ΤΟΠΙΟ

                                                             ψηφιακή ελαιογραφία

ΕΘΝΙΚΗ ΟΜΟΨΥΧΙΑ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΩΤΗΡΙΑ

ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ 1942

                        ΒΕΡΟΛΙΝΟ 2015

155 χρόνια από τη γέννηση του Άντον Τσέχοφ

10 φωτογραφίες και αποφθεύγματα του μεγάλου λογοτέχνη

Η επίδραση του Άντον Τσέχωφ στα ρωσικά γράμματα είναι τεράστια. Πολλά αποφθεύγματα του συγγραφέα έχουν περάσει πλέον στη σύγχρονη ρωσική γλώσσα.

Αν η γυναίκα σου σε απάτησε, τότε να χαίρεσαι που πρόδωσε εσένα κι όχι την πατρίδα σου.

(Χιουμοριστικό διήγημα "Η ζωή είναι υπέροχη")

Όταν πολλές θεραπείες συνιστώνται για μια αρρώστια, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να θεραπευτεί.

(«Ο Βυσσινόκηπος») 

Σε εμάς, κανείς δεν θέλει να αγαπάει έναν απλό ανθρώπο.

(Από την επιστολή στον Α.Σ. Σουβόριν, 24 ή 25 Νοεμβρίου 1888, Μόσχα)

Εάν η πράξη σας πληγώνει κάποιον, αυτό δε σημαίνει ότι είναι κακή. 

(Διήγημα "Γείτονες")

Ο Ρώσος αγαπάει τις αναμνήσεις της ζωής, αλλά δεν αγαπάει το ζειν. 

(Αφήγημα "Στέπα") 

Στον άνθρωπο όλα πρέπει να είναι ωραία: και το πρόσωπο, και το ντύσιμο, και η ψυχή, και οι σκέψεις.

("Θείος Βάνιας")

Καλή ανατροφή δεν είναι να μην χύσεις τη σάλτσα στο τραπέζι, αλλά να μην το παρατηρήσεις όταν κάποιος άλλος το κάνει.

(Διήγημα “Το σπίτι με το μεσόστεγο”)

Μόνον οι ανόητοι και οι τσαρλατάνοι γνωρίζουν και κατανοούν τα πάντα. 

(Από την επιστολή στον Ι.Λ. Λεόντιεφ (Στσεγλόφ) 9 Ιουνίου 1888, Σούμι)

Ο ταλαντούχος άνθρωπος στη Ρωσία δεν μπορεί να μείνει άσπιλος. 

("Θείος Βάνιας")

Η συντομία είναι αδελφή του ταλέντου.
(Από την επιστολή στον αδελφό του Αλέξανδρο, 11 Απριλίου 1889, συμβουλή πώς να γράφει θεατρικά έργα).
Όλες οι φωτογραφίες είναι από την ελεύθερη πηγή.

Χρόνης Μπότσογλου: Η εμπειρία του βιωμένου χώρου

 Χρόνης Μπότσογλου: Η εμπειρία του βιωμένου χώρου

Η ζωή είναι πολύ φτωχή για να μην είναι αιώνια, λέει ο Μπόρχες. Τη δική μου αιωνιότητα τη ζω με τη συνείδηση που έχω αποκτήσει, ονειροπολώντας ανάμεσα σε λαμπρά μνημεία του παρελθόντος και μια ανιαρή καθημερινότητα. Γι αυτό θα αναφερθώ στη μοναδική εμπειρία μιας μικρής νυχτερινής στιγμής που έζησα στο χώρο του λιοτριβιού του Γιώργου Ελευθεριάδη, το οποίο είχα μετατρέψει σε ατελιέ και δούλευα τα καλοκαίρια από το 1977 μέχρι το 1986, στην Πέτρα της Λέσβου.

