Λίγοι άνθρωποι στον κόσμο στάθηκαν τόσο ευτυχισμένοι όσο ο Παναΐτ Ιστράτη. Γιατί η δυνατή ψυχή του μετουσίωνε την πείνα σε χορτασμό και τη γυμνόποδη περιπλάνηση σε λεφτεριά. Οπου όλοι οι άλλοι άνθρωποι μπορούσαν να χαθούν, ο Παναΐτ Ιστράτη ανάπνεε βαθιά, μ' ευγνωμοσύνη, τον αέρα του κόσμου.

Ομοια το έργο του Ιστράτη είναι αχόρταγη λαχτάρα ζωής, αγάπη σε ό,τι υπάρχει, υποφέρει και ζει. Είναι το έργο του μια πηγή πολυσάλεφτη, που πηδάει από την αγιασμένη λάσπη, όπου ζούμε, και χαίρεται τον ήλιο.

Ο Ιστράτη δεν είναι μήτε διηγηματογράφος, μήτε μυθιστοριογράφος. Είναι κάτι πολύ πιο ανατολίτικο, πιο πρωτόγονο, πιο κοντά στις απλές δυνάμεις της γης και της ψυχής. Ο Ιστράτης, σαν τους ανατολίτες, κάθεται διπλογόνατος, ακουμπά όλος στο χώμα και αφηγάται. Σπάνια άνθρωπος αφηγήθηκε με τόση χάρη και δύναμη. Τον ακούμε κι η γης μεγαλώνει. Ο ξακουστός Σουλτάνος της Ισπανίας Αβδουλραχμάν έλεγε στον αγαπημένο ποιητή του: “Ισάα, όταν σ' ακούω να μιλάς, τα σύνορα του βασίλειου μου πλαταίνουν”. Ομοια, γρικώντας τον Ιστράτη, νιώθουμε να πλαταίνει το βασίλειό μας - η ψυχή. Ο Ιστράτη χαίρεται να ακούει τη φωνή του, χαίρεται να θωράει τη ζωή να γελάει και να κλαίει, και τη μικρή ζεστή καρδιά του ν' αγαπάει και να φωνάζει. Δεν υπηρετεί καμιά αφηρημένη ιδέα. Ολες οι αφηρημένες ιδέες υπηρετούν τη μεγάλη, απλοϊκή ψυχή του. Δεν είναι κομουνιστής ή αστός, εργάτης ή διανοούμενος.

Ζει πέρα από τις εφήμερες τούτε ετικέτες της σύγχρονης φρασεολογίας. Είναι απλούστατα η ψυχή, που μέσα σ' ένα ανθρώπινο σώμα μάχεται για λεφτεριά.

Σήμερα η μάχη αυτή ονομάζεται κομουνισμός. Ο Ιστράτης ακούει τη λέξη και πολεμάει να της δώσει τη θερμότητα της καρδιάς του. Τον θυμάμαι όταν γυρίζαμε στη Ρωσία, πώς περιφρονούσε το λογικό διάγραμμα και την οικονομική έκφραση της ιδέας. Ενα μόνο τον ενδιέφερε: ο άνθρωπος ο ζωντανός, ο θερμός λόγος, η άμεση επαφή. Στο Κίεβο, μερόνυχτα πολλά, ακούγαμε ανθρώπους - απλοϊκούς εργάτες, Ελληνες, Ρουμάνους, Ρώσους - να μας διηγούνται τι είδαν τα μάτια τους στην Επανάσταση, πόσο πόνεσαν και τώρα πώς ζουν και πώς πιστέβουν. Ο Ιστράτη σκυμένος ακούει, όλη του η καρδιά έτρεμε, ανέβαινε σιγά -σιγά και σχηματιζόταν μέσα του όλη η Ρωσία, η μαρτυρική, η αιματωμένη, η σταυρωμένη, η μόνη ελπίδα της γης.

kairatos.com.gr

Στο "σκαμνί" για μια εκδήλωση!