Αύγουστος μήνας, προς το τέλος του, η μέρα μίκρυνε πολύ, κλείδωσα και πήγα να συναντήσω τους άλλους που άρχισαν τα ούζα στην πλατεία. Ο καιρός έχει ψυχράνει αρκετά και ξέχασα τη ζακέτα μου στο χώρο του σαπουναριού όπου δούλευα —το σαπουναριό είναι ο επάνω χώρος του λιοτριβιού— αναβάλλω να πάω να την πάρω, όμως όσο νυχτώνει, νιώθω να κρυώνω περισσότερο. Στο τέλος με στέλνει η Ελένη με το ζόρι. Το χώρο τον γνωρίζω σαν να είναι σπίτι μου. Άνοιξα, ο διακόπτης του ηλεκτρικού είναι δίπλα στο κλειστό φύλλο της πόρτας, αλλά διστάζω, γιατί στη σχισμή υπάρχουν αραχνοφωλιές και παράτησα τον αναπτήρα μαζί με τα τσιγάρα στο τραπέζι. Βιάζομαι να τελειώσω. Είμαι σίγουρος για το χώρο, κι ας μη βλέπω τίποτα. Το τσιμεντένιο πεζούλι, μέσα από την πόρτα, μια δρασκελιά, μετά ένα μικρό, χαμηλό σκαλί, κανονικά θα έπρεπε να ήταν τρία, αλλά θα έκλειναν το χώρο της δουλειάς. Κατεβαίνω. Σαν να συνηθίζω το σκοτάδι και παρόλο που άφησα την πόρτα ανοιχτή, τα φώτα του δρόμου δε φτάνουν να φωτίσουν αυτό τον Άδη. Οι ασπρισμένοι τοίχοι στο βάθος, πάνω από την τζαμαρία που χωρίζει τον πίσω χώρο, στο πατάρι του μεσοπατώματος μόλις που διακρίνονται. Λίγο αριστερά να αποφύγω τους πάγκους με τα φίλτρα. Μετά το βαρέλι στενεύει το πέρασμα, να προσέξω μην ακουμπήσω και λερωθώ. Άλλα τρία βήματα, δίπλα το αυλάκι, μπροστά στη σκάλα ένας σωλήνας χάνει νερό και έχει δημιουργηθεί λασπουριά, το τσουπί που ρίξανε πάνω έχει μουλιάσει, μεγάλο βήμα λοιπόν για το πρώτο σκαλί. Τα ποντίκια χαρχαλεύουν εκεί δίπλα, δε φαίνεται να ενοχλούνται από την παρουσία μου. Δε με νοιάζουν τα ποντίκια. Το επόμενο βήμα στο τρίτο σκαλί, γιατί το δεύτερο είναι ξεκολλημένο. Έφτασα στο διάδρομο του μεσοπατώματος. Παρόλο που έχω απλωμένα και τα δύο χέρια μπροστά από τα μούτρα μου, ένας αραχνοϊστός μού κόλλησε στο κούτελο, η αφή του μου δημιουργεί μια αίσθηση φρίκης. Τέσσερα βήματα και δεξιά η απότομη σκάλα που ανεβάζει στο χώρο του σαπουναριού. Είναι πολύς ο καιρός που έπαψε να λειτουργεί σαν τέτοιο, γι' αυτό και ο χώρος είναι εντελώς άδειος, στρωμένος απ' άκρη σ' άκρη με τσουπιά που τα απλώσανε μετά το πλύσιμο τους να στεγνώσουν, αφού βγήκε το λάδι και της φετινής σοδειάς.