Οι επαναστατικές ιδέες του Καζαντζάκη και του Γληνού-«Υπό την σκέπην του Εκπαιδευτικού Ομίλου ο Π. Ιστράτι ύμνησε τον κομμουνισμόν και καθύβρισε τους διανoούμενους πλέξας το εγκώμιον της Τσέκας. Το χθεσινόν αίσχος»
Σαν σήμερα το 1928 δικάζονται ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Δημήτρης Γληνός. Κατηγορούνται για διάδοση ανατρεπτικών ιδεών, επειδή ήταν ομιλητές σε εκδήλωση για τα επιτεύγματα της σοσιαλιστικής επανάστασης στη Ρωσία.
Το 1928 παραπέμπεται σε δίκη διότι θεωρείται υπεύθυνος για τα επεισόδια που έγιναν σε διάλεξη του διάσημου ελληνορουμάνου συγγραφέα Παναΐτ Ιστράτι, στην οποία ήταν διοργανωτής μαζί με τον Καζαντζάκη. Σταδιακά αρχίζει να προσεγγίζει την αριστερά και τις θέσεις του ΚΚΕ.
Η θέση και αναμιξη του Νίκου Καζαντζάκη στην περίφημη αυτή δίκη ,που αποφασιστηκε στις 3 Απριλίου του 1928, ξεκινάει λίγο πιο παλιά, τον Οκτώβριο του 1927, όταν ο Νίκος Καζαντζάκης θα ταξιδέψει στη Μόσχα, προσκεκλημένος της κυβέρνησης της Σοβιετικής Ένωσης για να συμμετέχει στον εορτασμό των δέκα χρόνων από την Οκτωβριανή Επανάσταση...Εκεί θα γνωρίσει τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι, τον λεγόμενο και «Γκόργκι των Βαλκανίων» και θα ταξιδέψουν μαζί στη χώρα των Σοβιέτ διαμορφώνοντας μια αντίληψη για τα όσα εξελίσσονται στη χώρα.
Στη συνέχεια ο Καζαντζάκης θα προσκαλέσει τον Ιστράτι στην Αθήνα για να τον γνωρίσει στο ελληνικό κοινό.
Στις 11 Ιανουαρίου 1928, ο «Εκπαιδευτικός Όμιλος», ο φορέας των προοδευτικών διανοουμένων, οργανώνει στο θέατρο «Αλάμπρα» εκδήλωση για τις εμπειρίες από το σοβιετικό πείραμα, με ομιλητές τον Ιστράτι, τον Καζαντζάκη και τον μεγάλο παιδαγωγό Δημήτρη Γληνό.
Στην εκδήλωση μιλά πρώτος ο Γληνός, μετά ο Καζαντζάκης και στο τέλος ο Ιστράτι.Στην ομιλία, που προκάλεσε τη σύλληψη και δίωξή του, ο Καζαντζάκης αναφέρθηκε στις εμπειρίες του και τα συμπεράσματά του από τη Σοβιετική Ρωσία. Ο Καζαντζάκης υπήρξε θιασώτης των όσων εξελίσσονταν στη χώρα με την ελπίδα ότι μια νέα παγκόσμια πραγματικότητα θα ερχόταν και θα επηρέαζε το διεθνές σκηνικό.
Ωστόσο, ο ίδιος επεσήμανε τους υπαρκτούς κινδύνους διαστρέβλωσης. «Δυο είναι οι μεγάλοι κίνδυνοι που απειλούν τη Σοβιετική Ρωσία» υποστήριξε στην ομιλία του. «Ο ένας είναι εσωτερικός: οι νέες αστικές τάξεις που σχηματίζονται κάτω από την προστασία της Νέας Οικονομικής Πολιτικής. Κουλάκοι, Νέπμαν, γραφειοκράτες. Ο άλλος κίνδυνος είναι εξωτερικός: ο παγκόσμιος πόλεμος».