Έπειτα από το σκοτάδι... Μα πού βρέθηκα ξαφνικά; Σαν να πέρασα σε άλλη διάσταση... Μέσα στον αχανή ενιαίο χώρο με τα χτισμένα παράθυρα από τις τρεις μεριές ανοιχτά —και μάλιστα τα περισσότερα να λείπουν, εντελώς κατεστραμμένα, απομένουν μονάχα τα παράθυρα της όψης από τη μεριά της θάλασσας— υπήρχε ένα φως, σαν από φεγγαρόφωτο! Έξω η σκοτεινή βοή του κύματος, νύχτα ασέληνη. Από πού έφεγγε αυτό το φως; Μήπως η θάλασσα που έσκαγε στα κράσπεδα του δρόμου, που τη χωρίζει από το λιοτρίβι, αντανακλούσε με τρόπο μυστηριακό εκεί μέσα το φως του ήλιου που ολημέρα τη ζέσταινε; Ή μήπως ξεχάστηκε απ' το απομεσήμερο, όταν οι αχτίδες της δύσης ανάβουν τα ντουβάρια μέχρι μέσα; Ήταν κάτι που δεν μπορούσα λογικά να εξηγήσω, όπως στα θαύματα! Το φως, εγκλωβισμένο σ' εκείνο τον κλειστό χώρο, έκανε τους τοίχους να φωσφορίζουν και να μεταβάλλουν συνέχεια τα σχήματα τους, ενώ τα χτισμένα με τούβλα παράθυρα μοιάζαν πόρτες που κάθε μια άνοιγε σ' έναν τόπο μυστικό. Σκεφτόμουν ότι μετά τον Άδη εδώ ήταν το Καθαρτήριο όπου όφειλα να εγκαταλείψω όλες τις εκδοχές του καλού και του κακού, αναζητώντας μόνο την ενότητα του εαυτού μου...

Δεν ξέρω πόση ώρα έμεινα έτσι. Συνήλθα μόνο όταν άκουσα να με φωνάζουν απ' έξω.

Χρόνης Μπότσογλου (1941)

Θα πρέπει να ήμουνα στο γυμνάσιο (εξατάξιο). Δε θυμάμαι πού το διάβασα, είναι όμως από τα πράγματα που παίξανε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνείδησής μου, μια επιλογή η οποία καθόρισε τη σπουδή στην τέχνη μου. Είχα διαβάσει ότι ο Μπέρναρντ Σο σε μια συνέντευξή του είχε πει: «Εγώ είμαι μεγάλος καλλιτέχνης, όμως δεύτερης κατηγορίας». Κάπως έτσι το κατάλαβα. Με απασχόλησε το τι εννοούσε, με βασάνισε πολύ, πολλά χρόνια. Και αποφάσισα ότι εγώ θα γίνω πρώτης κατηγορίας, χωρίς να με νοιάζει αν θα μείνω μικρός καλλιτέχνης. 

  

*απόσπασμα από το βιβλίο του Χρόνη Μπότσογλου
Το χρώμα της σπουδής
Εκδόσεις Πατάκη, 2005
*φωτογραφίες: gkakourouchroni.com, enet.gr,
popaganda.gr, epsilonartgallery.blogspot.com
*πίνακες: poemsgolitsis.blogspot.com, Aπο το Ιστολόγιον k-m-autobiographies.blogspot.gr

Άρτα: Η ιστορία του γεφυριού της Πλάκας

ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΜΗΤΙΚΑ ΝΕΡΑ ΤΟΥ ΑΡΑΧΘΟΥ

Θλίψη έχει προκαλέσει η είδηση της κατάρρευσης του ιστορικού Γεφυριού της Πλάκας, από τα ορμητικά νερά του Άραχθου ποταμού, ύστερα από τις ισχυρές βροχοπτώσεις, που σημειώθηκαν στην περιοχή.

Το γεφύρι της Πλάκας είναι ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι που βρίσκεται στον Άραχθο ποταμό. Χρονολογείται από το 1866. Είναι μονότοξο, με άνοιγμα κάμαρας 40 μέτρα, ύψος 19 μέτρα και με άνοιγμα στην κορυφή 3,2 μέτρα, ενώ ενώνει τους νομούς Ιωαννίνων και Άρτας. Το Γεφύρι της Πλάκας, βρίσκεται στο Δήμο Πραμάντων και απέχει 50 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα. Θεωρείται το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων.

Το 1860 υπήρχε μια παλαιά γέφυρα η οποία καταστράφηκε και το 1863 ξαναχτίστηκε από την αρχή από το μάστορα Γιωργή από την Κόνιτσα με χορηγία του επιχειρηματία Γιάννη Λούλη, ενώ γκρεμίστηκε σχεδόν την ημέρα των εγκαινίων της.