Κατόπιν, η φλογερή ομιλία του Ιστράτι για το σοβιετικό μοντέλο διακυβέρνησης θα ξεσηκώσει το ακροατήριο που μετά το πέρας της εκδήλωσης θα πραγματοποιήσει διαδήλωση η οποία με τη σειρά της θα προκαλέσει την επέμβαση της αστυνομίας.
Δημοσιεύματα την επόμενη μέρα αναφέρουν ότι πραγματοποιήθηκε μια «αντεθνική» διαδήλωση ενώ οι λόγοι των τριών ομιλητών στρέφονταν κατά της Ελλάδας. «Υπό την σκέπην του Εκπαιδευτικού Ομίλου ο Π. Ιστράτι ύμνησε τον κομμουνισμόν και καθύβρισε τους διανoούμενους πλέξας το εγκώμιον της Τσέκας. Το χθεσινόν αίσχος» έγραφε στην πρώτη σελίδα του το «Εμπρός». Σύμφωνα με την κρητική εφημερίδα «Πατρίς», ο «Ριζοσπάστης», η «Πρωία» και άλλες εφημερίδες της εποχής στήριξαν τους ομιλητές ενώ αρκετοί διανοούμενοι της εποχής, αντέδρασαν στην εχθρική αντιμετώπιση του Ιστράτι υποστηρίζοντας ότι προσβάλλει τη διανόηση και τον πολιτισμό της χώρας.
Ωστόσο, ο εισαγγελέας παρεμβαίνει έτσι κι αλλιώς και διατάσσει την αστυνομία να διενεργήσει έρευνα. Ο Καζαντζάκης και Γληνός παραπέμπονται σε δίκη ως υπεύθυνοι για τη διαδήλωση ενώ ο Ιστράτι απειλείται με απέλαση, αλλά τελικά περιορίζεται στο σπίτι του Γ. Νάζου στην Κηφισιά.
Η δίκη Καζαντζάκη – Γληνού ορίζεται για τις 3 Απριλίου του 1928. Στο εδώλιο κάθισε μόνο ο Γληνός καθώς ο Καζαντζάκης βρίσκεται στο Κίεβο. Η απόφαση του δικαστηρίου ήταν αθωωτική και οδήγησε το Γληνό σε μία οριστική στροφή προς την αριστερά.
Ο Γληνός
Ο Δημήτρης Γληνός ήταν Έλληνας εκπαιδευτικός, συγγραφέας και πολιτικός .Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1882. Το 1904 προσχώρησε στο κίνημα του δημοτικισμού και έγινε μέλος του συλλόγου "Έθνος και Γλώσσα". Το 1905 λαμβάνοντας το πτυχίο του με άριστα ανέλαβε διευθυντής στην "Αναξαγόρειο Σχολή" και στη συνέχεια στο "Ελληνογερμανικό Λύκειο" της Σμύρνης. Οι διάφορες όμως δημοτικιστικές δημόσιες ομιλίες του και αρθρογραφίες του προκάλεσαν βίαιες σε βάρος του αντιδράσεις με συνέπεια να εγκαταλείψει την Σμύρνη (1908) και να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ιένα και τη Λειψία της Γερμανίας παρακολουθώντας μαθήματα φιλοσοφίας, παιδαγωγικής και πειραματικής ψυχολογίας. Παράλληλα την ίδια περίοδο γνωρίστηκε με τον Γ. Σκληρό από τον οποίο δέχτηκε τις πρώτες επιδράσεις της σοσιαλιστικής θεωρίας και του μαρξισμού. Αλληλογραφώντας και με τον Ι. Δραγούμη και άλλους δημοτικιστές μετέχει στην ίδρυση του "Εκπαιδευτικού Ομίλου" (1910). Το 1911 εγκατέλειψε τις σπουδές του λόγω βιοποριστικής ανάγκης και επιστρέφοντας στην Ελλάδα διορίστηκε αρχικά διδάσκαλος στο γυμνάσιο της Πλάκας και στη συνέχεια καθηγητής στο Αρσάκειο Λύκειο Αθηνών, αναλαμβάνοντας και την επιμέλεια της έκδοσης του Δελτίου του Εκπαιδευτικού Ομίλου στο οποίο και αρθρογραφούσε διάφορα εκπαιδευτικά μελετήματα.
To 1912 διορίστηκε διευθυντής του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαίδευσης όπου απ΄ αυτή τη θέση τον επόμενο χρόνο μετά από συσκέψεις με το τότε υπουργό Παιδείας Ι. Τσιριμώκο (Κυβέρνησης Ε. Βενιζέλου) υπήρξε ο βασικός υπεύθυνος και σχεδιαστής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1913, που εκφράστηκε με τα λεγόμενα Νομοσχέδια Τσιριμώκου που κατατέθηκαν αλλά τελικά δεν ψηφίστηκαν.
Το 1914 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του "Εκπαιδευτικού Συνδέσμου Λειτουργών Μέσης Εκπαιδεύσεως", διευθύνοντας και το περιοδικό Αγωγή του εν λόγω συνδέσμου. Συνεργαζόμενος δε με τους Μ. Τριανταφυλλίδη και Α. Δελμούζο συμμετέχει στην Εκπαιδευτική Επιτροπή που συγκρότησε ο Ε. Βενιζέλος για την εξέταση του θέματος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και υποβολή προτάσεων.
Μετά την παραίτηση του Βενιζέλου, απολύθηκε από τη θέση του και κατά τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1916 συνελήφθη για εξύβριση του Βασιλέως και οδηγήθηκε στη φυλακή για ένα μήνα. Τον Ιανουάριο του 1917 με την αποφυλάκισή του μετέβη στη Θεσσαλονίκη όπου και ανέλαβε σύμβουλος στο Υπουργείο Παιδείας της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης (1917), και Γενικός Γραμματέας του ίδιου Υπουργείου. Τότε ξεκίνησε την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1917 προωθώντας το διάταγμα για την εισαγωγή της δημοτικής στη στοιχειώδη εκπαίδευση γενόμενος έτσι ο πρωτεργάτης της λεγόμενης 'γλωσσοεκπαιδευτικής' μεταρρύθμισης. Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 παραιτήθηκε από τη θέση του και επαναδραστηριοποιήθηκε στον Εκπαιδευτικό Όμιλο.
Η Επαναστατική κυβέρνηση του 1922 τον επανέφερε στο υπουργείο, αλλά η δικτατορία του Παγκάλου που ακολούθησε, τον Ιανουάριο του 1926 τον απέλυσε. Από τότε δεν επανήλθε ή δεν δέχθηκε ο ίδιος να επανέλθει σε κυβερνητική θέση. Από το 1925 εκδίδει το περιοδικό "Αναγέννηση" όπου δημοσιεύεται, μεταξύ άλλων, η "Ασκητική" του Ν. Καζαντζάκη.
ΠΗΓΕΣ
Wikipedia.gr
tvxs.gr
sanshmera.gr.
kazantzakispublications.org