Το 1866 ξαναχτίστηκε από τον μάστορα Κωνσταντίνο Μπέκα από τα Πράμαντα και το  κόστος του χτισίματος έφτασε τα 180.000 οθωμανικά γρόσια. Το ποσό καλύφθηκε και πάλι από το Λούλη και από συνδρομές κατοίκων από τις γύρω κοινότητες.

Τη δεκαετία του 1880 ο ποταμός Άραχθος ήταν το σύνορο της Ελλάδας με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη συγκεκριμένη περίοδο σταμάτησε να χρησιμοποιείται. Μετά το 1928 έγιναν διάφορες απόπειρες συντήρησης και παράλληλα δημιουργήθηκε νέος δρόμος που ένωνε τις κοινότητες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κοντά στη γέφυρα υπογράφηκε το 1944 η συμφωνία Πλάκας-Μυρόφυλλου ενώ διασωζόταν κόγχη όπου οι τεχνίτες είχαν ζωγραφίσει τον προστάτη-άγιο της γέφυρας.

Τα τελευταία χρόνια η γέφυρα λειτουργούσε ως αξιοθέατο της περιοχή.

Πηγή πληροφοριών wikipedia.org

Μαρτυρολόγιο του Φλεβάρη -πριν από 126 χρόνια

Από τον Οκτώβριο άρχισα να παρουσιάζω κάθε αρχή του μηνός το Ημερολόγιο του Ρωμηού 1889. Τα ημερολόγια αυτά ήταν ένα πολύ συνηθισμένο είδος εντύπου από το 1880 ως το 1930 περίπου. Κυκλοφορούσαν τον Δεκέμβριο και είχαν το ημερολόγιο της επόμενης χρονιάς, συνήθως με μια σελίδα για κάθε μήνα, διανθισμένο με διάφορες χρήσιμες πληροφορίες και με κάποια στιχουργήματα ή ανέκδοτα. Σταδιακά, προστέθηκε και φιλολογική ύλη, κι έτσι στα επόμενα ημερολόγια το ημερολογιακό στοιχείο είχε περάσει στο περιθώριο ή και απουσίαζε εντελώς -όπως, ας πούμε, στο Ημερολόγιο του Μπουκέτου, που έβγαλε γύρω στα 8 ετήσια τεύχη από το 1925 έως το 1932.

Ημερολόγια τέτοια βγαίνουν ακόμα, πολυσέλιδα και φιλολογικά. Με ένα από αυτά, το Λεσβιακό ημερολόγιο, έχω συνεργαστεί κι εγώ ως εκ πατρός Λέσβιος.

Ο Σουρής, όσο έβγαζε τον Ρωμηό, την έμμετρη εβδομαδιαία εφημερίδα του, έβγαλε και μερικά “Ρωμηού ημερολόγια”, αν και όχι κάθε χρόνο (Στην Ανέμη υπάρχουν τρία ή τέσσερα). Το “Ρωμηού ημερολόγιον με το μαρτυρολόγιον” του 1889, που λογικά θα κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1888.

Γραμμένο ολόκληρο από τον Σουρή (“Εργασία του Σουρή τύποις αδελφών Περρή) είχε 36 σελίδες και απαρτιζόταν μόνο από το έμμετρο και σατιρικό “μαρτυρολόγιο” του κάθε μήνα (“Των μηνών η δωδεκάς / με προσθέσεις μερικάς”), με λίγα σκίτσα από τον σκιτσογράφο του Ρωμηού, χωρίς να έχει καν σελίδες με ημερολόγιο.

Όπως μπορείτε να δείτε, ήταν όλο έμμετρο, από τον τίτλο ίσαμε την αναφορά της τιμής στο οπισθόφυλλο: Εις μεν το εσωτερικόν λεπτά πενήντα η τιμή εις δε το εξωτερικόν εξήντα με προπληρωμή.

Tο μαρτυρολόγιο του Φλεβάρη είναι μάλλον μικρό, ίσως επειδή πρόκειται για τον Κουτσοφλέβαρο. Οπότε το ανεβάζω σε εμβόλιμο άρθρο, την ίδια μέρα με το Μηνολόγιο.