Ένα από τα μεγαλύτερα μεσαιωνικά νεκροταφεία βρέθηκε στη Βρετανία

0
Ένα από τα μεγαλύτερα μεσαιωνικά νεκροταφεία στη Βρετανία, με πάνω από 1.000 ταφές, βρέθηκε στα θεμέλια της Παλαιάς Θεολογικής Σχολής του Κολεγίου St John στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.
Σύμφωνα με την Αρχαιολογική Επιθεώρηση, η ύπαρξη του νεκροταφείου στο σημείο ήταν γνωστή, αλλά μόλις τώρα διαπιστώθηκε η έκτασή του, καθώς και ο εντυπωσιακός αριθμός των ταφών.
Περίπου 400 σκελετοί βρέθηκαν πλήρεις, ενώ τα οστά που εντοπίστηκαν αποσπασματικά οδηγούν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι στο νεκροταφείο είχαν ενταφιαστεί σχεδόν 1.300 άνθρωποι.
Η ανασκαφή έγινε στο πλαίσιο των εργασιών ανακαίνισης του κτηρίου της σχολής, τη διετία 2010-2012. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της έρευνας και οι πρώτες φωτογραφίες από το χώρο δόθηκαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα τώρα.
ena-apo-megalitera-meseonika-nekrotafia-vrethike-sti-vretania
Πρόκειται για ταφές που χρονολογούνται από τον 13ο ώς τον 15ο αιώνα και πιθανότατα πρόκειται για ανθρώπους που νοσηλεύτηκαν στο μεσαιωνικό νοσοκομείο του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή, το οποίο βρισκόταν απέναντι από το νεκροταφείο και που λειτουργούσε ώς το 1511. Στο νοσοκομείο, άλλωστε, οφείλει το όνομά του και το Κολέγιο.
Ο αριθμός των σκελετών εξέπληξε την επιστημονική ομάδα του Κέμπριτζ, που διεξήγαγε την έρευνα, ενώ από τη μελέτη των ευρημάτων μπορούν να εξαχθούν σημαντικά συμπεράσματα για το πώς ζούσαν οι κάτοικοι της περιοχής κατά τον Μεσαίωνα.
ena-apo-megalitera-meseonika-nekrotafia-vrethike-sti-vretania
Το γεγονός ότι στους περισσότερους τάφους δεν βρέθηκαν κτερίσματα και υπολείμματα από φέρετρα, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για νεκροταφείο που δημιουργήθηκε για τους φτωχούς.
Κάποιοι από τους σκελετούς ανήκουν σε γυναίκες, ενώ τα οστά που μπορούν να ταυτοποιηθούν δείχνουν ότι οι νεκροί ήταν ηλικίας 25 με 45 ετών. Κανένας από τους σκελετούς δεν ανήκει σε βρέφος, άρα -όπως αναφέρουν οι επιστήμονες- στο νοσοκομείο δεν νοσηλεύονταν επίτοκες.
Από την έρευνα προέκυψε, επίσης, πως το νεκροταφείο δημιουργήθηκε σε έξι φάσεις. Βρέθηκαν επίσης μονοπάτια που χώριζαν τα τμήματα του νεκροταφείου, ένα πηγάδι, αλλά και ίχνη από σπόρους φυτών. Αυτό υποδηλώνει ότι οι συγγενείς των νεκρών συνήθιζαν να επισκέπτονται και να φροντίζουν τους τάφους, τιμώντας τη μνήμη των ανθρώπων τους, όπως συμβαίνει και σήμερα.
ena-apo-megalitera-meseonika-nekrotafia-vrethike-sti-vretania
Οι ανθρωπολόγοι που εξέτασαν τους σκελετούς απορρίπτουν κατηγορηματικό το ενδεχόμενο να πρόκειται για νεκροταφείο θυμάτων του «Μαύρου Θανάτου», δηλαδή της μεσαιωνικής επιδημίας πανώλης.
Το οστεολογικό υλικό που εξετάστηκε έδειξε πως οι νεκροί δεν έπασχαν από κάποια σοβαρή ασθένεια. Έτσι, εκτιμάται πως ο βασικός ρόλος του μεσαιωνικού Νοσοκομείου του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή ήταν να παράσχει πνευματική και σωματική φροντίδα σε φτωχούς και ανάπηρους κατοίκους και όχι ιατρική περίθαλψη σε ασθενείς και τραυματίες.
Πηγή: in.gr

Η Ιατρική στις Βενετικές κτήσεις στη Μεσσηνία τον Μεσαίωνα..

  Μετά την Τέταρτη Σταυροφορία (1204), οι Βενετοί εγκαθίδρυσαν στατηγικά λιμάνια στη Μεσσηνία: Μεθώνη (Modon) και Κορώνη (Coron) λειτούργησα...