Φλεβάρης·—Μην απαίσιος, χωλός και απεχθής…
Ο ήλιος ευρίσκεται απάνω στους Ιχθύς.

Κατάλογος απείρων
πατέρων και μαρτύρων.

Ο Τρύφων, μάρτυς θαυμαστός, εν αμαρτίαις νήφων
και Τρύφων ο Μουτσόπουλος, οπού δεν χάνει ψήφον,                         Δήμαρχος Πειραιά -από αυτόν ονομάστηκε η Ακτή Μουτσοπούλου
η άχραντος Υπαπαντή και του Χριστού η μάνα,
ο θεοδόχος Συμεών και η προφήτις Άννα,
Βουκόλος και Ισίδωρος ο και Πηλουσιώτης,
ο Ζαχαρίας, έμπορος, μα και προφήτης πρώτης,
Χαράλαμπος, Μελέτιος και Μαρτινιανός,
Πολύκαρπος και Πάνοπλος και ο Κασσιανός,
Ονήσιμος, Ταράσιος, Πορφύριος ο Γάζης,
από τους πρώτους ευσεβείς που ηύρε ο Καζάζης.

Οι δύο πρώτοι Λέοντες, ο Λέων ο Δεσπότης,
ο Πάπας Λέων έπειτα κι ο Λέων ο Μηλιώτης,
Αγάπη, κόρη και αυτή από τας θελκτικάς,
Παρθένιος, Λαμψακηνός κι ο άγιος Λουκάς,
αλλά κι ο Μπέλλος ο Λουκάς ο και λαπαροτόμος,

(Γιατρός από τη Θήβα)που έγραψε επίσης μελέτες για τα αρβανίτικα/αλβανικά

που με τας εγχειρήσεις του σε πιάνει κρύος τρόμος,

προς δε και ο Παππαλουκάς, ο στύλος του Τρικούπη,
η του Ασώτου εορτή, που χόρτασε χαρούπι,
Απόκρεω, τρεχάματα, μουτσούνες και κακό,
και τόσοι μπάλοι κοστουμέ και μπάλοι καλικό.

Τελώνης ο αμαρτωλός και οι λοιποί Τελώναι,
που όσον έκλεψαν παρά στη φυλακή τον τρώνε,
η Θεοδώρα έπειτα, η άλλως και Αυγούστα,
που δεν αγόρασε ποτέ γουναρικό και φούστα,
Τιμόθεος, τα σύμβολα λατρεύων παραφόρως,
κατόπιν ο ηθοποιός και μάρτυς Νικηφόρος,
δύο ευρέσεις ενταυτώ μετά μεγάλου τρόμου
της παναγίας κεφαλής του Γιάννη του Προδρόμου,
των Θεοδώρων η δυάς, ο εις ο Στρατηλάτης,
κι ο άλλος ο του Τήρωνος, διαίτης απλουστάτης,
εν οις και ο Θεόδωρος ο εκ της Αρκαδίας,
που των Ελλήνων προ καιρού εξήψε τας καρδίας.

Ο Θεόδωρος ο εκ της Αρκαδίας του προτελευταίου στίχου είναι βέβαια ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, κατ’ επανάληψη πρωθυπουργός και μέγας αντίπαλος του Τρικούπη.

Όσο για το μπάλο καλικό, μας είχε απασχολήσει σε προηγούμενο Μαρτυρολόγιο. Είναι χοροεσπερίδα όχι με αποκριάτικα κοστούμια (μπάλος κοστουμέ) αλλά με φορέματα με καλικό σχέδιο (kaliko print dress), λουλουδάτα και πολύχρωμα. Νομίζω, δηλαδή.

Όποιος άλλος θέλει, προσθέτει πληροφορίες για όσα δεν σχολίασα.

πηγή sarantakos.wordpress.com

ΥΓ. Για όσους θέλουν το Μαρτυρολόγιον μπορούν να το δούν εδώ

Mαριναλέδα (Marinaleda): το χωριό της ουτοπίας